Afet olaylarında acil departman kapasitelerinin simülasyon tabanlı modellenmesi: Beklenen İstanbul depremi uygulaması
Simulation based modeling of emergency department capacity in disaster events: The case of possible major Istanbul earthquake
- Tez No: 432226
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ FUAT GÜNERİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Acil Servisler (AS), günün herhangi bir vaktinde ilk müdahale sağlayan tek noktalar olduklarından hastanelerin kalbi olarak değerlendirilmektedirler. Bu birimlerin önemi, özellikle afet koşullarında mevcut kaynaklarını kullanarak ortaya çıkan hasta artışına cevap vermedeki yetkinlikleri ile ortaya çıkmaktadır. Çoğu acil servis, böylesi felaket durumlarıyla karşılaşıldığında maksimum kapasitesine ulaşır ve ihtiyaçlara cevap veremez. Bu durumda, ortaya çıkan darboğazlarla mücadele ederek AS performansını iyileştirme gerekliliği ortaya çıkar. Simülasyon, diğer yöneylem araştırması teknikleri gibi hastanelerin ve acil servislerin işleyişinin modellenmesinde kullanılan bir yöntemdir. Normal durumlarda acil servis işlemlerinin karmaşıklığı ve belirsizliği, afet şartlarında daha fazla artmaktadır. Hasta gelişi ve tedavi süreçlerinin stokastik doğası, bu çalışmanın simülasyon tabanlı olarak modellenmesini olurlu kılmaktadır. Ayrıca kurulacak simülasyon modelleri ile afet şartlarının değiştirdiği parametrelerin AS performansına etkileri izlenebilmektedir. Bu tez, deprem zamanlarında hastane acil servislerinde ortaya çıkan hasta artışı karşısında kaynak kapasitelerinin planlanması için simülasyon tabanlı bir model önermiştir. Önerilen model, JICA raporu tarafından İstanbul'da olası bir depremden en çok etkileneceği tahmin edilen bölgede bulunan beş kamu hastanesinin acil servisini kapsamaktadır. Deprem zamanı acil servis ağı simülasyon modeli (DZ-ASMOD) diye isimlendirilen bu model, yapay sinir ağı (YSA) tabanlı bir deprem yaralı tahmin modelinin sonuçlarından yararlanmıştır. Literatürde, bu tezin çözmeyi amaçladığı problemin belli parçaları (afet durumundaki hasta artışı ve acil servislerde yaşatacağı yoğunluk) üzerinde çalışmalar bulunmaktadır. Ancak birden çok acil servisin simülasyonu üzerine yapılmış, olası bir deprem afetinin koşullarını dikkate alan bir çalışma bulunmamaktadır. Bu durum, tezin temel motivasyonunu oluşturmuştur. Tez kapsamında ayrıca, deprem durumu için İstanbul'daki acil servislerin işleyişini içeren kavramsal bir çerçeve geliştirilmiştir. Türkiye'de son dönemlerde yaşanan depremlere ait istatistiksel verilerden, İstanbul'un depreme hazırlığı ile ilgili raporlardan ve depremi yaşamış AS tıbbi personeli ile yapılan mülakatlardan elde edilen çıkarımların birleştirilmesi ile deprem durumunda acil servislerde yaşanan temel problemler tıbbi personel bakışı ve literatür kaynaklı olarak ortaya konulmuştur. Çalışılan ağ içinde yer alan acil servislerin depreme hazırlık kabiliyetlerini değerlendirmek için deney tasarımı ile simülasyon modelleme birleştirilmiştir. Deprem büyüklüğü ve deprem zamanına bağlı olarak tahmin edilen yaralı sayısının (YSA tabanlı modelle elde edilen), acil servislere hasta iletilme olasılıklarının ve triyaj gruplarına göre hasta geliş yüzdelerinin, doktor ve hemşire sayılarının TKU ve kaynak kullanımları üzerindeki etkisini incelemek için genelleştirilmiş tam faktöriyel deney tasarımı yapılmıştır. Ayrıca çok kriterli bir analiz kullanılarak her bir AS için depreme hazırlık kabiliyeti skoru hesaplanmıştır. Bu tezin İstanbul'daki diğer kamu hastanelerinin acil servisleri ile özel ve üniversite hastanelerinin acil servisleri için de bir başvuru kaynağı olması ve bu yönüyle, ulusal ve makro ölçüde sağlık politikalarının belirlenmesinde de paydaşlara katkı sunması amaçlanmıştır. Sonuç olarak, önerilen modelin, sağlık ve afet yönetimi alanında odak bir konuya çözüm getirirken, İstanbul gibi deprem riski yüksek bir metropol için deprem sonrası sağlık yönetiminin alması gereken karar ve politikalara dayanak sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Emergency departments (EDs) are considered as heart of hospitals since they are the sole admission points to get first care anytime. Especially, importance of these departments are appeared clearly in meeting patient surge during disaster times with available resources. Many emergency departments reach their maximum capacity and cannot respond the requirements. In such a case, it is revealed the need to improve ED performance by struggling the bottlenecks emerged. Simulation modeling is a method used to model the operations of hospitals and emergency departments as well as other operations research techniques. The complexity and uncertainty of ED operations in normal conditions increase more in disaster conditions. The stochastic nature of patient arrival and treatment processes enable this study be modeled as simulation-based. Also, by constructed simulation models, the effects of parameters that the disaster conditions change on ED performance can be monitored. This thesis proposes a simulation based model for resource capacity planning while facing with patient surge demand in earthquake times. Proposed model covers five public hospital emergency departments located in a region of which is estimated to have the highest injury rate by JICA report. The model named as earthquake time emergency department network simulation model (ET-EDNETSIM) benefits the results of an artificial neural network based earthquake casualty estimation model. Studies on some parts of the problems (patient surge in disaster time and crowding caused in EDs) that this thesis aimed to solve are available in the literature. However, there is no such a study related to the multiplexing an emergency department simulation model considering earthquake disaster conditions. This has been main motivation of the thesis. Also, a conceptual framework including operations of EDs in Istanbul for earthquake situation has been developed within the scope of the thesis. The main issues encountered in the EDs in case of earthquake are pointed out from medical staffs' viewpoints and, as well as from the related literature by incorporating the implications obtained from the statistical data of recent earthquakes in Turkey, a comprehensive report on the disaster preparedness of Istanbul and, one to one interviews with the earthquake experienced ED medical staff. In order to evaluate the preparedness capability of the EDs in the studied network, simulation modeling has been incorporated with design of experiment. A generalized full factorial design has been performed in order to examine the effect of the rate of estimated casualties depending on the earthquake magnitude and earthquake time (results obtained from ANN based model), routing probabilities of patients from the regions to the EDs inside the network, percentage of patient arrivals with respect to the triage level, number of doctors and number of nurses on the performance measures of patient average length of stay (LOS) in the ED and utilization of resources. Additionally for each ED, an earthquake preparedness capability score is calculated by using a multi criteria analysis. This thesis is aimed to reveal a guidance for public, university and private hospital emergency departments located in other areas of Istanbul and in this respect, to contribute to the stakeholders in the determination of national and macro-scale health policies. As a result, proposed model is expected to provide the basis for decisions and policies that must be taken by health management after the earthquake for Istanbul which is a metropolitan of high earthquake risk while providing solution to a focal subject in health and disaster management.
Benzer Tezler
- İstanbul itfaiyesi, itfaiyenin sorunları ve çözüm yolları
Istanbul fire departmens, the problems and solutions of fire brigade
RECEP AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Kamu Yönetimiİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FETHİ GÜRÜN
- İtfaiye çalışanlarının afet bilgi düzeyi ve afet hazırlık durumu
Disaster knowledge levels and disaster preparedness statuses of firefighters
MEHMET KANAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İlk ve Acil YardımÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDoğal Afetlerin Risk Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ORHUN KÖKSAL
- Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü öğrencilerinin KBRN olaylarına karşı hazırlık algıları ve bilgi düzeylerinin belirlenmesi
Determination of preparatory perceptions and knowledge levels of Çanakkale Onsekiz Mart University Department of Emergency and Disaster Management Students against CBRN events
MURAT KIZILKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiAfet Eğitimi ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET EVREN ERGİNAL
- Konya Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı yangın faaliyetlerinin afet yönetimi yaklaşımıyla incelenmesi
Investigation of Konya Metropolitan Municipality Fire Department fire activities with disaster management approach
HATİCE CEYLAN BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDisiplinlerarası Afet Eğitimi ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT TEKİNER
- Geleceğin sağlık profesyonellerinin kimyasal, biyolojik, radyolojik, nükleer ve patlayıcı (KBRN-P) olay bilgi, tutum ve öz yeterliliklerinin belirlenmesi
Determination of chemical, biological, radiological, nuclear and explosive (CBRN-E) event knowledge, attitudes and self-efficacy of future health professionals
NAZ KARAKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyolojiTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiAcil Yardım ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE HANDAN DÖKMECİ