Kale yapılarının arkeoloji müzesi olarak kullanılması; Bodrum, Çeşme ve Marmaris kaleleri örneği
Castles used as archeology museums; Exemplifying Bodrum, Cesme ve Marmaris castle
- Tez No: 432111
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASEMEN ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Kaleler yapıldıkları dönemde, askeri ve ticari olarak stratejik bir yeri korumanın yanı sıra, güvenliği sağlamak ve askeri gücü barındırmak amacıyla kullanılmış savunma yapılarıdır. Mimari şekillenişinlerinde doğal çevrenin rolü büyüktür. Kara veya suyla ilişkili konumlanan kalelerin, topografyadan azami ölçüde yararlanarak savunma oluşturabilmesi ve yaşamsal ihtiyaçları için su kaynaklarına ulaşılabilirlik, yerleşim yeri seçimlerinde öncelikli ölçüttür. Bu bakımdan her kale özgün bir mimariye sahiptir. Kent merkezleri, çoğunlukla kalelerin etrafında gelişmiş, bu bakımdan bulundukları yerler zaman ilerlese dahi değerlerini hep korumuştur. Mimari oluşumlarını, savunma stratejileri ve silah teknolojileri yönlendirmiştir. İlerleyen savaş teknolojilerine ayak uydurmak adına kaleler, zaman zaman dönüşüme girmişlerse de, XIX. yy'da birincil amaçları olan savunma eylemine cevap veremez olmuşlar; sonucunda da özgün kullanımlarını yitirmişlerdir. Yapılış amaçları sebebiyle savaşlarda öncelikli hedef olmaları, doğal afetler ve zamanın getirdiği kullanım dışılık, zarar görmelerine, hatta yok olmalarına neden olmuştur. Tarihi ve mimari değerlerinin koruyabilmeleri ve günlük hayata yeniden dahil olabilmeleri amacıyla kalelere, farklı kullanımlar verilmiştir. Yurt dışında ve Türkiye'deki mevcut kale kullanımlarını incelediğimizde, yurt dışında kalelerin, belediye binası, eğitim yapısı, hostel, otel, otel müze, özel mülkiyet, müze, açık hava müzesi, çoklu kullanım, milli park ve rekreasyon alanı gibi amaçlarla kullanılırken; Türkiye'de ise kaleler, anıtsal yapı niteliğinde koruma altına alınarak, müze, açık hava müzesi ve rekreasyon alanı olarak değerlendirilmiş, onarım görmeyen birçok kale de harabe durumunda bırakılmıştır. Müze olan kaleler, özel işlevli müze veya arkeoloji müzesi olarak kullanılmaktadır. Çalışmada, arkeoloji müzesi işlevi verilen Bodrum, Çeşme ve Marmaris Kaleleri seçilerek, kent içerisindeki konumları, tarihsel süreçte kentteki rolleri ve çevre yapılarla kurdukları ilişkileri incelenmiştir. Kalelerin arkeoloji müzesi olarak dönüşümüne neden olan etkenler, yeniden işlevlendirme sonrası mekânların dönüşümü ve bununla birlikte ortaya çıkan problemler, kalelerde yapılan saha çalışmaları ve Koruma Kurullarına ait arşivlerde yapılan araştırmalar doğrultusunda tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda kalelere verilen arkeoloji müzesi işlevinin, kale mimarisine uygunluğu değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Castles were defensive structures built to host military power and designed to ensure security while protecting strategic military and commercial positions. The natural environment plays an important role in the formation of these architectural behemoths. The castles can be situated along the coast - near water - or inland. In the process of location selection, making maximum use of topography for strengthening defense and having accessibility to water resources for human needs are the main priorities taken into consideration. Because of this, each castle has a unique architecture. Urban centers mostly developed around the castles, so even as time passed, their locations have always maintained their value. Their architecture was formed by existing defense strategies and weapons technology of their time. In order to keep up with the advancing technology, castles were transformed from time to time, but in the nineteenth century they have been unable to respond to their primary purpose. As a result, castles lost their original defensive function. Being a priority target in wars, the effects of natural disasters, and abandonment caused damage to castles, and some of them even destroyed. In order to preserve their historical and architectural value and to be integrated back into daily life, castles have been given different uses. When we examine the use of existing castles, it can be seen that the castles abroad are used for different purposes like, being a municipal building, educational building, hostel, hotel, private property, museum hotel, museum, open-air museum, multi-use building, national park and recreation area. In Turkey, castles were taken under protection as monuments, considered as museums, open-air museums and recreation area. It should also be noted that many castles still are in ruins. In this thesis, Bodrum, Cesme, and Marmaris Castles, which have been re-functioned as archaeological museums are studied. Their location within the city, their role for the city through the historical process, and their relationship with neighboring structures are examined. The factors causing the castle's transformation to an archeology museum, the transformation of the venues after re-functioning and the problems that emerge as a result, have been determined in accordance with the field work done in castles and research through archives of preservation boards. As a result, the convenience of re-functioning castles as archaeological museums is evaluated.
Benzer Tezler
- The historical topography of a provincial Byzantine city in Thrace with special attention to the fortifications: Vize (Bizye)
Trakya'da bir Bizans kentinin surlar odaklı tarihsel topoğrafyası: Vize (Bizye)
AYÇA BEYGO
Doktora
İngilizce
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
- Ege bölgesinde bulunan müze işlevli kıyı kalelerinin mimari özellikleri ve koruma sorunlarının Bodrum kalesi örneği üzerinden incelenmesi
Examining of the architectural features and conservation problems of sea fortresses reused as archeological museums in the Aegean region in the example of Bodrum fortress
NEHİR ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜLAY ÇOBANCAOĞLU
- Şanlıurfa Kızılkoyun ve Kale Eteği Nekropollerinin kandil buluntuları
Şanlıurfa Kızılkoyun and Kaleeteği Necropolis lamps
MÜSLÜM DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiGaziantep ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAKBULE EKİCİ BULUT
- Kentsel arkeolojik mirasın sunumu: Konya kent surları
Presentation of urban archeological heritage: Konya city walls
GÖZDE YÜZBAŞIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkEskişehir Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİGEN KIVILCIM ÇORAKBAŞ
- Yukarı Fırat Bölgesi Hellenistik ve Roma Dönemi yerleşimleri
The Upper Euphrates Region Hellenistic and Roman Period settlements
SERDAR ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiGaziantep ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAKBULE EKİCİ