Râvi-rivayet ilişkisi: Ebü'd-Derdâ örneği
The relationship of the narrator and the narration: The example of Abu'd-Darda
- Tez No: 425471
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Ebü'd-Derdâ, râvi, rivayet, karakter, gelenek, Abu'd-Darda, narrator, narration, character, tradition
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Tezimiz, şahsına münhasır yazılmış herhangi bir biyografisi bulunmayan bir sahabinin, Ebü'd-Derdâ'nın yaşadığı döneme dair bilgiler içeren kaynakların ışığında tarihsel kimliğini anlamaya ve Ebü'd-Derdâ'nın rivayet ettiği bazı hadisler üzerinden kişiliğine yönelik ip uçları bulup bulamayacağımıza dair fikirleri içermektedir. Hz. Peygamber'in vefatından sonra ondan hadis işiten sahabiler, toplumda zamanla gelişen olaylar neticesinde zihinlerindeki hadisleri gün yüzüne çıkarma zorunluluğu hissetmişlerdir. Bu süreçte her râvi işitmiş olduğu her hadisi gelişigüzel zikretmemiş, bilhassa dikkat çekmek istediği noktalara değinmiştir. Sahabinin dikkat çekmek istediği nokta ise onun karakteri ile doğrudan ilişkilidir. Sahabinin insiyatifine kalmış olan rivayet sistemi, onun bakış açısı ile şekillenmiş, sahabinin kendisinden ayrı düşünülemeyecek bir formda başkalarına aktarılmıştır. Bu sebeple bir hadisin anlaşılmasında sahabinin karakteri, geleneği ve yaşadığı dönemin yapısı dikkate alınması gereken unsurları oluşturmaktadır. Bu bağlamda Ebü'd-Derdâ'nın hayatı hakkında fikir edinmek için ilk etapta sahabilerin biyografilerinin yer aldığı tabakat kitaplarından yararlanıldı. Ancak bu kaynaklar sınırlı sayıda ve nitelikte bilgiler içerdiğinden bir sahabiyi tanımaya çalışırken sadece tabakat kitaplarındaki bilgilere değil; bilhassa sahabinin sözlerine, rivayet etmiş olduğu hadislere bakılması gerektiği tartışıldı. Bu sebeple birçok noktadan râvi hakkında malumat edinirken bilhassa rivayetlerini incelemek için farklı kaynaklardan edinilen Ebü'd-Derdâ'nın rivayetlerinden özellikle Ahmed b. Hanbel'in Kitabu'z-Zühd'ü ve el-Müsned'indekiler tercih edilmiştir. Seçilen hadislerin benzer mevzularda olanları aynı konu başlıkları altında toplanarak Ebü'd-Derdâ'nın hangi konulara önem verdiği, hangi mevzuları gündemine aldığı ve neleri söyleme ihtiyacı hissettiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çalışma neticesinde bir hadisin onu ilk olarak rivayet eden sahabe râvisinden bağımsız olamayacağı sonucuna varılmıştır. Bu sebeple râvi ile rivayeti arasındaki bağın râvinin kimliği, kişiliği, yetiştiği dönemdeki sosyo-kültürel yapı ve geleneği ile doğrudan ilişkisi vardır. Bütün bunlar çoklu bir bakış açısı ile düşünülebilirse şayet, o sahabinin anlam dünyasına ve ufkuna bir adım daha yaklaşılabileceği kanaatine ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Our thesis includes both an understanding of the historical identity of Abu'd-Darda, who is a sahabi about that no one writes a biography about him, under the light of some sources concerning the era in which he lives, and a contemplations of whether we can find some hints for Abu'd-Darda's identity by reading the hadiths that he narrated. The sahaba who listened hadiths from Prophet Muhammad, after his death and some particular social events, were to feel obliged that they are supposed to reveal the hadith they have in their minds. In this period, each sahabi was not to utter arbitrarily each hadith they listened. Instead they touched only the points they wanted to highlight. These points they highlighted, in our reading, are totally related to their characters. The system of narration under the authority of sahabi is being shaped by his perspective and conveyed to the others with respect to this particular perspective that can never be thought separately. For this reason, the character of sahabi, his tradition, and the overview of his era are the components to grasp the meaning of a hadith. In this regard, in order to get information about the life of Abu'd-Darda, we have used the tabakat books including biographies of sahaba. However, precisely because those resources are only to provide some limited knowledge, instead of sticking solely on the entries in tabakat books while attempting to recognize a sahabi, we have discussed that our study specifically needs a look at other statements he uttered and the hadiths he narrated. That is why, we have acquired information about the narrator from several resources, while the narrations in Ahmad b. Hanbel's Kitab al-Zuhd and al-Musnad have been preferred especially to analyze Abu'd-Darda's narrations. Gathering those hadiths we have picked, and categorizing them based on their overlapping topics, we have aimed at finding out what issues Abu'd-Darda considered important, what themes he did put on his agenda, and about what he felt in need of speaking. We have drawn a conclusion that a hadith can never be considered separately from the sahabi who first narrated. For that matter, the link between the narration and his narration has also a direct relationship with the narrator's identity, his character, the socio-cultural organism in which he lives, and his tradition. Only if all these parameters can be taken into account with multiple perspectives, we argue, we can come one step closer to a sahabi's world or horizon of meaning.
Benzer Tezler
- Süfyân es-Sevrî ve Abdürrezzâk es-San'ânî tefsirlerinde kıraat olgusu
Başlık çevirisi yok
MOHAMMED NASSER AL-MAGHRABI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KILIÇ
- Duafâ literatürü: Doğuşu, gelişimi, başlıca özellikleri ve Rivâyetü'l-Hadis kitaplarıyla ilişkisi
The duafa literature: Its origins, development, main features, and its relationships with hadith collections
MUSTAFA MACİT KARAGÖZOĞLU
- Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî ve itikadî görüşleri
Muhammad b. Hasan es-Sheybani and his creed views
AHMET AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHARREM AKOĞLU
- Hanefî usulünde sahâbe
Companions in Hanafi usul
FURKAN YÜKSEL
Doktora
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZŞENEL
- Hicrî ilk iki asır kûfe kadılarının hadisle ilişkisi
The relationship of kufa judges of hijri first two centuries with hadith
ELİF KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YÜCEL