Uygur harfleriyle yazılmış Çağatayca Seyfü'l-Mülȗk hikâyesi'nin transkripsiyonu, çevirisi ve sözlüğü
The transcription, translation and the dictionary of the Chagatai story written with Uighur script'Seyfü'l-Mülûk'
- Tez No: 443206
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEGÜL SERTKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Uygur yazısı, Çağatay Türkçesi, Seyfe'l-Mülûk ve Bedîʻü'l-Cemâl Hikâyesi, Uighur Script, Chagatai Turkish, Story of Seyfe'l-Mülûk and Bedîʻü'l-Cemâl
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 462
Özet
Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışmanın konusu, Emîr Timür'ün oğlu Şâhruh döneminde ve sonrasında uzun yıllar Yezd şehri valisi olarak görev yapan Celâleddîn Mȋr Çakmak'ın himayesinde yaşayan bahşılardan, Mansûr Bahşı tarafından H. 838 yılında istinsahı tamamlanan Oxford, Bodleian Kütüphanesi'ndeki, Huntington Collection numara 598'de kayıtlı bulunan mecmuanın ikinci hikâyesi olan Seyfe'l-Mülûk ve Bedîʻü'l-Cemâl hikâyesidir. Kursiv Uygur harfleri kullanılarak Çağatay Türkçesi ile mensur olarak yazılan eserde, Klasik dönem öncesi Çağatay Türkçesi dil özellikleri hâkimdir. Bodleian Kütüphanesi yazmasının elde edilen kopyasından istifade edilerek hazırlanan bu çalışmada, kursiv Uygur harfli metnin yazım özellikleri, fonolojik ve morfolojik yapısı incelenerek dil özellikleri tespit edilmiş, orijinal metin transkripsiyon alfabesi kullanılarak Latin harflerine aktarılmış, transkribe edilen metnin Türkiye Türkçesine çevirisi yapılmış, metinde geçen kelimelerin anlamlarının belirtildiği gramatikal dizini hazırlanarak metnin söz varlığı ortaya konulmuştur. Yapılan çalışma sonucunda eserin Türk dili ve edebiyatındaki yeri ve önemi ortaya konularak, Türkoloji araştırmalarına katkı sunmak amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of this study, prepared as a doctoral thesis, is“Seyfe'l-Mülûk and Bedîʻü'l-Cemâl,”the second story of the corpus which is stored within the Huntington Collection with Number 598 in Bodleian Library, Oxford. Its copying was completed by in H. 838 Mansûr Bahşı, one of the bahşıs who lived during Timur's son's –Shahruh- period and also lived for a long time under the auspices of Celâleddîn Mȋr Çakmak who served as a governor of Yezd city. In this prosaic story written in Chagatai Turkish with cursive Uighur script, pre-classical period Chagatai Turkish language properties predominate. In this study, prepared by using the copy of the manuscript in the Bodleian Library, orthographic properties of the text written with cursive Uighur letters, its phonological and morphological structure, as well as its language properties are identified, and original text is transcribed into Latin alphabet by using transcription alphabet. Afterwards, the transcribed text is translated to Turkish and the vocabulary of the text is revealed by preparing grammatical index of the words in the text with their meanings. With this study, it is aimed to contribute to Turcology studies by stating its place and importance in Turkish Language and Literature.
Benzer Tezler
- Çağatay Türkçesinde söz dizimi (Uygur harfleriyle yazılmış Çağatayca Seyfü'l Mülûk hikâyesi, Mecâlisü'n-Nefâyis ve Tezkire-i Evliyâ'nın Çağatay Türkçesi çevirisi örneğinde)
Syntax in chagatai (In the example of written in Uighur Alphabet Seyfü'l Mülûk story, Mecâlisü'n-Nefâyi̇s and chagatai translation of Tezkire-i Evliyâ)
SULTAN BETÜL TİKENCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR ÖZTÜRK
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN YILDIZ
- Anonim Tarih-i Kaşgar (Çeviri ve değerlendirme)
Anonim Tarikh-i Kashgar (Translation and evaluation )
NUERDUN AINIDING
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRUNNİSA ALAN
- Türkçe kaynak metinlerin söz dağarcığına katkısı: Çagatay Tilinin İzahlik Lugiti örneği
Turkish source texts's contribute to the vocabulary: The sample of Çagatay Tilinin İzahlik Lugiti
KÜBRA ÖZÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA S. KAÇALİN
- Doğu Türkçesi Tezkire-i Seyyid Âfâk Hâcem [42b-62b] (Giriş-gramer-metin-çeviri-notlar-dizin)
East Turkish Tezkire-i Seyyid Âfâk Hâcem [42b-62b] (Indroduction-grammar-text-translation-notes-index)
EFSUN YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıÇankırı Karatekin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET TURGUT BERBERCAN
- Kemâleddîn Hüseyin Harezmî'nin Çağatay Türkçesiyle Kasîde-i Bürde şerhi(İnceleme, metin, çeviri, gramatikal dizin)
Başlık çevirisi yok
YILMAZ AKDEMİR
Doktora
Türkçe
2015
DilbilimDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FARUK GÖKÇE