Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî ve itikadî görüşleri
Muhammad b. Hasan es-Sheybani and his creed views
- Tez No: 340225
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHARREM AKOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Muhammed eş-Şeybânî, Hanefî mezhebi, itikad, ircâ, Mohammed es-Sheybânî, Hanafi sect, creed, irca
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mezhepler Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu çalışmamız Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî?nin itikadi görüşlerini tespit etmeye yöneliktir. Şeybânî, Hicri II. yüzyılda Abbasiler döneminde yaşamış, Hanefi mezhebinin Ebu Hanife ve Ebu Yusuf?tan sonra önde gelen fakih, muhaddis ve müçtehitlerindendir.Tezimiz bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Şeybânî?nin hayatı, ilmi kişiliği, eserleri hakkında bilgi verildi. Akidetü?ş-Şeybânî adlı eser hakkında araştırma yapılarak Şeybânî?ye ait olup olamayacağı değerlendirildi. Birinci bölümde Şeybânî?nin yaşadığı dönem ve düşünce ekolleri ele alındı, ikinci bölümde de Şeybânî?nin itikadi görüşleri özellikle kendi eserleri ele alınarak tespit edilmeye çalışıldı. Bunun yanında Şeybânî?nin ircâ görüşü ile ilişkisi üzerinde durularak onun Mürcie?ye mensup olup olamayacağı yine kendi eserleri ve görüşleri bağlamında ele alınarak incelendi.Tebe-i tabiin devri selef alimlerinden olan Şeybânî, döneminde bir çok ilim merkezine seyahat ederek devrin önde gelen alimlerinden ders almış; hadiste, özellikle de fıkıhta söz sahibi olmuştur. Hanefî fıkhının tedvin ve telifinde önemli rol oynayan Şeybânî, hem fıkıhta hem itikatta hocası Ebu Hanife?nin çizgisini takip etmiştir. Bu yönüyle o, Hanefi çizgideki İslam fıkhı ve itikadının önemli ravi ve temsilcilerinden biridir. Öyleki, Ehl-i Sünnet itikadını sistemleştiren İmam Mâturîdi?ye giden süreçte rivayet zincirinin önemli bir halkasını teşkil etmektedir. İmam Şeybânî, fıkhi konularda rey ve içtihatta bulunmakla birlikte itikadi konularda rey ve içtihatta bulunmamıştır. Çünkü Şeybânî?ye göre, itikadi hususlar rey ve içtihat alanı değildir. İtikadi hususlarda nassa ve sahih hadislere bağlı kalan Şeybânî, bu konudaki açıklama ve yorumlarda ise hocası Ebu Hanife?nin çizgisini takip etmiştir. Müteşabih ayetlerin tefsir ve tevil edilmesine karşı çıkan Şeybânî, itikadî hususlarda dönemindeki düşünce ekollerinin görüşlerinden uzak durmuştur. Mürcie?ye mensubiyetine dair eserlerinde her hangi bir bilgi ve görüş ileri sürmeyen Şeybânî?nin ircâ akidesinden uzak durduğunu söyleyebiliriz. Sonuç olarak Şeybânî, Hanefî çizgide bulunarak, gerek fıkıhta gerekse itikatta nassa ve sahih rivayetlere bağlı kalmayı yeğleyen bir tutum sergilemiştir.
Özet (Çeviri)
This study attempted to identify the views of creed of Muhammad b. Hasan es-Sheybani. Sheybani who lived during Abbasid period in the second century AH is the one of pioneer of faqihs, muhaddiths and mujtahid in Hanafi sect after Abu Hanifa and Abu Yusuf.Our thesis consist of an introduction and two sections. The information was given about Sheybani?s life, scientific personality and his works in the introduction section. A research was carried out about his work called Akidetü?ş-Şeybânî and analyzed to determine whether it belongs to Sheybani. In the first chapter the period in which he lived and schools of thought discussed. In the second chapter the views of creed of Sheybani was tried to determine by taking his works. In addition that it was analyzed to determine whether he belongs to Murji'ah by taking his works and opinions with emphasis on the relationship between Sheybani and irca doctrine.Sheybani who is one of the scholars of the Salaf in the period of the follewers of the follewers of the Prophet Muhammad (tebe-i tabiin) had important role in hadith and espacilly in fiqh by traveling to many science center and by getting the course of the leading scholars of the era. He played an important role in codified and writing of Hanafi fiqh. In this regard he is an important ravi and represent of islamic fiqh and creed on the line of Hanafi. So, he constitutes an important ring of chain of authentic rumor in the precess leading to Imam Maturidî who codified creed of Islam the Sunnis (Ehl-i Sünnet). Imam Sheybani placed on the opinion and the view in fiqh but did not placed on both in creedal issues. Because according to Sheybani creedal subjects aren?t the opinion and the view area. Sheybani who stays connected with nassa and hadith follows the line of Ebu Hanafi who scholar of him to interpret and explain this subject. As a result Sheybani exhibits an attitude of prefer to stay connected with nass and authentic rumor both in fiqh and creed on the Hanafi line.
Benzer Tezler
- كتاب الرَّقيات للإمام محمد بن الحسن الشيباني جمعاً ودراسة
İmam Muhammed b. el-Hascn eş-Şeybâni'nin rakkiyât adlı kitabının derlenmesi ve tahlili
AAESHAH GHANIM MANSOOR AL-NUAIMI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL KILIÇ
- İslam ceza hukukunda para cezası ve Osmanlı uygulaması
Money penalty and Ottoman practice in Islamic criminal law
AYDANUR GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAT KOCA
- Muhammed B. Hasan Eş-Şeybânî'nin 'El-hücce Alâ Ehl-i Medîne'si bağlamında hicrî ikinci asır rivayet üslubu
Second century narration style in the second century narration style in the context of El-Hujjah Alâ Ahl Madinah
HALUK ZAHİD KIZILYER
- تلخيص الجامع الكبير للخلاطي دراسةً وتحقيقاً: من أول الكتاب إلى آخر كتاب القضاء
Hılâtî'nin Telḫîṣü'l-Câmiʿi'l-kebîr adlı eserinin tahkiki ve değerlendirilmesi: Başlangıcından Kitabu'l-Kadâʾ'ya kadarki kısım özelinde
FATMA SÜMEYRA KORAY
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Dinİbn Haldun ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAMZEH AL-BAKRI
- Muhammed Şeybânî'nin mezhep içi farklı görüşleri
Muhammad Shaybani's different opinions within the sect
GÜLAY ÜREGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLAL ÖZAY