Geri Dön

Dala vilayatınıñ gazeti'nin Kazak Türklerinin modernleşmesindeki rolü

Role of 'Dala vilayatiniñ gazeti' in modernization of Kazakh Turks

PDF İndir

  1. Tez No: 423732
  2. Yazar: RIDVAN CHITILOV
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ AKPINAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Gazetecilik, Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı, Journalism, History, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 477

Özet

Dala Vılayatınıñ Gazeti, Stepnoye General-Gubernatorstvo [Step Bölgesi veya Dala Vilayeti]“nin merkezî şehri olan Omsk'ta Rus askerî valinin emriyle 1888-1902 yılları arasında Rusça ve Kazak Türkçesiyle yayımlanmıştır. Gazetenin çıkış sebebi, gazetenin ilk sayısında da belirtildiği gibi Çarın fermanlarını ve yerel hükûmetin emirlerini vilayet halkına duyurmak ve bozkırdaki halkı daha yakından tanımak ve onların ihtiyaçlarını gidermek vs. olarak açıklanmıştır. Diğer yandan Çarlık yönetimin geniş bir planı olarak Türk topluluklarını birbirinden ayırmak, her topluluk için yeni bir yazı dili oluşturmak siyaseti, bu gazete vasıtasıyla da belli ölçüde uygulamaya konulmuştur. Benzer durum Taşkent?te yayımlanmış olan Türkistan Vilayetiniñ Gazeti'nde de görülmektedir. Master tezimizde gazetenin 1888-1893 yıllarının kronolojik fihristi hazırlanmıştı. Bu araştırmamızın üçüncü bölümünde ise geriye kalan 1894-1902 yıllarının kronolojik fihristi hazırlanmıştır ve böylece gazetenin 1888-1902 yıllarının kronolojik fihristi tamamlanmıştır. (1889 yılının sayıları ise elde edilememiştir.) ”Dala Vılayatınıñ Gazeti“nin Kazak Türklerinin Modernleşmesindeki Rolü başlıklı doktora tezimizde Dala Vılayatınıñ Gazeti?nin bütün yıllarındaki yazılar incelenerek gazete hakkında en sağlam ve en ayrıntılı bilgiler elde edilerek araştırmamızın birinci bölümünde ortaya konmuştur. Ayrıca 1888-1902 yılları arasında yer alan yazılar tematik olarak incelenerek elde edilen bilgiler tezin ikinci bölümünde değerlendirilmiştir. Bu bölümde sosyal, siyasî, iktisadî, kültürel ve bilimsel konulardaki yazılar ayrı ayrı ele alınıp incelenmiştir. Böylece Dala Vılayatınıñ Gazeti?nin Kazak modernleşmesinde önemli bir rol oynadığı; ilk yazar neslinin yetişmesine imkân sağladığı; Kazak yazı dilinin olgunlaşma sürecinin bu gazetede önemli bir seviyeye ulaştığı; Rus etkisinin Kazaklar arasında yayılmasını belli ölçüde sağladığı; halka Rus yönetiminin yapısı ve işleyişi hakkında somut bilgiler sunduğu; iktisadî ve ticarî alanda yeni gelişmeleri geniş kitlelere duyurduğu; modern eğitimin ve bilimsel araştırmaların benimsenmesinde etkili olduğu vs. araştırmamızda belirgin bir şekilde ortaya çıkmıştır. Şimdiye kadar Türkiye'de bu konuda herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bundan dolayı ”Dala Vılayatınıñ Gazeti"nin Kazak Türklerinin Modernleşmesindeki Rolü başlıklı araştırmamızın Kazak modernleşmesinin tarihi; yeni Kazak fikir ve edebiyat muhitinin oluşması ve modern Kazak yazı dilinin ortaya çıkışı, vb. konularda yararlı bir kaynak olacağı ümidindeyiz.

Özet (Çeviri)

Dala Vılayatınıñ Gazeti is a newspaper published by Russian administration in Russian and Kazakh Turkish in the city of Omsk which was the administrative center of Stepnoye General-Gubernatorstvo [Steppe Region or Dala Province] between 1988 and 1902. The goal of the Russian military governorship that published the newspaper was that - as stated in the first issue of it - to publicise the royal decrees of the Czar and the orders of the government, to know the locals better, to meet their needs and so on. On the other hand, the policy of separating Turkish communities and creating a written language for each community - as a long shot of the Czarism government - was partly put into effect. A similar situation could be seen in Türkistan Vilayetiniñ Gazeti published in Tashkent. The index of the years 1888 and 1893 of the newspaper was prepared in our doctoral dissertation. And in this study, the index of the remaining years 1894 and 1902 has been prepared. So, all the index of the collection has been finished. (The issue of 1889 couldn't be found.) All the articles of Dala Vılayatınıñ Gazeti in all years have thematically been studied in our doctoral dissertation entitled as Role of“Dala Vılayatınıñ Gazeti”in modernization of Kazakh Turks and the information obtained has been evaluated in the first part of the thesis. In this part, the articles about social, political, financial, cultural and scientific issues have been discussed seperately and studied. Thus, in our study it has prominently come out that Dala Vılayatınıñ Gazeti had an important role in Kazakh modernisation; it enabled to raise first writer generation; the process of the Kazakh written language effloresce reached an important level; Dala Vılayatınıñ Gazeti increased the Russian effect on Kazakh people; it gave perceptible information to the society about the Russian governing structure and functioning; it reached new developments about financial and trading areas to large masses; it was effective on adopting modern education and scientific studies and so on. There weren't any studies about this topic in Turkey so far. Therefore, we hope that our study entitled as Role of“Dala Vılayatınıñ Gazeti”in Modernisation of Kazakh Turks will be a beneficial resource about the history of Kazakh idea and a literature community and the emergence of modern Kazakh written language.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    230868

    'Dala vilayetinin gazeti' üzerine bir araştırma

    A research on the newspaper of 'Dala vilayetinin gazeti'

    RIDVAN CHITILOV

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    GazetecilikEge Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. YAVUZ AKPINAR

  2. Tez No

    428479

    Rooftop rainwater harvesting as an additional water supply source: case study the büyükçekmece campus, Fatih University

    Ek su kaynağı olarak çatı üstü yağmur suyu hasadı: büyükçekmece kampüsü, Fatih Üniversitesi

    ABDULAZEEZ DALA ALI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    İnşaat MühendisliğiFatih Üniversitesi

    İnşaat Yapı ve Altyapı Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. TAHA TAHER

  3. Tez No

    754276

    Mandibular posterior bölgede alveol kemiğin ve lingual konkavitenin konik ışınlı bilgisayarlı tomografi verileri üzerinde değerlendirilmesi

    Evaluation of alveolar bone and lingual concavity in the mandibular posterior region on conic-BEAM computerized tomography data

    GARİP DALA

    Diş Hekimliği Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Diş HekimliğiDicle Üniversitesi

    Periodontoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FİKRET İPEK

  4. Tez No

    417529

    İstanbul'da okuyan lise öğrencilerinin depresyon düzeylerinin belirlenmesi ve bazı parametrelere göre farklılıklarının incelenmesi

    Determining depression levels of high school students studying in İstanbul and analysing differences according to some parameters

    İREM DALA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    PsikolojiBeykent Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET KEREM DOKSAT

  5. Tez No

    894426

    Comparison of deep learning models for speech emotion recognition

    Konuşma duygusu tanıma için derin öğrenme modellerinin karşılaştırılması

    ÖMER ÇAĞRI DALA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAtılım Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT KOYUNCU

Geri Dön