Türkiye'de endemik olarak yetişen Cicer isauricum P.H. Davis'in yayılışı ve canlı stresleri
Distribution of Cicer isauricum P.H. Davis Grown as endemic in Turkey and its biotic stresses
- Tez No: 433041
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ TOKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Botanik, Ziraat, Botany, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Fabaceae familyası içerisinde bulunan Cicer L. cinsi 49 taksona sahiptir ve bu taksonlardan 17'si ülkemizde yayılış göstermektedir. Bu çalışma ile Türkiye'de endemik olarak yetişen çok yıllık nohut türlerinden biri olan Cicer isauricum P.H. Davis'in yayılış alanları ve canlı stres etmenleri belirlenmiştir. Endemik olan bu türün sadece ülkemizin C3 karesinin doğusunda (Akseki/Antalya, Alanya/Antalya, Hadim/Konya ve çevresinde) yayılış gösterdiği bilinmekteydi. Ancak bu çalışma ile Antalya kent merkezini kuzeybatıdan çevreleyen Güllük dağlarında bulunan Geyikbayırı köyünde bu türe ait yeni populasyonlar keşfedilmiştir. Türün C3 karesinin genelinde potansiyel yayılım alanı yaklaşık olarak 7000 km2'dir. Bu verilere göre; IUCN (Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği) tehlike kategorisi“EN”(tehlikede) olarak güncellenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda tür üzerinde etkisi olan canlı stres etmenleri belirlenmiştir. Birincisi nohut bitkisinin en büyük zararlılarından olan yaprak ve taze baklaları tüketerek yaşamını sürdüren yeşil kurt (Helicoverpa armigera Hübner syn. Heliothis armigera Hübner)'tur. Buna ek olarak, çok yaygın olmasa da tür etrafında parazit olarak yaşayan canavar otu (Orobanche sp.) türleri de tespit edilmiştir. Yeşil kurt ve canavar otu türün yeni populasyonlarının keşfedildiği bölgelerde görülmüş ve fenotipik olarak gözlenmiştir. Diğer bir canlı stresi nohutta (Cicer arietinum L.) verim kaybına yol açan en önemli hastalık olan nohut yanıklık hastalığı (antraknoz)'dır. Yanıklığa yol açan hastalık etmeninin tanısı morfolojik olarak ve ribozomal DNA'nın ITS (internal transcribed spacer) bölgesinin dizilenmesi sonucunda moleküler olarak yapılmıştır. Mantar DNA'sına ait ITS bölgesinin dizisi 556 baz çifti uzunluğunda bulunmuştur. Elde edilen diziyle yapılan BLAST analizi sonucunda kültür nohudunda da yanıklığa yol açan mantarın [Ascochyta rabiei (Pass.) Labr.] eşeyli üreme formu Didymella rabiei Kovachevski olduğu belirlenmiştir. Bu tez çalışması ülkemizde Cicer isauricum türünde yapılan ve canlı stres faktörlerini inceleyen ilk çalışmadır.
Özet (Çeviri)
The genus Cicer L. belongs to Fabaceae family has 49 taxa and 17 of these are native to Turkey. Distribution of Cicer isauricum P.H. Davis as an endemic species in Turkey and its biotic stress factors were determined with this study. This species is endemic for Turkey which is only known from the east of C3 grid (around Akseki/Antalya, Alanya/Antalya and Hadim/Konya). With this study, some new population belongs to this species were discovered on Güllük mountains in Antalya. Potential distribution area (extent of occurrence) of Cicer isauricum is about 7000 km2. According to these data; IUCN threat category of this species has been updated as“EN”(endangered). Biotic stresses related to the species were also determined. One of these stresses is pod borer (Helicoverpa armigera Hübner syn. Heliothis armigera Hübner) which maintains its life feeding with leaf and fresh pods. In addition to pod borer, some broomrape species (Orobanche sp.) that is as a parasite to C. isauricum were also identified. Pod borer and broomrape were found in new discovered areas and observed phenotypically. Another biotic stress is ascochyta blight which is the most important disease of chickpea (Cicer arietinum L.). Pathogen caused ascochyta blight was diagnosed with morphologic and molecular level with sequence of ITS region belongs to fungal DNA. Sequence of ITS region of fungi was found 556 bp. As a result of BLAST analysis of the sequence, the pathogen was determined as teleomorph (sexual stage) Didymella rabiei Kovachevski which causes ascochyta blight in cultivated chickpea. To our knowledge, this is the first report of biotic stresses of Cicer isauricum in Turkey.
Benzer Tezler
- Türkiye Cicer L. (nohut) cinsinin morfolojik, palinolojik, sitotaksonomik, moleküler filogenetik kapsamda revizyonu ile tohum proteini ve element analizleri yönünden incelenmesi
Revision of the genus Cicer L. in Turkey via morphological, palynological, cytotaxonomical, molecular phylogenetic methods and analyses of seed protein and element contents
MERYEM ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2011
BiyoteknolojiSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDOĞAN EŞRAF HAKKI
- Crataegus X bornmuelleri zabel türü üzerinde farmakognozik araştırmalar
Pharmacognostical studies on crataegus X bornmuelleri zabel
MERYEM ŞEYDA ERBAY
Doktora
Türkçe
2022
Eczacılık ve Farmakolojiİstanbul ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY MELİKOĞLU
- Tokat ekolojik koşullarında lilium candidum ve lilium akkusianum zambak türlerinin fenolojik ve morfolojik karakterizasyonu
Phenological and morphological characterization of Lilium candidum and Lilium akkusianum grown in Tokat ecological
ÖZGE ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÜNEŞ
- Crenosciadium siifolium ve glaucosciadium cordifolium (apiaceae)'un farmasötik botanik yönünden araştırmaları
Pharmaceutical investigations of crenosciadium siifolium and glaucosciadium cordifolium (apiaceae)
NAGEHAN SALTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BotanikAnadolu ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA KAYA
- Türkiye'de yetişen bazı achillea l türleri üzerinde farmakognozik araştırmalar
Pharmacognostical studies on some achillea l. species growing in Turkey
SELMAN ŞABANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eczacılık ve FarmakolojiAnkara ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET LEVENT ALTUN