437 numaralı Nüfus ( Medrese yoklama ) Defterinin transkribi ve değerlendirmesi
The transcription and evaluation of the Population Registration book (Madrasah attendance register ) with the number 437
- Tez No: 425630
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖZCAN TATAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı, medrese, nüfus defteri, İstanbul (Asitâne), talebe, nüfus istatistikleri, The Ottoman, madrasah, population register, Istanbul, student, population statistics
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 307
Özet
Osmanlı'yı kısa bir zaman diliminde küçük bir beylikten üç kıtaya hükmeden bir cihan devletine dönüştüren unsurların başında, başarılı eğitim politikaları gelmektedir. Özellikle medreselerde yetişen ilim irfan âşığı, liyakat sahibi kişiler devlet yönetiminde önemli görevler almış ve bu görevlerini icra ederlerken engin hoşgörüleriyle farklı milletleri bir arada yaşatmayı başarabilmişlerdir. Bu ilim yuvalarında dini bilimlerle birlikte pozitif bilimler de okutulmaktaydı. Medreseler vakıflara bağlı olup eğitim parasızdı ve burada eğitim görenlerin barınma, gıda ve giysi ihtiyaçları vakıflar vasıtasıyla karşılanırdı. Modern eğitim sistemlerindeki orta ve yüksek eğitim kurumları ile eşdeğer olan medreseler genellikle külliye hâlinde idi ve uhdesinde kütüphane, imaret, cami gibi yapılar da bulunmaktaydı. Osmanlı Devleti, geçmiş kültür ve medeniyetlerden gerektiği gibi istifade etmiş ve kendisine kadar ulaşan tarihi ve kültürel mirası Türk-İslam potasında eriterek, kendi mayasıyla yoğurmuştur. Osmanlı bu sayede Türk-İslam kültür ve medeniyetini değişik coğrafyalara taşımış, farklı milletleri bir şemsiye altında toplamayı başarmış ve üç yüz yıl boyunca dünyanın tek süper gücü olmuştur. Osmanlı'nın tarihine ve eğitim sistemine ışık tutacağı inancıyla araştırmamızı Osmanlı medreselerinin kuruluşu, işleyişi, kurumsal yapısı, nasıl bir müfredat takip ettiği hususlarını incelemek amacıyla yapmaya başladık. Osmanlı eğitim kurumlarının hangi geleneğin temsilcisi olduğunu ve bu kurumsal yapıyı nasıl geliştirdiği sürecini kısaca açıkladık. Medreselerin mimari yapısı hakkında genel bilgiler verdik. Sonra Asitâne'de (İstanbul) 1.ciltteki mevcut 1-23 nolu medreselerde sakin talebelerin nüfus defterinin transkripsiyonunu yaptık. Asitâne'de (İstanbul) 1.ciltteki mevcut 1-23 nolu medreselerin yapılış süreçleri, kurumsal statüleri, tarih içerisindeki seyirlerini de açıklayarak genel bilgiler sunduk. Medreselerdeki nüfus kayıtları bilgilerinden talebelerin doğum yerlerinin hangi sancaklara bağlı olduğunu tespit ettik ve bu talebelerin hangi toplumsal statüden olduklarını belirlemeye çalıştık. Talebelerin var olan unvanlarını, doğum tarihlerinden yaş ortalamalarını belirledik. Elde ettiğimiz bilgileri tablolaştırarak istatistikî veriler ortaya çıkardık ve bunların değerlendirmesini yaptık. Hülasa, naçiz çalışmamızın şanlı ecdadımıza minnetlerimizi ifade eden bir katre olması, bizler için büyük bir saadet vesilesidir. Manevi hatıraları önünde saygıyla eğiliyoruz. Ruhları şad olsun!..
Özet (Çeviri)
A successful education policy is one of the leading aspects that had enabled the Ottoman to change from a small chiefdom into a world power and rule three continents. Especially people who had graduated from madrasahs with love of learning and qualificaion had important jobs in the government and they managed to keep different nations together while carrying out their jobs. In addition to religious sciences, positive sciences were also taught there. Madrasahs depended on charitable foundations and education was free of charge. Accomodation, food and clothing expenses of those who were taught there were provided by charitable foundations. Being equal to middle and high school in modern education system, madrasahs were generally in the form of Islamic-Ottoman Social Complex and there were library, imaret and mosque like buildings under its responsibility. The Ottoman Empire took advantage from the perivious civilizations as it should be and kneaded existing historical and cultural legacy of its time with its ferment by melting them in an Islaic-Turkish pot. Owing to this, the Ottoman Empire had carried Islamic-Turkish culture and civilization to different geographies, managed to bring different nations together under one umbrella and had been the only süper-power in the world for three hundred years. In order to shed light on the history of the Ottoman Empireand its education system, we have started our search to examine the foundation of madrasahs, its working, organizational structure and what kind of carriculum it carried out. We have briefly explained which tradition the Ottoman education system was a representative for and how it improved this organizational structure. We gave general information about the architectural structure of madrasahs. We have presented general imformation about number 1-20 madrasahs in Volum 1 of Asıtane(İstanbul) by explaining madrasah's building process, organizational status and also changes in them in historical process. Then, we have defined which sanjak they belonged to by using madrasah-attending students' birrth-place information and we have tried to find out which social status they had. We have defined students' titles, birth-places and avarage of their ages. We have had statistical data by tabulating the information we acquired and we have evaluated it. In short, it will be a reason for us to feel felicity if our study can express our thanks to our glarious ancestors. We respect to their legacy. May they rest in peace.
Benzer Tezler
- 674 Numaralı (H. 1243-1248 / M. 1828-1832) Şer'iye Sicili'ne göre Denizli'nin sosyal ve iktisadi yapısı
Social and economic structure Of Denizli According to the Sharia Registry No 674 (H 1243-1248 / AD 1828-1832)
SEVGİ NUR SABANCI
- Çevre koşullarının bazı arpa (Hordeum vulgare L.) hat ve çeşitlerinin tane verimi ve diğer bazı özellikleri üzerine etkisi
Effects of environmental conditions on grain yield and some other characteristics of some barley (Hordeum vulgare L.) cultivars and breeding lines
İSMAİL BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. M. EMİN TUĞAY
- Sivas Ziya Bey Yazma Eserler Kütüphanesi'ndeki 375 numaralı şiir mecmuası (inceleme-metin)
375 numbered poem journal whic is in Sivas Ziya Bey manuscripts (review-text)
MESUT KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİM YILDIZ
- Mecmû'a-i Eş'âr (Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüphanesinde bulunan '242' arşiv nolu mecmua)
Mecmû'a-i Eş'âr ('242' archive no. mecmua in Yapı kredi Sermet Çifter Library)
ÖMER FARUK IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıErzurum Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİME ÇAVUŞOĞLU
- Aktarılan psikolojik travmaya dair ölçek geliştirme çalışması
Scale development study about transmi̇ssi̇on of psychological trauma
BEYZA USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAHİDE GÜLİZ KOLBURAN