Geri Dön

The processing of compounds in adult second language learners of English and Turkish

İngilizce ve Türkçeyi ikinci dil olarak öğrenen yetişkinlerin bileşik sözcükleri işlemlemesi

  1. Tez No: 430381
  2. Yazar: SERKAN UYGUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE GÜREL, PROF. DR. AYŞE SEMRA AKYEL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Education and Training, English Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 194

Özet

Bu çalışmanın amacı İngilizce ve Türkçe bileşik sözcüklerin tek dilli ve orta ve ileri düzeydeki iki dilli yetişkinler tarafından nasıl işlemlendiklerini araştırmaktır. Çalışma İngilizce ve Türkçe bileşik sözcüklerin zihinde nasıl temsil edildiklerini ölçen birbiriyle paralel iki farklı testten oluşmaktadır. Maskelenmiş çağrıştırma tekniği ile sözcük tanıma testi uygulanarak İngilizce ve Türkçe bileşik sözcüklerin tek dilli ve iki dilli katılımcılar tarafından zihinlerinde nasıl işlemlendikleri araştırılmıştır. Testte yer alan sözcük türleri şu şekildedir: 10 adet anlam kayması olmayan bileşik sözcük (örn. headache 'baş ağrısı', head 'baş', ache 'ağrı'; kuzeydoğu), 10 adet kök sözcüklerden ilki ya da ikincisinin temel anlamdan uzaklaştığı bileşik sözcük (örn. grapefruit 'greyfurt', grape 'üzüm', fruit 'meyve'; büyükelçi), 10 adet iki kök içeriyormuş gibi algılanabilen ancak bileşik olmayan sözcük (örn. mandate 'emir', man 'adam', date 'tarih'; fesleğen) ve 60 adet ek içermeyen yalın sözcük (örn. crocodile 'timsah'; kaplumbağa) kullanılmıştır. İngilizce testinin sonuçlarına göre tek dilli katılımcılar bileşik sözcükleri biçimbirimsel ayrıştırma yöntemiyle işlemlemektedir. Bileşik sözcüklerde anlam kaymasının işlemlemede etkisi görülmüştür çünkü anlam kayması olmayan bileşik sözcüklerde bileşik sözcüğü oluşturan her iki çağrıştırıcı sözcük işlemlenirken, kök sözcüklerden ilki ya da ikincisinin temel anlamdan uzaklaştığı bileşik sözcüklerde sadece ikinci çağrıştırıcı sözcük işlemlenmiştir. Orta düzeyde İngilizce bilen iki dilli katılımcılarda çağrıştırıcı sözcüklerin işlemlenmediği, yani bileşik sözcüklerin bütünsel listeme yöntemiyle zihinde temsil edildiği bulunmuştur. İleri düzeyde İngilizce bilen iki dilli katılımcıların da bileşik sözcükleri biçimbirimsel ayrıştırma yöntemiyle işlemledikleri görülmüştür, fakat anlam kaymasının bileşik sözcüklerin işlemlenmesinde önemli bir etkisinin olduğu görülmüştür. Anlam kayması olmayan bileşik sözcüklerde birinci çağrıştırıcı sözcüğün işlemlendiği görülürken kök sözcüklerden ilki ya da ikincisinin temel anlamdan uzaklaştığı bileşik sözcüklerde ise çağrıştırıcı sözcüklerin işlemlenmediği tespit edilmiştir. Bu da ileri düzeyde İngilizce bilen iki dilli katılımcıların ikili işlemleme yöntemini kullandıklarını göstermektedir. Türkçe testinde tek dilli katılımcılar bileşik sözcükleri biçimbirimsel ayrıştırma yöntemiyle işlemlerken bu katılımcı grubunda da anlam kaymasının etkisi gözlemlenmiştir. Anlam kayması olmayan bileşik sözcüklerde ikinci kökü tanıma üzerine biçimbirimsel ayrıştırma yöntemi kullanılırken kök sözcüklerden ilki ya da ikincisinin temel anlamdan uzaklaştığı bileşik sözcüklerde ise bileşik sözcüğü oluşturan her iki sözcükte aktive edilmektedir. Orta ve ileri düzeyde Türkçe bilen iki dilli katılımcıların ise tek dilli katılımcıların aksine bileşik sözcükleri bütünsel listeme yöntemiyle zihinlerinde temsil ettikleri görülmüştür.

Özet (Çeviri)

The purpose of this study is to investigate the processing of compound words in English and Turkish with monolingual and sequential bilingual adults with intermediate and advanced level proficiency. The present study includes two different but parallel experiments on compound word recognition, one in English and one in Turkish. By using a masked priming experiment, the processing of English and Turkish compounds by monolingual and sequential bilinguals is examined. The stimuli involve transparent-transparent compounds (e.g., headache; kuzeydoğu 'northeast', kuzey 'north', doğu 'east'), partially-opaque compounds (e.g., grapefruit; büyükelçi 'ambassador', büyük 'big', elçi 'delegate'), pseudocompounds (e.g., mandate; fesleğen 'basil', fes 'fez', leğen 'bowl/pelvis'), and monomorphemic words (e.g., crocodile; kaplumbağa 'turtle'). The results of the English study demonstrate that English monolinguals decomposed compound words. When semantic transparency of the compound is examined, the findings suggest that both constituents are activated in transparent-transparent compounds whereas only the second constituent is accessed in partially-opaque compounds, indicating the influence of semantic transparency on compound processing. No priming is observed for intermediate level sequential bilinguals, suggesting that they do not employ decomposition. Advanced level sequential bilinguals also employ decomposition for compounds, but semantic transparency plays a crucial role because constituent 1 is accessed in transparent-transparent compounds, yet no priming effect is obtained for partially-opaque compounds, implying dual-route access for English compounds. The Turkish study shows that monolingual Turkish participants recognize compound words on the basis of their constituents (i.e. via decomposition); however, the effect of semantic transparency is also observed in the group. Transparent-transparent compounds are accessed by recognizing the second constituent (i.e. the head of the compound) while both constituents are activated for partially-opaque compounds. In contrast, neither the advanced nor the intermediate-level sequential bilingual groups show native-like processing revealing whole-word access.

Benzer Tezler

  1. Bisfenol A'nın katalitik, fotokatalitik ve ozonlama yöntemleri ile arıtılabilirliğinin incelenmesi

    Investigation of Bisphenol A's improvement by catalytic, photocatalytic and ozonation methods

    HALİL AKSU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Çevre MühendisliğiSakarya Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL AYHAN ŞENGİL

  2. Vakumda metalotermik yöntem ile kalsiyum redüksiyonuna etki eden parametrelerin incelenmesi

    Investigation of the parameters that affect the vacuum metalothermic method parameters and the calcium reduction

    KEREM CAN TAŞYÜREK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Metalurji ve Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ONURALP YÜCEL

  3. Bisfenol A'nın fotokimyasal ileri oksidasyon prosesleri ile arıtımında toksisite ve östrojenik aktivite değişimleri

    Toxicity and estrogenic activity changes during treatment of bisphenol A by photochemical advanced oxidation processes

    DUYGU DURSUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUĞBA ÖLMEZ HANCI

  4. Investigating novel TRAIL sensitizing drugs for glioblastoma multiforme

    Glioblastoma multiform'da TRAIL duyarlılığını artıran yeni ilaçların taranması

    FİLİZ ŞENBABAOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    BiyolojiKoç Üniversitesi

    Biyomedikal Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TUĞBA BAĞCI-ÖNDER

  5. Aspirin ve asetaldehitin Drosophila melanogaster' in bazı gelişimsel özellikleri üzerine etkileri

    Effects of aspirin and acetaldehyde on some developmental stages of Drosophila melanogaster

    DUYGU KESER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    BiyolojiKocaeli Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AYLA KARATAŞ