Moleküler markör yardımlı seleksiyon ile viral (domates sarı yaprak kıvırcıklık virüsü, domates lekeli solgunluk virüsü), fungal (kök ve kök boğazı çürüklüğü) hastalıklara ve nematoda (meloidogyne incognita) dayanıklı domates hatlarının geliştirilmesi
Improvement of resi̇stant lines against viral (tomato yellow leaf curl virus, tomato spotted wilt virus) and fungal (fusarium crown root and rot) diseases and nematode (meloidogyne incognita) with molecular marker assi̇sted selection
- Tez No: 437891
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA İLBİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Biotechnology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Domates (Solanum lycopersicum L.), ülkemizde üretimi ve ihracatı en fazla yapılan sebze türüdür. Üretiminin yoğun yapılmasına paralel olarak; Domates Sarı Yaprak Kıvırcıklık Virüsü (Tomato Yellow Leaf Curl Virus=TYLCV), Domates Lekeli Solgunluk Virüsü (Tomato Spotted Wilt Virus = TSWV) ve Kök ve Kök Boğazı Çürüklüğü (Fusarium oxysporum f.sp. radicis lycopersici =FORL) gibi viral ve fungal hastalıklar ve nematod (Meloidogyne incognita), domates üretim alanlarında önemli ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Bu hastalık ve zararlılarla mücadelede en etkin ve çevreci yöntem üretimde birden çok hastalık ve zararlıya dayanıklı çeşitlerin kullanılmasıdır. Tez çalışmasında, moleküler markör yardımlı seleksiyon (MAS) ıslahı ile farklı domates tiplerinde (kiraz, kokteyl, tekli salkım ve iri) birden fazla hastalığa ve/veya nematoda dayanıklı genotiplerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ty-1, Ty-3a, Sw-5, Frl ve Mi genlerini heterozigot taşıyan ticari bir çeşit ile bu genleri homozigot hassas olarak taşıyan 4 adet enstitü hattı melezlenmiştir. F1 ve F2 generasyonlarında 5 gen için moleküler tarama; F3 generasyonunda 3 hastalık (TYLCV, TSWV, FORL) için biyolojik testleme yapılmıştır. Ty-3a (Ty-1) genleri ve Sw-5 genlerinin markör sonucu ile biyolojik testlemesi sonuçlarının uyumlu olduğu belirlenmiştir. Frl geni ile ilgili markör çalışmasında, bazı genotiplerde moleküler sonuç ile biyolojik testleme sonucu farklı bulunmuştur. Çalışma sonucunda farklı meyve tiplerinde (kiraz, kokteyl, tane, beef) F3 generasyonunda 95 adet genotip geliştirilmiştir. Ty-3a (Ty-1) ve Sw-5 genlerini 19 genotip, Mi ve Frl genlerini 26 genotip, Ty-3a (Ty-1) ve Frl genlerini 12 genotip, Sw-5 ve Frl genlerini 15 genotip, Sw-5 ve Mi genlerini 7 genotip, Ty-3a (Ty-1), Sw-5 ve Frl genlerini 7 genotip, Sw-5, Mi ve Frl genlerini 3 genotip bir arada homozigot olarak taşıdığı belirlenmiştir. Bu çalışma ile kiraz, kokteyl, tekli salkım ve iri tip domateslerde 4 dayanıklılık genini de taşıyabilecek hibritlerin elde edilmesine olanak sağlayacak genotipler Enstitü (BATEM) gen havuzuna kazandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Tomato (Solanum lycopersicum L.) is the most produced and exported vegetable in Turkey. Tomato Yellow Leaf Curl Virus (TYLCV), Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV), Fusarium oxysporum f.sp. radicis lycopersici (FORL) and nematode (Meloidogyne incognita) cause important economic losses. The most efficient and environmentally friendly method against diseases and pests is the use of resistant varieties. In the thesis, it was aimed at improving multiple resistant genotypes against diseases and nematode in different types (cherry, coktail, single harvested, beef) with marker assisted selection (MAS). A commercial hybrid carrying Ty-1, Ty-3a, Sw-5, Frl and Mi genes as heterozygous was crossed to four susceptible inbred lines from Bati Akdeniz Agricultural and Research Institute (BATEM). MAS was carried out for five resistantce genes in F1 and F2 generations and biological test were done for TYLCV, TSWV, FORL in F3 generation. MAS for Ty-3a (Ty-1) and Sw-5 genes were compatible with biological tests while the molecular and biological tests for Frl were found to be different in some genotypes. As a result, a total of 95 genotypes resistant to the aforementioned diseases and nematode were improved in different types (cherry, coktail, single harvested, beef) in F3 generation. Homozygous multiple-resistant genotypes were 19 for Ty-3a (Ty-1) and Sw-5 genes, 26 for Mi and Frl genes, 12 for Ty-3a (Ty-1) and Frl genes, 15 for Sw-5 and Frl genes, 7 for Sw-5 and Mi genes, 7 for Ty-3a (Ty-1), Sw-5 and Frl genes, 3 for Sw-5, Mi and Frl genes. Multiple-resistant genotypes were added to the institute breeding material to use in the breeding programs.
Benzer Tezler
- Biberde bazı fungal ve bakteriyel hastalıklar ile kök-ur nematoduna karşı dayanıklılığın araştırılması
Screening of pepper lines confers resistance to bacterial leaf spot, root rot damage and root-knot nematodes
ALİ KÜN
- KASP marker-assisted selection for drought resistant potato breeding lines
Kurağa dirençli patates ıslah hatlarının KASP markör yardımlı seleksiyonu
GİZEM ÜNAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
BiyoteknolojiNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTarımsal Genetik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. UFUK DEMİREL
- Ayçiçeği ıslahında moleküler markır yardımlı seleksiyon ile restorer (Rf/rf) allellerinin tespiti
Detection of restorer (Rf/rf) alleles by molecular marker assisted selection in sunflower breeding
ARAY ZAILASHEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEDİM MUTLU
- Hibrit biber (Capsicum annuum L.) ıslahında biyolojik test ve moleküler işaretleyici yardımıyla hat ve aday hibritlerin geliştirilmesi
Improvement of inbred lines and candidate hybrids with biological test and molecular marker assisted selection in hybrid pepper (Capsicum annuum L.) breeding
RAMAZAN ÖZALP
Doktora
Türkçe
2019
BiyoteknolojiAkdeniz ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSİN POLAT
- Biber'de (Capsicum anuum) tütün mozaik virüsü (TMV -Tobacco Mosaic Virüs) ve domates lekeli solgunluk virüsü (TSWV -Tomato Spotted Wılt Vırus)'ne karşı moleküler Markır yardımlı (MAS) seleksiyon ile dayanıklı hatların geliştirilmesi
Development of pepper (Capsicum anuum) lines for resistance against Tomato Mosaic Virus (TMV) and Tomato Spotted Wilt Virus (TSWV) via molecular Marker Assisted Selection (MAS)
CANSERİ BOZKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. NEDİM MUTLU