Geri Dön

Beypazarı-Çayırhan yöresindeki sedimanter birimlerin mineralojik ve jeokimyasal incelenmesi

Mineralogical and geochemical investigation of the sedimentary units around Beypazarı-Çayırhan, Ankara, Turkey

  1. Tez No: 430920
  2. Yazar: ÖZGÜL UYANIK SÖNMEZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ABİDİN TEMEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Çayırhan, Ankara, mineraloji, jeokimya, zeolit, jips, karbonat, kil, Çayırhan, Ankara, Turkey, mineralogy, geochemistry, zeolite, carbonate, clay
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 160

Özet

Çayırhan volkanosedimanter havzası, Ankara'nın kuzeybatısında, Orta Anadolu'da yer almaktadır. Taban kayaçlarını Neojen öncesine ait metamorfikler, ofiyolitler, granitler ve kireçtaşları oluşturmaktadır. Taban kayaçları üzerine uyumsuzlukla, Paleosen-Eosen yaşlı olan Kızılbayır Formasyonu, Kızılbayır Formasyonu üzerine ise, Miyosen-Pliyosen yaşlı sedimanter birimler gelmektedir. Birbirleri ile uyumlu sedimanter birimler yaşlıdan gence doğru: Çoraklar, Hırka, Karadoruk, Bozçayır, Kırmızıtepe ve Softa Formasyonları'ndan oluşmaktadır.Birimlerden alınan örneklerin mineralojik bileşimleri, X-ışını kırınım analizlerine göre, kil mineralleri, analsim, klinopitilolit, feldispat, kuvars, opal-CT, kalsit, dolomit, manyezit, jips ve mika minerallerinden oluşmaktadır. Zeolit minerallerinin (analsim ve klinoptilolit), piroklastik malzemenin tuzlu ve alkali göl ortamında bozunması sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Karbonat ve jips örneklerinin Na ve SO4 konsantrasyonlarnın tatlı suya daha yakın olması, tuzlu ve alkalin karaktere sahip olan bir göl ortamında oluştuğunu göstermektedir. En yaygın kil minerallerinden, illit ve kloritin muhtemelen detritik kökenli olduğu, simektitin ise volkanoklastik malzemenin hidrolizi sunucu oluştuğu düşünülmektedir. Jeokimyasal analiz verileri, inceleme alanındaki sedimanter birimlerin, homojen bir kaynaktan türemediklerini göstermekte ve büyük oranda felsik magmatik, kısmen de ortaç kökene işaret etmektedir. Th-Sc-Zr/10 tektonik ortam ayırtman diyagramı, örneklerin önemli bir kısmının kıtasal ada-yayı bölgesine düştüklerini göstermekte olup, bu bulgu Türkiye'nin Miyosen sonrası tektonik ortam koşulları ile uyumludur. U/Th ve Ni/Co element oranları, çalışma alanında genel olarak oksik paleo-ortam koşullarının egemen olduğunu işaret etmekte ve Çoraklar ve Hırka Formasyonları'nın çökeliminde, anoksik ve suboksik paleo-ortam koşulları egemendir. Çoraklar ve Hırka Formasyonlar'ı için indirgen paleo-ortam koşullarının mevcudiyeti, Çoraklar Formasyonu'ndaki kömür damarlarının, Hırka Formasyonu'nda ise bitümlü şeylin varlığıyla desteklenmiştir.

Özet (Çeviri)

The Çayırhan volcano-sedimentary basin is situated at NW of Ankara city, Central Anatolia. The Pre-Neogene units such as metamorphics, ophiolites, granites, limestones form the basement rocks. Paleocene/Eocene Kızılbayır Formation rests upon the basement rocks unconformably and The Miocene-Pliocene sedimentary units overlie Kızılbayır Formation. The Miocene-Pliocene sedimentary units, conformably overlain by each other are: Çoraklar, Hırka, Karadoruk, Akpınar, Bozçayır, Acısu, Kırmızıtepe and Softa Formations. According to X-ray diffraction analysis, the mineralogical compositions of the samples collected from the units are clay minerals, analcime, clinoptilolite, feldspar, quartz, opal-CT, calcite, dolomite, magnesite, gypsum and mica minerals. The zeolite minerals (analcime and clinoptilolite) probably occured as a result of the decomposition of pyroclastic materials in a saline and alkaline lacustrine basin. Being the Na and SO4 concentrations of carbonate and gypsum samples are close to the fresh water showing the saline and alkaline character of a lake environment. The most abundant clay minerals illite and chlorite are thought to be detrital origin, simectite is thought to be as the product of hydrolysis of volcaniclastic materials. Geochemical analyses indicate that the samples were not derived from a homogeneous source and the provenance of the sediments are dominantly felsic and rarely intermediate origin. Th-Sc-Zr/10 tectonic discrimination diagram shows that the great majority of the samples are originated from continental environment and this indication is compatible with the tectonic environment situations of Turkey. U/Th and Ni/Co element ratios of the most of the units suggest the oxic paleo-environment conditions, however Çoraklar and Hırka Formations display the suboxic and anoxic conditions which are supported by the coal seams and the bituminous shale deposits.

Benzer Tezler

  1. Beypazarı (Çayırhan) linyitinden doğrudan katalitik hidrojenasyon ile jet yakıtı eldesi

    Jet fuel production via direct catalytichydroliquefaction of Beypazarı (Çayırhan) lignite

    ARİF HESENOV

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    KimyaÇukurova Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OKTAY ERBATUR

    PROF. DR. SEMİH ESER

  2. Mikrodalga enerjisinin kömür reaksiyonlarındaki etkilerinin incelenmesi

    Investigation of microwave energy in the reactions of coal

    GÜLHAN ELSAMAK (GÜLLÜ)

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    KimyaHacettepe Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUDA YÜRÜM

  3. Alpu-Eskişehir linyitlerinin jeolojisi, palinolojisi, fiziksel ve kimyasal özellikleri ve benzer linyit havzaları ile karşılaştırılması

    Geology, palynology, physical and chemical properties of Alpu-Eskişehir lignites and comparison with similar lignite basins

    KORHAN USTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Jeoloji MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HATİCE KUTLUK

  4. Belen (Mihalıççık-Eskişehir) yöresinin jeolojisi, petrografisi ve metamorfizma özellikleri

    Geological petrographic and metamorphism properties Belen (Mihalıççık-Eskişehir)region

    ABDULAZİZ KARAGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Jeoloji MühendisliğiSelçuk Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜRSEL KANSUN

  5. Doğandede Tepe ve çevresi florası (Beypazarı-ANK.)

    The Flora of the Doğandede Tepe and it's around (Beypazarı-ANK.)

    M. BAŞAR GÜNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    BiyolojiGazi Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAYRİ DUMAN