Tiyatro yönetmeni olarak Ayşenil Şamlıoğlu'nun reji anlayışı
Ayşenil Şamlıoğlu's understanding of stage direction, as a theather stage director
- Tez No: 432511
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELEN KORAD BİRKİYE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Epik Tiyatro, Tiyatro Oyuncuları, Grotesk Tiyatro, Tiyatro Yönetmeni, Gerçeklik, Epic Theater, Theater Players, Grotesque Theater, Theater Director, Reality
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Drama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Tiyatro Yönetmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bir tiyatro yönetmeni, sahnelenmek için yazılan oyun metnini yeniden yorumlayarak o metne hayat veren kişidir. Rejisör, yazınsal olan metni sahneleme metnine yani görsel metne çevirir. Yönetmen, rejilerini yaparken çeşitli sahneleme tekniklerinden yararlanır ve tiyatronun tüm araçlarını birarada kullanarak sahnede kollektif bir sanat ortaya çıkarır. Bir oyunda yönetmen; oyun metni, oyuncu, dekor, kostüm, ışık, müzik, ses ve efekt gibi öğelerin hepsini imgeleminde oluşturduğu dünyaya hizmet edecek şekilde organik bir yapı içinde kullanır. Benzetmeci, Göstermeci, Epik ve Grotesk reji teknikleri ile sahnelenen oyunlar, yönetmenlerinin izleyicilere o oyunlar aracılığı ile seslenmesinde kullandıkları biçemleri bünyelerinde barındırmaktadır. Benzetmeci biçim, oyundaki herşeyin sanki gerçekmiş gibi izleyicilere aktarılmaya çalışıldığı yöntemdir. Bu türde oyunlar sahneleyen rejisörler, sahnede her ne oluyorsa, oyuncularının içselleştirmesini ve sanki gerçek hayatlarında yaşıyormuşcasına oynamalarını ister. Tiyatronun tüm araçları bu açıdan kullanılır ve tasarlanır. Göstermeci üslup ve onun daha gelişmiş hali olan Epik ve Grotesk yöntemler ise Benzetmeci anlayışa karşıdır. Sahnede olup biten her şeyin bir oyundan, tiyatrodan ibaret olduğunu savunur. Bu üslupta oyun sahneleyen rejisörler, sahnelenen oyunların kurmaca bir dünya olduğunu benimser. Oyunları izleyen seyircilerinde bunun farkına varabilmesi için mutlaka sahneledikleri oyunlarda kullandıkları çeşitli tekniklerle gerçekliği kırarlar. Yabancılaştırmayı bünyesinde barındıran Grotesk Tiyatro ve Epik Tiyatro yöntemleriyle sahnelenen oyunları izleyen seyirciler, oyundan sonra eserde verilen mesajları sorgular ve düşünür. Bu çalışmada, Türk Tiyatrosu'nun en önemli yönetmenlerinden biri olan Ayşenil Şamlıoğlu'nun sahnelediği oyunlarda kullandığı reji uygulamaları bu çerçevelerden değerlendirilmiştir. Şamlıoğlu'nun sahnede oluşturduğu kurmaca dünya içinde hangi teknikleri kullanarak gerçekliği kırdığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma sonucunda, Ayşenil Şamlıoğlu'nun sahnelediği oyunlarda kullandığı reji tekniklerinin analiz edilmesiyle ortaya çıkan tespitler, tiyatro oyuncuları ve geleceğin yönetmen adayları için yol gösterici bir rehber olacaktır.
Özet (Çeviri)
A theatre director is a person, who reads the theater script that is to be staged. He/she contributes to the staging by including his own remarks. The director, basically converts the text into visuals. Stage Manager, makes use of various staging techniques in this process and creates a collective piece of art. In a theater, a director; makes use of the script, actors and actresses, decor, costumes, music and lighting in order to create a natural environment that is suitable to that play. Stage direction techniques include: Imitation, Exhibitionist, Epic and Grotesque. In the imitation technique, everything is conveyed as realistically as possible. Directors request that the actors and actresses act as if it is all real for them. All of the the tools of the theatre are used for this very purpose. The Exhibitionist, Epic and Grotesque techniques, oppose the Imitation technique. This claims that everything that goes on the stage is only a play. In this manner, by using various techniques and tools, the realism is somehow diminished. In the Grotesque Theater and Epic Theatre, the audiance tend to question and learn a lesson from the theater. In this study, the stage direction techniques that Ayşenil Şamlıoğlu who is one of the best directors in Turkish Theatre's use, are examined. She is undoubtedly, one of the best directors of the Turkish Theatre. The techniques that she makes use of in order to create a realistic, yet virtual world, are investigated. This study may serve as a guidebook for future directors as it includes an analysis of these techniques, results and the acting of the actors and the actresses.
Benzer Tezler
- Tiyatro yönetmeni Işıl Kasapoğlu'nun reji anlayışı üzerine inceleme
Survey of stage manager understanding of theatre director Işıl Kasapoğlu
CENK HAKAN KÖKSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MÜNİP MELİH KORUKÇU
- Bedensel tiyatro ve bir model olarak Tadashi Suzuki yöntemi
Physical theatre and Tadashi Suzuki method as a model
UMUT ABDÜL SÜSLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
ÖĞR. GÖR. HASAN ŞAHİNTÜRK
- Sahne tasarımcısı ve sinema yönetmeni olarak Duygu Sağıroğlu
Duygu Sağıroğlu as stage designer and film director
ÖZLEM ALİYAZICIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AYŞE ORAL ÖZER
- Theodoros Terzopoulos ve tiyatrosu ekseninden günümüz tragedya oyunculuğu
Theodoros Terzopoulos and his theatre axis on today's tragedia acting
OĞUZ ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİRGÜL YEŞİLOĞLU GÜLER
- Fizik yasaları bağlamında oyunculuk
Acting in the context of physical laws
ALİ NOYAN AYTURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiTiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN KEREM KARABOĞA