Korunan alan planlamasında ekosistem hizmetleri
Ecosystem services in protected area planning
- Tez No: 434741
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLGÜL KARADENİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Ekosistemlerde yaşanan bozulmalar, akademi ve politika nezdinde ekosistem hizmetlerinin ekonomik ve ekonomik olmayan değerini gündeme taşımıştır. Ekosistem hizmetleri çoğunlukla, toplumlara eşit faydalanmanın olduğu“kamu malı”olarak sayılmaktadır. 24607 Sayılı Türk Medeni Kanunu'na göre doğal ekosistemler, yararı kamuya ait alanlardır, dolayısıyla toplum yararı için yönetilmelidir. Doğal alan yönetiminde, korunan alan planlamasına kadar inen ölçekte hakim yararcılık anlayışı, ekosistemlerin ekonomik değerlemesi ve bunlardan sağlanan gelirin artırılmasına odaklanmaktadır. Bundan ötürü toplumda, ekonomik kıymette düşük ancak biyolojik çeşitliliği yüksek ekosistemlerin korunmasından vazgeçilebileceği kaygısı bulunmaktadır. Bu araştırma, ekonomik yöntemlerin dışında ekosistem hizmetlerinin, sosyal değerlemeyle belirlenerek korunan alan planlamasına bütünleştirilmesini amaçlamıştır. Araştırma kapsamında, Küre Dağları Milli Parkı (KDMP) ve tampon bölgesinin ekosistem hizmetleri faydalanıcıların sosyal değerleri ve arazi kullanım tercihleriyle belirlenmiş ve coğrafi bilgi sistemleri modelleriyle haritalanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, bitkisel besin tedariki faydalanıcılar için en yüksek kullanım değerine sahip ve rekreasyon ve turizm ise en öncelikli ekosistem hizmetidir. Faydalanıcılar için ekosistem hizmetlerinin kullanım değeri, ekonomik değerinden daha önemlidir. Sosyal değerleme temelli modellemenin, düzenleyici ve destekleyici hizmetlerin belirlenmesi açısından önemli olduğu ortaya çıkmıştır. KDMP'nin orman ekosistemlerinin çevresindeki faydalanıcılar için su akışının düzenlenmesi ile su kalite ve miktarının artırılması hizmetini sağlayan bir ekosistem olduğu bununla birlikte, yakın çevresine taşkınların önlenmesi ve toprağın sabitlenmesi hizmetlerini sunduğu belirlenmiştir. Bu çalışmayla ekonomik değerlemede temsil edilmeyen ekosistem hizmetlerinin sosyal değerleme temelli analiziyle korunan alan planlamasına bütünleştirilebileceği bir yaklaşım geliştirmiştir. Bulgular, korunan alanların içinde ve dışında devam eden, ekosistem hizmet ve fonksiyonlarının bütünlüğünün korunması için korunan alan planlaması ve üst ölçekli fiziki planlarda yeni bir bölgeleme yaklaşımının geliştirilmesi açısından önemlidir.
Özet (Çeviri)
Degradation in ecosystems brought ecosystem services in the agenda of academics and politics in terms of economic and non-economic valuation. Ecosystem services are mostly considered as public goods with equal benefits to public. Depending on Turkish Civil Law with number 24607, natural ecosystems are areas of which benefits belong to public, therefore should be managed for the sake of public. In management of natural areas, supreme utilisation understanding down to protected area scale focuses on economic valuation of and increasing income from ecosystems. Due to this approach, there is concern that protection will be given up for ecosystems with high biological diversity but with low economic value. This research aimed to integrate ecosystem services into protected area planning through their determination by social valuation out of economic methods. Within the scope of the research, ecosystem services in Küre Mountains National Park (KMNP) and its buffer zone were determined by social values and land use preferences of the beneficiaries and mapped by geographic information systems models. According to findings, provision of herbal food has the highest use value and recreation and tourism is the ecosystem service with highest priority for the beneficiaries. It was appeared that social valuation based models are important to determine regulating and supporting services. It was found out that, KMNP's forests are ecosystems that provide services for regulation of water, increasing quality and quantity for surrounding beneficiaries, and provide flood prevention and soil stabilization for its vicinity. With this study, an approach was developed to integrate unrepresented ecosystem services into protected area planning through social valuation based analysis. The results are important to develop a new zoning approach in protected area planning and in upper scale physical plans for the protection of ecosystem services and functions in and continue outside protected areas.
Benzer Tezler
- Kıyı alanları planlaması bağlamında bütünleşik kıyı alanları yönetimi ve planlaması: İzmit körfezi (Kocaeli-Yalova) bütünleşik kıyı alanları planı örneği
Integrated coastal zone management and planning in the context of coastal area planning: Izmit bay (Kocaeli-Yalova) example of integrated coastal zone plan
ESRA ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ
- Yeşil altyapı bağlamında açık/yeşil alan sistemlerinin uygulama olanaklarının araştırılması: Aşağı Büyük Menderes havzası örneği
The investigation of implementation possibilities for green space systems in the context of green infrastructure: The case of Lower Catchment of Great Meander
DERYA GÜLÇİN
Doktora
Türkçe
2018
Peyzaj MimarlığıÇukurova ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL TULÜHAN YILMAZ
- Türkiye'de özel çevre koruma bölgelerinde doğal alanların etkin korunması ve planlanması için bir sistem önerisi: Datça-Bozburun örneği
A system proposal for efficient conservation and planning of natural areas in specially protected areas in Turkey: Datca-Bozburun case study
ESRA YAZICI GÖKMEN
Doktora
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Korunan alan planlamasında peyzaj değerlerinin mekânsal dağılımlarının saptanması:İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı örneği
Determination of spatial distributions of landscape values in protected area planning:İğneada Floodplain Forests National Park
GÜLİN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜL KARADENİZ
- Protected area site selection based on abiotic data: How reliable is it?
Abiotik Veriler ile Korunan Alan Seçimi: Ne Kadar Güvenilirdir?
BANU KAYA ÖZDEMİREL
