Geri Dön

Ulpiana'daki Trajan Tapınağı'nın mimarisi ve yapının Moesia Superior Eyaleti'ndeki önemi

The architecture of the Trajan temple in Ulpiana and its importance in Moesia Superior Province

  1. Tez No: 425568
  2. Yazar: ELVİS SHALA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ARZU ÖZTÜRK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Mimarlık, Archeology, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 231

Özet

Ulpiana antik kenti, bilhassa Roma İmparatorluk Dönemi'nde Moesia Superior Eyaleti'nin en önemli yerleşmelerinden biriydi. Kentin stratejik konumuna ek olarak, hinterlandında bulunan zengin maden ocakları ile Balkan Yarımadası'nın önde gelen ana yollarından olan via Lissus-Naissus üzerinde yer alması, gelişiminde belirleyici rol oynamıştır. Ulpiana, Traian döneminde (M.S. 98-117) municipium statüsüne ulaşmıştır. Municipium unvanının alınmasıyla birlikte, yerleşmede şehirleşme dinamiklerinin düzenli bir yapılaşmayla başladığı görülmüştür. Traian dönemi ile başlayan yoğun şehircilik faaliyetleri ışığında, kentin kuzey kapısı yakınında anıtsal bir tapınak inşa edilmiştir. Tapınak sadece temel seviyesine kadar korunagelmiş olsa da 2012-2014 yıllarında ele geçen mimari parçalardan yola çıkılarak mimarisinin incelenmesi ve dahası restitüsyonunun yapılabileceği anlaşılmıştır. Edinilen ön veriler sonucunda tapınağın pseudoperipteral bir plana sahip olduğu düşünülmektedir. Yapının stylobatı yüksek bir podium üzerinde yer alır. Tapınağın naosu 7 x 4 sütun ile kuşatılmıştır ki, naosu çevreleyen sütunlardan batı girişte bulunanların ilk iki sırası serbest duran sütunlardır, diğerleri ise naos duvarına bitişik yarım sütun-pilaster şeklindedir. Teze konu edilen bu tapınak yapısının bölgesel kontekst bağlamında özgün bir yer tuttuğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Nitekim Moesia Superior Eyaleti'ndeki kentlerden günümüze kalabilmiş bir tapınak yapısı henüz yoktur. Dolayısıyla yapı hakkında, Roma ve imparatorluğun batı eyaletlerinden bildiğimiz tapınaklar göz önüne alınarak birtakım değerlendirmeler yapılmıştır. Böylece, Ulpiana'da yer alan tapınak için, yapım tekniği, konum, plan ve tapınak kültü gibi temel esaslar üzerinden yorumlamaya gidilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Roma İmparatorluk Dönemi, Moesia Superior,Romanizasyon, Ulpiana, Mimarlık Tarihi, Roma Tapınak Mimarisi, Restitüsyon,Arkeoloji.

Özet (Çeviri)

The antique city of Ulpiana, was one of the most important settlement of Roman Province Moesia Superior. Beside being a city with a strategic location, it had vast of mineral mines beneath and moreover, with its location being in one of the Balkan Peninsula's main roads via Lissus – Naissus, played a pivotal role in city's development. During Trajan era (A.D 98 - 117), Ulpiana had reached the status of municipium. With the acquisition of the status of municipium, urbanization of the settlement began with a regular building. In the light of intensive urbanisation activities taking place during the Trajan era, a monumental temple was built close to the northern gate. Although the temple reached present days only its base structure being preserved. Between the years of 2012-2014, its reconstruction was made possible by using architectural fragments and closely studying its architecture. Based on the data collected, it was discovered that the temple had pseudoperipteral plan. Stylobate of the building is located on a high podium. The naos of the temple is surrounded by 7 x 4 columns, with the first two rows located at the western side, at naos's entrance, being circle shaped and freely standing, whereas the rest being semi-circle shaped (half column) due to the fact that they were adjacent to naos wall. As a subject of thesis, the temple's structure has a special place in the entire region, since such temple structures are not known to exist in cities that were part of Moesia Superior Province. Therefore, the temples located in the western provinces of the Roman Empire are being taken into consideration while assessing the structure. In the thesis, Ulpiana temple's construction techniques, location, plans and its cult were taken into account while making the assesments. KEYWORDS: Roman Empire Period, Moesia Superior, Romanization, Ulpiana, History of Architecture, Restitution, Archaeology, Roman Temple Architecture

Benzer Tezler

  1. Michael J. Sandel'in İktisadi Adalet Teorisinin modern toplumda uygulanabilirliğinin araştırılması

    Investigation of the applicability of Michael J. Sandel's Economic Justice Theory in modern society

    İLHAN ÖZGÖK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    EkonomiManisa Celal Bayar Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BÜNYAMİN DURAN