Rehabilitasyon merkezlerinde eğitim alan otizm tanısı almış olan çocuklara sahip ebeveynlerin yaşam doyumunun, aile işlevlerinin ve öğrenilmiş güçlülüğünün incelenmesi
An investigation on the life satisfaction, family functions and learned helplessness of parents whose children have been diagnosed with autism and receiving education in rehabilitation centers
- Tez No: 438569
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NESLİM GÜVENDEĞER DOKSAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Beykent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Araştırma, rehabilitasyon merkezlerinde eğitim alan otizm tanısı almış olan çocuklara sahip ebeveynlerin yaşam doyumunun, aile işlevlerinin ve öğrenilmiş güçlülüğünün incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul ilinde özel eğitime giden otizm tanısı almış çocukların ebeveynleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini İstanbul ili Gaziosmanpaşa ilçesi ile İstanbul ili Esenyurt ilçesi Rehberlik Araştırma Merkezi'nden (RAM) rapor almış olan otizmli çocukların ebeveynleri oluşturmuştur. Bu 575 ebeveyn kurum içerisinde rastgele örneklem yoluyla seçilmiştir. Rosenbaum Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği, Aile Değerlendirme Ölçeği Yaşam Doyumu Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanmış olan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 21.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotları (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma) kullanılmıştır. Araştırmanın yaşam doyumu, aile değerlendirme ve öğrenilmiş güçlülük ölçekleri arasındaki ilişkiye Spearman Korelasyon analiz ile bakılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre; ebeveynlerin gelir düzeyine, evlilik sürelerine ve çocukların özel eğitim merkezlerinde eğitim alma sürelerine göre anlamlı bir farklılık olmadığı saptanmıştır. Otizmli çocuğa sahip annelerin ve babaların yaşam doyumları, öğrenilmiş güçlükleri, iletişim düzeyleri, duygusal tepki verebilme düzeyleri, aile değerlendirme düzeylerinde anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır. Ebeveynlerin yaşlarına ve eğitim durumuna bakıldığında ise; problem çözme, iletişim, duygusal tepki verebilme ve aile değerlendirme düzeylerinde, ruh halini denetleme düzeyinde anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır. Eğitim düzeyi arttıkça, yaşam doyumunun daha yüksek olduğu görülmüştür. Otizmli çocuğun kaçıncı çocuk olduğunun; yaşam doyumunda, duygusal tepki verebilmede, aile değerlendirmede ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerinde anlamlı farklılık oluşturduğu saptanmıştır. Çocuğun tanı aldığı yaşın; planlı davranma düzeyinde, yaşam doyumu düzeyinde, problem çözmede, iletişimde ve duygusal tepki verebilmede anlamlı farklılık oluşturduğu saptanmıştır. Ebeveynlerin aile değerlendirme düzeyleri arttıkça; öğrenilmiş güçlülük düzeylerinin de düşmekte olduğu görülmektedir. Ebeveynlerin öğrenilmiş güçlülük düzeyleri arttıkça; yaşam doyumu düzeylerinin de düşmekte olduğu görülmektedir. Bu bulgular güncel yayınlar ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This research was conducted in order to investigate the life satisfaction, family functions and learned helplessness levels of parents whose children have been diagnosed with autism and have been receiving education in rehabilitations centers. The population of the research was made up of parents whose autistic children were attending to special education institutes in the city of Istanbul. The sample of the research was the parents of children who have been diagnosed with autism and who have received a report from“Rehberlik Arastirma Merkezi (RAM)”and have been attending to one of the special education centers; "575 parents were randomly selected from this pool. The gathering data were accomplished Life Satisfaction Scale, Rosenbaum Learned Helplessness Scale and Family Assesment Scale. In addition to these, a personal information form that was developed by the researcher of this article was used. The data were analysed using the Statistical Package for Social Sciences (SPSS) for Windows 21.0. During the assessment of the data descriptive statistical methods (number, percentage, average, and standard deviation) were used. Spearmen Correlation Analysis was used to measure the level of correlation between the scales used in the analysis. The analysis revealed that no significant difference is affected by the parents' income levels, marriage durations and the duration of the special education which has been received. However life satisfaction, learned helplessness, communication levesl, emotional response abilities and family assessment levels showed significant difference. When the parent's age and education level was investigated, a significant difference was observed in problem solving, communication, ability to respond emotionally, family assessment scale and mood control. As the education levels increased, life satisfaction was observed to increase..The sequence of birth of the autistic child showed a significant difference in life satisfaction, emotional response ability, family assessment scales and learned helplessness levels.The age of diagnosis also revealed significant difference in planned behaviour, life satisfaction, problem solving ability, communication and emotional response abilities. Finally, learned helplessness levels were inversely correlated with both life satisfaction and family assessment scale values.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip anneler ile sağlıklı çocukların annelerinin tükenmişlik düzeylerinin ve stresle başa çıkma modellerinin incelenmesi
Investigation into level of burnout and coping wi̇thout stress of mothers having children wi̇thout austin and mothers with healthy children
TUĞBA BODUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜJEN İLNEM
- Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocukların annelerinin çocuklarındaki otizm semptomlarının şiddetine göre psikolojik dayanıklılık ve başa çıkma tutumlarının karşılaştırılması
Comparison of the psychological resilience and coping attitudes of the mothers of the children diagnosed with autism spectrum disorder by the severity of autism symptoms in their children
ELVAN BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN ORAL
- Engelli çocuğu olan anne ya da babalarda aile desteği ve aile stresi ile ilgili değişkenlerin incelenmesi
Examination of the variables for mothers or fathers having a handicapped child related to family support and family stress
KÜBRA İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEDA BAYRAKTAR
- Annelere yönelik hazırlanan duyusal gelişim destek programının otizmli çocuklarının duyusal ve sosyal gelişimlerine olan etkisinin incelenmesi
Investigating the effects of sensory development support programme prepared for mothers on sensory and social development of children with autism
RUKİYE ARSLAN
Doktora
Türkçe
2021
Sağlık Eğitimiİnönü ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SAĞLAM
- Çocuğu otizm spektrum bozukluğu tanısı almış ebeveynlerin bakım yükü ve özyeterliklerinin incelenmesi
Investigation of care burden and self-efficacy of parents with a child diagnosed with autism spectrum disorder
MUSTAFA MUHARREM PEKTEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE YALÇIN