Leventhal'in hastalık davranışlarının kendini düzenleyici modeli kapsamında irritabl barsak sendromu (İBS) hastalarının psikolojik sıkıntı ve yaşam kalitesi düzeylerinin incelenmesi
An investigation of psychological distress and quality of life among patients with irritable bowel syndrome in the scope of Leventhal's self-regulatory model of illness behaviors
- Tez No: 441515
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLAY DİRİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, İrritabl Barsak Sendromu (İBS) hastalarının kişilik özellikleri ile kaygı, depresyon ve yaşam kalitesi düzeyleri arasındaki ilişkiyi Leventhal'in Hastalık Davranışlarının Kendini Düzenleyici Modeli kapsamında incelemektir. Bu bağlamda kişilik özellikleri, hastalık algısı, başa çıkma stratejileri, kaygı, depresyon ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki yol analizleri kullanılarak test edilmiştir. Araştırmanın örneklemini 178 İBS hastası oluşturmaktadır. Hastalara Temel Özellikleri Envanteri (TKEÖ), Hastalık Algısı Ölçeği (HAÖ), Başa Çıkma Stratejileri Ölçeği Kısa Formu (BÇSÖKF), Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD) ve İrritabl Barsak Sendromu Yaşam Kalitesi Ölçeği (İBSYKÖ) uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçları kişilik özellikleri ile psikolojik sıkıntılar ve yaşam kalitesi arasında ilişki olduğunu ve bu ilişkide hastalık algısı ve başa çıkma stratejilerinin aracı etkisinin olduğunu göstermiştir. Kendini Düzenleyici Model kapsamında nörotisizm ile psikolojik sıkıntılar ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkide davranışsal uzaklaşma aracılık etmiştir. Nörotisizm ile davranışsal uzaklaşma arasındaki ilişkide hastalık tutarlılığı ve hastalık sonuçlarının aracı etkisi bulunmuştur. Ayrıca, nörotisizm psikolojik sıkıntılar ve yaşam kalitesini psikolojik atıf aracılığı ile etkilemiştir. Dışadönüklük ile depresyon arasında negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. Uyumluluk ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkide planlama davranışının ve psikolojik atıfın aracılık yaptığı belirlenmiştir. Bu bulgular hem kişilik özelliklerinin hem de psikolojik faktörlerin hastalık sonuçları için önemli değişkenler olduğunu vurgulamıştır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to investigate the relationships between personality traits, anxiety, depression, and quality of life in terms of Leventhal's Self-Regulatory Model of Illness Behaviors among the Irritable Bowel Syndrome (IBS) patients. The relationship among personality traits, illness perception, coping strategies, anxiety, depression, and quality of life was analyzed through path analysis. The sample of this study was composed of 178 IBS patients. Basic Personality Traits Inventory (BPTI), Illness Perception Questionnaire (IPQ), Brief COPE, Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) and Irritable Bowel Syndrome Quality of Life Scale (IBSQoLS) were carried out with the patients. The results of the study showed that there was a relationship among personality traits, psychological distress, and quality of life, and that illness perception and coping strategies had a mediator effect between this relationship. In terms of Self-Regulatory Model, behavioral disengagement mediated the relationship among neuroticism, psychological distress, and quality of life. It was found that illness coherence and illness outcome had mediator effects on the relationship between neuroticism and behavioral disengagement. In addition, neuroticism affected psychological distress and quality of life via psychological attribution. It was found that a negative relationship between extraversion and depression. It was revealed that planning behavior and psychological attribution mediated the relationship between agreeableness and quality of life. These findings emphasize that both personality traits and psychological factors are important variables for illness outcomes.
Benzer Tezler
- Multipl skleroz hastalarında kendini uyarlama modelinin genişletilmiş versiyonunun sınanması
Testing the expanded version of the self-regulatory model in multiple sclerosis patients
ZÜMRÜT GEDİK
- The correlation between follicle-stimulating, luteinizing, total testosterone, and prolactin hormones with insulin resistance in women with polycystic ovary syndrome in Tikrit province
Tikrit ilinde polikistik over sendromlu kadınlarda folikül uyarıcı, luteinize edici, total testosteron ve prolaktin hormonlarının insülin direnci ile ilişkisi
RASHA JAMAL HASAN HASAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
BiyokimyaÇankırı Karatekin ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİHA ALYAR
- Bellow's assimilated protagonists:The representation of Jewish American nessand identity in Saul Bellow's the Victim, Seize the Day, and Herzog
Bellow'un assimile olmuş ana karakterleri: Saul Bellow'un the Victim,Seize The Day ve Herzog eserlerinde Amerikan Yahudiliği ve kimliği temsili
İNANÇ PİRİMOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıBaşkent ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DEFNE TUTAN
- Polikistik over sendromlu hastalarda platelet aktive edici faktör-asetil hidrolaz, paraoksonaz, arilesteraz, okside LDL düzeyleri
The platelet activating factor acetyl hydrolase, oxidised LDL, paraoxonase 1 and arilesterase levels in patients with polycytic ovary syndrome
AYŞE ÇARLIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıFatih ÜniversitesiDahiliye Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FERİDUN KARAKURT
- Miyastenia gravisli olgularda timektomi uygulamasında peroperatif anestezi yönetiminin retrospektif değerlendirilmesi
Retrospective study of perioperative anesthesia management of thymectomy application on myasthenia gravis cases
BENGÜ DURMUŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Anestezi ve ReanimasyonUludağ ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA NUR KAYA