Anadolu Selçuklu devlet adamlarının yaptırdıkları kervansaraylar
Caravanserais built by Anatolian Seljuk statemen
- Tez No: 438215
- Danışmanlar: PROF. DR. CANAN PARLA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 343
Özet
Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan'ın, Anadolu'nun Türkleşmesi bakımından muazzam bir öneme sahip olan Düzbel Geçidi (Miryokefalon) Savaşı (1176)'nı Bizans'a karşı kazanması, Anadolu Selçuklu Devleti'ni ve Anadolu'daki Türk varlığını tartışmasız biçimde güçlendirmiştir. Sultan II. Kılıç Arslan, ülkesinin imarına ciddi biçimde el atan ve kendisine bağlanan Alay Han kervansarayını yaptırdığı kabul edilen ilk sultan, döneminin ünlü emiri Şemseddin Altunapa da kervansaray yaptırdığı bilinen ilk devlet adamıdır. Anadolu Selçuklu Sultanları topraklarını güvenli bir hale getirdikten sonra ülkelerini, uluslararası ticaretin en uğrak durağı yapmak için çokça çaba sarf etmişlerdir. Bunların başında ticaret anlaşmaları ve kervansarayların inşa edilmesi gelmektedir. Yol ağları üzerinde girişilen yoğun imar faaliyetlerine Anadolu Selçuklu sultanları kadar devlet adamlarının da büyük katkısı olmuştur. Bu çalışma, devlet adamlarının ticaretin içinde olma çabalarını ve kervansaray yapımına ne derece katkı sağladıklarını görmek açısından önemlidir. Anadolu Selçuklu ülkesi ulusal ve uluslararası ticaretin odak noktası haline geldikten sonra devlet adamlarının Anadolu ticaretinde pay sahibi olarak servetlerini arttırma yoluna gittikleri anlaşılmaktadır. Devlet adamları tarafından inşa ettirilen kervansarayların tip, plan ve mekan düzenleriyle süslemelerinde benzer özellikleri bulunmaktadır. Bu kervansaraylardan sadece kapalı bölüme sahip bir binadan oluşan Iğdır Şerafeddin Ejder Kervansarayı ile münferit tipteki Afşin Eshab-ı Kehf Kervansarayı diğer devlet adamlarının inşa ettirdikleri kervansaraylardan farklı tip ve kuruluştadır. Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından inşa ettirilen İshaklı Kervansarayı bünyesinde köşk mescit barındırması bakımından I. Keykubad tarafından inşa ettirilen kervansaraylar ile benzerlik göstermektedir. Bu, baninin kendini sultanla denk tutması ya da kendini sultan gibi görmesinden kaynaklanabilir. Bu nedenle bu çalışma banilerin gücünü görmek açısından da önemlidir. Devlet adamlarının, kolay kontrol edilebilmeleri ve denetlenebilmeleri amacıyla kervansaraylarını görev yerlerine yakın yaptırdıkları görülmektedir. Yapılarda dikkat çeken diğer bir nokta da inşalarında kullanılan taşlar üzerindeki farklı geometrik işaretlerdir. Bu işaretler bir atölyeye bağlı ya da bireysel olarak çalışan taş ustalarına aittir. İshaklı, Horozlu, Çardak, Zazadin, Alara, Öresun, Evdir, Eğret, Çınçınlı Sultan, Avanos Sarı, Ağzıkara, Hekim, Alay, Kayseri Sultan Hanlarında görülen farklı taş ustalarının ya da farklı atölyelerin işaretleri, Anadolu Selçuklu Devleti'nde bir yapı organizasyonu olduğunu göstermesi bakımından çok önemlidir.
Özet (Çeviri)
After Kılıçarslan II. won the Battle of Myriokephalon (1176) against Byzantine Empire that is of high importance to Turkify Anatolia. Consequently, Anatolian Sekjuks and Turkish presence unequivocally strengthened in Anatolia. Sultan Kılıçarslan II. regarded as the first Anatolian Seljuk ruler who seriously reconstructed his country and built a caravanserai of Alay Han, and Şemseddin Altunapa was an amir during the reign of Kılıçarslan II. is also known as the first statesman who built a caravanserai as well. After ensuring the security and safety of their lands, Anatolian Seljuk sultans made great effort to make their country a frequent destination of international trade. For the development of international commerce and trade they signed agreements and constructed caravanserais. Along with Sultans contribution of the other statesmen is highly substantial in the comprehensive construction activities on the trade routes. This study is important to see the substantial contribution of statesmen in the construction of caravanserais as a consequence of their desire to be involved in trade. From our point of view, after Seljuk lands became highly important for commercial activities, the statesmen wanted to be prosperous by being a part of the Anatolian trade. The caravanserais built by the statesmen resemble each other by type, plan and layout. These buildings have the same plan scheme except the caravanserais of Iğdır Şerafeddin Ejder and Afşin Eshab-ı Kehf . These two buildings differ from other caravansarais in terms of their type and plan schemes. Ishaklı Caravanserai, which was constructed by Sahip Ata Fahreddin Ali, resemble the caravanserais constructed by Keykubad I. as it involves a pavilion masjid inside. The reason behind might be the patron of this building assumed himself equal to the sultan. This study is also important to understand the power of patrons. Another issue about Caravanserais, which constitutes the aim of the study, is that the buildings are mostly located in places where the patrons were assigned. Therefore, those statesmen wanted simply to control and supervise their buildings. Other remarkable points in these buildings are the geometrical signs on the stones used in the construction. These signs belong to the masons who work for an atelier or who work independently. The different signs of these masons or the ateliers observed in the Ishaklı, Horozlu, Çardak, Zazadin, Alara, Öresun, Evdir, Eğret, Çınçınlı Sultan, Avanos Sarı, Ağzıkara, Hekim, Alay, Kayseri Sultan Houses are very important as they indicate the existence of substantial constructional organization in Anatolian Seljuk State.
Benzer Tezler
- Konya yazma eser kütüphanelerinde bulunan Anadolu Selçuklu cildleri'nde bazı şemse analizleri
Some şemse analyzes from Anatolian Seljuk Bindngs in Konya manuscript libraries
AYŞE TOTAN KART
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZUHAL TÜRKTAŞ
- Türkiye Selçuklularında üçlü saltanat döneminin siyasi yapısı (1246-1262)
Political structure of triple Sultanate Period in Anatolian Seljuks (1246-1262)
DİDEM ÖZŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihAfyon Kocatepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM BALIK
- Selçuklu Türkiye'sinde devlet adamları ile dinî-ilmî zümreler arasındaki ilişkiler
Relati̇ons admi̇ni̇strators wi̇th reli̇gi̇ous scholarly groups i̇n the Seljuck's Turkey
SADIK TEZİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SABRİ KÜÇÜKAŞCI
- Anadolu Selçuklu Dönemi mimarisi mekan tipolojisi bağlamında Malatya Hekimhan (Taşhan) Kervansarayı üzerine bir inceleme
A study on Malatya (Hekimhan) Caravanserai within the context of Anotolian Seljuks architecture space typology
MURAT ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
MimarlıkErciyes ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİL SENCER ERKMAN
- Anadolu Selçuklu Döneminde kadınların mimari etkinlikleri
The activities of women in the Period of Anatolian Seljuk arcitecture
AYŞEGÜL BEKMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KULAZ