Osmanlı-Sırp karşılıklı askerî istihbarat faaliyetlerinin değerlendirilmesi (1880-1912)
Comparative analysis of the Ottoman-Serbian military intelligence activities (1880-1912)
- Tez No: 443205
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLTEKİN YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Sırbistan, Genelkurmay Başkanlığı, konsolosluk/şehbenderlik, ataşemiliter, konsolos/şehbender, askerî murahhas, askerî istihbarat, istikşafat, Ottoman State, Serbia, General Staff, consulat, military attaché, consul, military delegate, military intelligence, reconnaissance
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Bu araştırma, 1880-1912 yılları arasında Sırbistan ve Osmanlı Devleti'nde askerî istihbarat faaliyetleriyle uğraşmış olan kurumların ne zaman ortaya çıktığı, nasıl geliştirildiği, birbirlerine dair nasıl istihbarat bilgilerini topladıkları ve nihayet, istihbarat şebekesinin nasıl çalıştırıldığını konu almaktadır. 1878'den sonra her iki devletin ters siyasî stratejik hedefleri var olmuş ve farklı niyetlerle istihbarat faaliyetlerine girişilmiştir. Eski Sırbistan ve Makedonya nedeniyle Sırbistan'da, Bulgaristan ile Osmanlı Devleti ana düşman olarak algılanıp değerlendirilirken, Osmanlı Devleti nezdinde İstanbul ve Boğaz Meselesi nedeniyle Bulgaristan, Rusya ve Yunanistan orduları ana tehditler olarak farz edilirken Sırbistanbaşlıca düşman olarak görülmemiştir. Bu yüzden de Sırbistan ordusu ile ilgili derin ve detaylı bilgilerin toplaması yoluna gidilmediğianlaşılmaktadır. Öte yandan Sırbistan, Osmanlı Devleti'ndeki diplomatik misyonları vasıtasıyla Osmanlı Devleti ve ordusu ile ilgili detaylı bilgiler elde ediyordu. Araştırmada, Osmanlı Devleti ile Sırbistan arasında karşılıklı istihbarat faaliyetlerinin nasıl başladığı, iki devletin sefiri/ortaelçisi, şehbenderi/konsolosu ve ataşemiliterlerinin nasıl iş gördükleri, iki devletin istihbarat belgeleri ve ülkelerinde yayımlanmış askerî, coğrafi, topoğrafik, etnoğrafi ve beşeri coğrafya kitapları üzerinde birbirlerini nasıl gördükleri, hangi bilgilerielde etmeyi tercih ettikleri ve özellikle, hangi kaynaklardan istifade ettikleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca, iki devletin resmî ve gayriresmî askerî gazeteciliği de ele alınarak, grafik ve tablolar yardımıylaher iki devletin resmî ve gayriresmî askerî gazeteciliğinin 1880-1912 yılları arasındakiperformansı da değelerlendirilmiştir. Bunun sonucunda, 1880-1912 yılları arasında Sırbistan'ın ana düşmanlarından biri olarak gördüğü Osmanlı Devleti'ni tanımak, takip etmek hakkında, derin ve detaylı bilgiler toplamak hususunda daha başarılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan, Osmanlı Devleti'nin Sırbistan'ı yakın ve büyük bir tehdit olarak görmediği için, istihbarat faaliyetleriniBulgaristan ve Düvel-i Muazzama ordularına yönlendirdiği söylenebilmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to show when the intelligence departments of the Ottoman State and Serbia were established,how they collected and analyzed intelligence information about each other and finally, how the intelligence networks of the Ottoman State and Serbia functioned between 1880 and 1912. After the 1878, both state had different political strategic objectives. While Serbia evaluated the Ottoman State among its main enemies with Bulgaria, the Ottoman State did not perceive Serbia as one of her local and global scale rivals such as Bulgaria, Greece and Russia threatening Istanbul and the Turkish straits. Accordingly, the Ottoman military intelligence did not feel a need to collect deep and detailed information about Serbian Army. On the other hand, since the Ottoman State has been evaluated as one of the main enemies, Serbia obtained detailed information about the Ottoman State and Ottoman Army through its own diplomatic missions. In this research, it has been studied carefully how the intelligence activities of the Ottoman State and Serbia began, how the ambassadors, consuls and military attachés worked, and how both sides had pictured each other in official country studies and military intelligence reports. In addition to this, the study also considers the methods of obtaining intelligence information. Finally, official and unofficial military newspapers and magazines of both states from the period 1880-1912 were analyzed in the context of diffusion of knowledge. As a result, it seems that Serbia was more successful than the Ottoman State in military intelligence efforts such as information obtaining, surveilling and enemy reconnaissance. On the other hand, the Ottoman State did not regard Serbia as its main enemy and rather focused on the Bulgarian Army as the main local threat in the region.
Benzer Tezler
- XIV. yüzyıl Osmanlı askeri teşkilatı ve istihbarat faaliyetleri
XIV. century Ottoman military organization and intelligence activities
HAKAN SOYTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR ÖZDEMİR
- Türk-Macar ilişkileri (1867-1918)
Turkish-Hungarian relations (1867-1918)
PINAR YİĞİT TÜRKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEK ÇOLAK
- Kosova Kurtuluş Ordusu: İdeoloji, strateji ve pratik
Kosovo Liberation Army: Ideology, strategy and practice
TOLGA KARPUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerAltınbaş ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERSİN EMBEL
- Dubrovnikli tüccarların Balkanlar'daki ticarî faaliyetleri ve organizasyonu: XVII. yüzyıl
Başlık çevirisi yok
NEDİM EMİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Tarihİstanbul ÜniversitesiYeniçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İDRİS BOSTAN
- Kosova'da Türk topluluğunun tarihsel gelişimi ve sorunlar
Kosova'da Türk topluluğunun tarihsel gelişimi ve sorunlar
İBRAHİM ÇULHA