Derviş Zaim: Bir mekân sineması'na doğru
Dervi̇ş Zai̇m: Towards a cinema of space
- Tez No: 443639
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLGÜN TUTAL CHEVIRON
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 331
Özet
Bu çalışma, Derviş Zaim sinemasında biçim, biçem ve içerik bakımından mekan kullanımını merkezine almaktadır. Yönetmenin Tabutta Rövaşata'dan (1996) Rüya'ya (2016?) değin, her bir filminde hem biçim hem de biçem ve içerik bağlamında mekana verdiği önem ve mekanın bir sinema kuramı oluşturacak kadar ayrıksı kullanımı araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Yönetmenin sinemasında mekan –sinemasal mekanlar–, içerik açısından kritik ve belirleyici bir temalar kümesi oluşturur: Mekanın sınırlandırılması, düzenlenmesi, kontrol altına alınması; öznelere yasaklanması, öznenin mekan üzerindeki hareketlerinin denetlenmesi, bölünmüş coğrafyada bir alandan diğerine geçerken özneyi denetleyen bir iktidar olgusu gibi temalar yönetmenin her filminde görülür. Bununla birlikte, mekanın senaryoya bağlı olarak belirlenmesinden çok, doğrudan mekana bağlı, mekanla etkileşimli bir senaryonun yazılması; mekanın sinemasal anlam alanının temel öğelerinden biri, filmin göstereni olarak kullanılması ve mekana dayanan bir estetikle birlikte sinema kuramı oluşturma çabalarının ipuçlarının görülmesi, bir Mekan Sinemasına işaret etmektedir. Bu noktada temel soru şudur: Yönetmenin filmografisi ve sinematografisi bu temalar etrafında biçim, biçem ve içerik bakımından değerlendirilerek mekanın merkezinde olduğu bir sinema yaklaşımı ortaya konulabilir mi? Bu soru, Derviş Zaim'in sinemasal mekanlarının teknik ve bağlamsal çözümlenmesiyle yanıtlanmaya çalışılmıştır. Bunun için Derviş Zaim'in filmografisini oluşturan her bir filmin, mekan planları temel alınarak kurgu–sökümü yapılmış, nicel veri elde edilmiş ve elde edilen bu veriden, bağlamsal çözümleme gerçekleştirilirken yararlanılmıştır. Bununla birlikte yönetmenle gerçekleştirilen söyleşi ve görüşmeler de içerik çözümlemesiyle nitel verilere dönüştürülerek çalışmaya dahil edilmiştir. Gerçekleştirilen değerlendirmelerden sonra yönetmenin sineması için mekanın, biçimi, biçemi ve içeriği belirleyecek önemde bir kullanımı olduğu söylenebilir: Derviş Zaim sinemasında mekan, bir mekan sineması kavramsallaştırmasını onayacak kadar etkin bir biçimde kullanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on Derviş Zaim's cinema and the use of form, style and content in his cinema. The object of the research is the importance the director grants to space and eccentric use of space in terms of form, style and content, to the point of establishing a cinema theory, in his filmography beginning from Somersault in a Coffin (1996) to Dream (2016?). It is observed that Derviş Zaim attributes particular importance to space when his filmography, cinematography, and thoughts on cinema are considered. Space -cinematic spaces- constitutes a crucial and decisive cluster of themes in the director's cinema: Themes such as limitation, arrangement and control of space, prohibition of space to individuals, surveillance of individuals' actions on space, a phenomenon of power that monitors individual's actions when (s)he changes her/his location (space) in a fragmented geography appear in each film of the director. Furthermore, scripting a scenario directly linked to the space, interacting with the space rather than determination of the space depending on the scenario, the use of space as an essential element of cinematic semantic field –as the signifier of the film-, and indications of an effort to establish a theory of cinema along with space-based aesthetics signal a Cinema of Space. A fundamental question would thus be formulated as: Is it possible to reveal a space-centred approach to cinema by evaluating the filmography and cinematography of the director in terms of content, form and style, and around those terms? Technical and contextual analyses are employed to Derviş Zaim's cinematic spaces in order to answer this question. For this, each film of the director is deconstructed on the basis of its space plans; quantitative data is obtained from this work of deconstruction. This data served as basis for contextual analysis. Moreover, interviews conducted with the director are included to the study through content analysis, which transforms the interview contents to qualitative data. After all the evaluations made throughout the study, one would assert that the space is significantly used in a way that determines the form, style, and content in Derviş Zaim's cinema: Analysis conducted in this study have shown that the space is used decisively in Derviş Zaim's cinema to the extent that a conceptualization as Cinema of Space would be verified.
Benzer Tezler
- 2000 sonrası Türk sinemasında kültürel kodların kullanımı: Derviş Zaim sineması
The use of cultural codes in Turkish cinema after 2000: Derviş Zaim's cinematography
PELİN YOLCU
Doktora
Türkçe
2020
İletişim BilimleriSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT ŞİMŞEK
- Derviş Zaim sinemasında zaman-imgesi
The time-image on Dervis Zaim's films
BİHTER İŞLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
FelsefeHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞLA KARABAĞ SARI
- Auteur teori bağlamında Reha Erdem sineması
Reha Erdem cinema in the context of auteur theory
DOĞUKAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Radyo-TelevizyonIşık ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEHER ŞEYLAN
- Derviş Zaim Sineması'nda anlam yaratmada kurgu
Editing in creating meaning within the context of Dervis Zaim's Cinema
MEHMET YAVUZ ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıMaltepe ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE NESRİN AKÖREN
- Derviş Zaim Sinemasında minyatür sanatının kullanılması (Belgesel)
Usage of miniature art in the Cinema of Dervis Zaim (Belgesel)
SEVAL YURTÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El SanatlarıBeykent ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. DR. OĞUZ MAKAL