Eğitimsel liderlik uygulamaları bağlamında öğretmen özerkliğinin incelenmesi
An analysis on teacher autonomy in the context of educational leadership
- Tez No: 437096
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEN BAKİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Öğretmen Özerkliği, Eğitimsel Liderlik, ĠĢ Birliği, Profesyonel GeliĢme, Karara Katılma, Güven, Teacher Autonomy, Educational Leadership
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Denetimi ve Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Okul yöneticileri ile öğretmenler arasındaki etkileşimler, okullarda yaşanan sıkıntıları çözmek ve okulların gelişimini sağlamak için pek çok açıdan araştırılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, eğitimsel liderlik pozisyonunda yer alan okul yöneticilerinin, belli uygulamalar ile öğretmenlerin özerk davranma durumlarını nasıl etkilediğini ortaya çıkarmaktır. Bunun için güncel eğitim araştırmaları incelenerek öğretmen özerkliğinin boyutları ve bu boyutları etkileme potansiyeli olan eğitimsel liderlik uygulamaları tespit edilmiştir. Bunun sonucunda öğretmen özerkliğinin, öğretimin“planlanması ve uygulanmasında bağımsız olma, okulda yönetim süreçlerine katılma ve profesyonel gelişme”boyutları ile ele alındığı görülmüştür. Bu boyutlarla ilişkili olarak okul yöneticilerinin faaliyetlerine çerçeve oluşturması açısından sıralanan eğitimsel liderlik uygulamaları seçilmiştir: öğretmenler arası iş birliğini sağlama, okulda güven kültürü oluşturma, öğretmenlerin profesyonel gelişimine destek olma, öğretmenlerin okul kararlarına katılımını sağlama. Çalışma grubu, bu iki deneyime sahip olmaları sebebiyle, müdür ve müdür yardımcılığı yapmış 16 öğretmenden oluşmaktadır. Öğretmenlerin geçmişte yöneticilik yapmış olmaları bir ölçüt olarak belirlendikten sonra çalışma grubunu oluşturmada kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sırasında elde edilen veriler, nitel araştırma yöntemlerinden Yorumlayıcı Fenomenoloji Deseni (IPA) ile analiz edilmiştir. Yapılan görüşmelerden elde edilen veriler ses kayıt cihazı ile kaydedilmiştir. Kaydedilmiş verilerin analizinde, Colaizzi'nin (1978) fenomenoloji araştırmalarında kullandığı analiz aşamaları takip edilmiştir. Araştırmanın bulguları sonucunda okul yöneticilerinin yukarıda bahsedilen eğitimsel liderlik uygulamaları ile öğretmenlerin özerk davranma durumları arasında bir etkileşim olduğu ortaya çıkmıştır. Yöneticilerin olumlu tutumlarının öğretmenlerin özerk davranışlarını pekiştirdiği gibi, öğretmenler tarafından olumsuz olarak nitelendirilen tutumlarının onları kısıtladığı ortaya çıkmıştır. Bu çalışma, öğretmenlere sınırlı derecede özerklik alanı bırakan merkezi eğitim yapılanmamız içinde yönetici uygulamalarının, öğretmenlerin özerk ve özgün davranmasında önemli bir potansiyele sahip olduğunu vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Interactions between educational leaders and teachers have been investigated from different perspectives in order to provide school improvement and to find solutions to problems experienced in schools. This study aims to explore how educational leaders influence teachers' autonomous behaviour with their practices – providing teacher cooperation, building trust with teachers, supporting professional development of teachers and providing teacher participation in decision making-. These practices are chosen according to their potential to interact with the dimensions of teacher autonomy –planning and practicing instruction, participating in managerial processes and decision making and professional development-. In this study, it is aimed to find out how principals and assistant principals practice educational leadership and how these practices inflence teachers' autonomous behavior regarding both educational leaders' and teachers' experiences. Participants were chosen among teachers who held leadership positions in the past and switched to teaching later on. In doing so participants provided data from the view point of teachers and leaders at the same time. 16 participants were were chosen by using criterion sampling and snowball sampling respectively. Interpretative Phenomological Analysis was applied to analyse the qualitative data gathered through semi-structured interviews. The data were interpreted according to the steps used by Colaizzi (1978) in Interpretative Phenomenological Analysis. Teachers perceive educational leadership practices as a contributing factor to their autonomy in school. But principals and assistant principals may also restrict teachers' autonomy with negative and controlling attitudes.
Benzer Tezler
- Invitational leadership practices at a school of foreign languages from a gendered perspective: A case study
Bir yabancı diller yüksek okulundaki katılımcı liderlik uygulamalarının toplumsal cinsiyet çerçevesinde incelenmesi: Bir durum çalışması
ZÜBEYDE DURNA
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖLGE SEFEROĞLU
- Multivariate analysis of school principals' technology leadership competencies, learning school environment and schools' social network structures
Okul müdürlerinin teknoloji liderliği yeterlikleri, okullardaki örgütsel öğrenme ortamı ve örgüt-içi sosyal ağ yapıları arasındaki ilişkinin çok yönlü analizi
KÖKSAL BANOĞLU
Doktora
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- Okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile öğretmenlerin motivasyonları arasında ilişki
The relationship between the creative leadership features of school principals and teachers' motivations
AYTAKIN GURBANOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU OĞUZ
- Kültürel zekâ düzeyi ile kültürel çeşitlilik uygulamaları arasındaki ilişkide sosyal adalet liderliğinin aracılık rolü
The mediating role of social justice leadership in the relationship between cultural intelligence level and cultural diversity practice
BAHAR YÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEDİM ÖZDEMİR