Türkiye'de basın işletmeciliğinin finansal yapısı: Sorunlar ve yol açtığı sonuçlar
Financial structure of press business enterprising in Turkey: The problems and results
- Tez No: 440606
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ŞEKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, İletişim Bilimleri, Journalism, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Basın İşletmeciliği, Türk Basın Tarihi, Sahiplik Yapısı, Medyanın Eleştirel Ekonomi Politiği, Press Business, Turkish Press History, Ownership Structure, Political Economy Of Media
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Basın işletmeleri, diğer işletmelerle benzer bazı özelliklerinin yanında, üretim süreçlerinden tüketim aşamasına dek pek çok farklı aşamada kendine özgü değişkenlerle faaliyette bulunan işletmelerdir. Sermaye, maliyet, gelir-gider, ürün ve sahiplik yapısı ile örgütsel yapı gibi değişkenler, basın işletmelerinin söz konusu özgünlüğü çerçevesinde dönüşüm ve gelişim göstermiştir. Bir işletme olarak medyanın diğer işletmelerden ayırt edici temel özelliklerinden biri olan düşünce üretmesi ve ideolojik yönlendirme yapması ise onun, medyanın sahiplik yapısı ile eleştirel ekonomi politiği kapsamında ele alınmasını gerekli kılmaktadır. Medya eleştirilerinde ya da çözümlemelerinde, önemli başvuru kaynaklarından biri olan eleştirel ekonomi politikçi yaklaşım, medyayı onun tarihsel konumunu hem ideolojik hem kültürel hem de sosyo-ekonomik işlevi ve ilişkileri çerçevesinde inceleyerek ortaya koymaktadır. Bu noktada, bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de 1980 sonrası neoliberal politikalar ekseninde yeniden şekillenen ve değişen üretim tarzının, medyanın çalışma biçimi ve ilişkilerini de değiştirdiği söylenebilir. Serbest piyasa koşullarında faaliyet gösteren ve basından medyaya dönüşen söz konusu işletmeler, güçlü sermaye yapısına sahip olan ve farklı iş kollarında faaliyet gösteren büyük holdinglere eklemlenerek ayakta kalmaya mecbur bırakılmışlardır. Medyanın başlangıcından bu yana iktidarla olmazsa olmaz ilişkisi ise güçlü sermaye ve finans yapısına ihtiyaç duyan işletmeler olmasından ötürü ekonomik, toplumsal ve siyasal düzlemde git gide artan oranlarda iktidarlara bağımlı bir yapı sürmesini beraberinde getirmektedir. Günümüzde ise medya işletmeleri, kâr zarar hesabı yapan kurumlar olmaktan çıkmış; fizibilitesi yapılarak dolaylı getirileriyle yatırım kararı alınan bir alan hâline gelmiştir. Medya sektöründen kâr etmeyen hatta zarar etmeleri pahasına bu alandaki varlığını sürdüren medya sahipleri, sadece faaliyette oldukları diğer iş kollarının kaldıracı olarak işlev gören, homojen bir medya ortamının oluşmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'de 2002'den bu yana varlığını koruyan güçlü muhafazakâr iktidar döneminde, medya sektörünün daha önce hiçbir dönemde izlerine rastlanmayan bazı uygulamalarla yapısal anlamda geldiği nokta, örnek olayların incelenmesi ve basın temsilcileriyle yapılan görüşmeler aracılığıyla değerlendirilmektedir. Çalışmada, söz konusu yeni dönemle birlikte medyanın, yeni yapı, yeni finansman ve işletme anlayışına hizmet eden bir yapıya dönüştüğü tespit edilmiştir. Medya işletmeciliğinin geldiği nokta için, ekonomik anlamda çoğu kez zarara uğramasına rağmen, büyük holdinglerin bünyesindeki diğer iş kollarının kâr ederek yürütülmesinde, sahiplerine dolaylı yoldan avantaj sağlayan bir sektör olarak işlev gördüğü söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Although press business enterprises have some characteristics similar to others, they operate through unique variables at various phases ranging from production to consumption. These variables such as capital, cost, expense-income, product and ownership structure and organizational structure have transformed and evolved within its specific framework. Therefore, due to idea generation and ideological inducement, which are the main distinctive features of press business enterprises, it is necessary to deal with them within the scope of ownership structure of press and critical economy politics. As one of the sources of reference in media critics or analyses, critical economy politics approach examines media within the framework of its historical position, ideological, cultural and socio-economic functions as well as its relationships. At this point, it can be said that production practices, which were revised and restructured based on neo-liberal policies that emerged in 1980s both in the world and Turkey, have also altered the way media works and its relationships. Since these enterprises operate under free market conditions and are now called“media”rather than“press”, they are forced to merge with large holdings operating in different sectors in order to survive in competitive market conditions. The sine qua non relationship of media with the ruling power in a country since its emergence in history has resulted in a relationship structure increasingly dependent on these ruling powers at economic, social and political levels because such enterprises need strong capital and financial structure to succeed in. In today's world, media business enterprises are no longer companies merely focusing on profit-loss calculations. They have turned into a sector on which many entrepreneurs are looking forward to make investments due to their indirect incomes and effective feasibility analyses. Media owners who survive in this sector at the expense of loss -let alone profits-, cause the emergence of a sort of homogenous media structure that merely finances other business sectors their holdings operate in. This study evaluates the current status of media in terms of its structure that has evolved as a result of certain practices, which had never been experienced in Turkish context before, during the rule of a strong conservative party since 2002 in the country. The data for the study were collected through the examination of case studies and interviews conducted with a group of representatives of press sector. The results of the study showed that media has transformed into a structure serving for a new mentality in terms of structure, financing and business administration. As for the current status of press business enterprising, it can be said that it functions as a sector bringing indirect advantages to their owners in other business sectors available within the operating range of the holdings.
Benzer Tezler
- İstanbul'da 5-yıldızlı otel pazar araştırması
Market research for 5-star hotels in Istanbul
ÜLKÜ YÜKSEL
- Konsolide bilanço ve gelir tablolarının düzenlenmesine ilişkin muhasebe sorunları
The Accountancy problems concerning consolidate balance sheet and income tables regulation
ÖMER PARMAKSIZOĞLU
- Uluslararası zincir otel işletmelerinin Türk otel işletmelerine etkileri
The Effects of international chain hotel operations on the Turkish hotel operations
HÜSEYİN DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
İşletmeCumhuriyet Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAHYA FİDAN
- Kamu ekonomisinde doğal tekeller: Kentsel su hizmetleri (İSKİ örneği)
Natural monopolies in the public economics: Urban water services (the case of İSKİ)
MUSA GÖK
