Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda 5-D kaşıntı ölçeği'nin geçerlik-güvenirlik çalışması ve hastaların kaşıntı düzeyinin belirlenmesi
Validity and reliability of 5-D itch scale and pruritus level of chronic renal disease patients
- Tez No: 445354
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. İMATULLAH AKYAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, hemşirelik, kaşıntı, kronik böbrek yetmezliği, 5-D kaşıntı ölçeği, hemodialysis, nursing, pruritus, chronic renal failure, 5-D Itch Scale
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Bu araştırma çok boyutlu kaşıntı ölçeği 5-D Itch Scale'in Türkçe geçerlik ve güvenirliğinin yapılması ve hemodiyaliz tedavisi alan kronik böbrek yetmezliği hastalarında kaşıntı düzeyinin belirlenmesi amacıyla iki aşamada metodolojik ve tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Ankara'da bulunan üç üniversite hastanesinin hemodiyaliz merkezlerinde tedavi gören kaşıntı semptomunu yaşayan hastalar oluşturmuştur. Araştırmanın birinci aşamasında 5-D Itch Scale'in Türkçe'ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması 100 hasta üzerinde yapılmıştır. İkinci aşamasında geçerlik-güvenirliği test edilmiş ölçek güç analizi ile belirlenen 181 hastaya uygulanmış ve kaşıntı düzeyi belirlenmiştir. İlk aşamada verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler ve kapsam geçerliği için Davis Tekniği kullanılmıştır. İkinci aşamada bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon katsayısı ve farklılığın kaynaklandığı grupların tespitinde ise“Tukey”çoklu karşılaştırma testleri kullanılmıştır. Birinci aşamada, Kaiser-Mayer-Olkin test sonucunun 0,678 olduğu, Bartlett's Küresellik testi p değerinin 0,000 olduğu ve 5-D Kaşıntı Ölçeği için açıklanan toplam varyansın %70,284 olduğu bulunmuştur. Uygulanan güvenirlik analizi sonucunda 5-D Kaşıntı Ölçeği Cronbach's Alfa değeri 0,608 ve tekrar test ile ilk test arasındaki uyum Inter-Class Correlation Coefficient-ICC 0,936 olarak elde edilmiştir. İkinci aşamada kaşıntı prevalansı %49,1, 5-D Kaşıntı Ölçeği'nden alınan ortalama puan 13,97±4,11(maks.=25) ve çoğunlukla kaşıntı günde 6-12 saat ve orta şiddette yaşandığı saptanmıştır. Hastaların yarıdan fazlası kaşıntı sebebiyle uykuya dalmakta güçlük yaşadığını ve ara sıra uykudan uyandığını belirtmiştir. Kaşıntının en sık bildirildiği anatomik bölgelerin sırt, üst kol, göğüs ve karın bölgesi olduğu görülmüştür. Kaşıntı şiddeti ve ölçekten alınan toplam puan 65 yaş üzeri hastalarda istatistiksel olarak anlamlı yüksek olup, kaşıntı ve cinsiyet arasında anlamlı farklılık görülmemiştir. Çalışmada 5-D Kaşıntı Ölçeği kronik böbrek yetmezliği hastalarında geçerli-güvenilir olduğu saptanmıştır. Bu çalışma sonuçlarına dayanarak, ölçeğin, hemşirelerin semptomlara yönelik girişimlerini değerlendirmesinde, böbrek yetmezliği olan hastaların kaşıntı semptomunun değerlendirilmesinde ve klinikte yürütülen araştırmalarda kullanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Research was conducted as methodological and descriptive design with the aim of validity and reliability of multidimensional 5-D Itch Scale and determination of testing pruritus level in chronic renal disease. Sample of this research consisted of patients with pruritus in three hemodialysis centers of university hospital in Ankara. Research was conducted in two stages. First stage, adaptation, validity and reliability study of 5-D Itch Scale into Turkish Language was carried out with 100 patients. At second stage, validated and reliable scale were applied to 181 patients, where the sample size were calculated with power analysis and aimed to determine pruritus level of patients. In first stage, frequency and descriptive statistics and Davis's technique for construct validity analysis were used. For analysis of data from second stage data analysis, Independent samples t-test, one-way analysis of variance examination, Pearson's correlation coefficient, and Tukey's test for detection of the groups arise from differences tests were used. According to findings, Kaiser-Mayer-Olkin test result was found 0,678, Bartlett's sphericity test result was found 0,000 and explained total variance for the 5-D Itch scale was found 0.284% at first stage. Cronbach's Alpha reliability analysis results of the 5-D Itch Scale was found 0,608 and harmony between first test and re-test Inter-Class Correlation Coefficient- ICC was found 0,936. At the second stage, with the implementation of 5-D Itch Scale, pruritus prevalence was found %49,1, average of patients 5-D Itch Scale scores was found 13,97±4,11(max=25) and most of patients stated that moderate intensity pruritus lasted 6-12 hour a day. More than half of patients reported delay in falling asleep and occasionally interruption of sleeping. Pruritus degree and total score of scale was statistically significant in older 65 age patients and there was no statistically significant difference between sex and pruritus. Anatomical areas that frequent declared for pruritus was back, upper arm, chest and abdominal region. Based on results of this study, this scale is recommended for use in determination of nursing interventions for itching symptom management, assessment of itching in kidney failure patients and use in clinical research.
Benzer Tezler
- Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda kaşıntının hasta konforu ve uyku kalitesine etkisi
The effect of pruritus on comfort and sleep quality in patients with chronic renal failure
TUĞBA EGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VESİLE ÜNVER
DR. ELİF OK
- Hemodiyaliz hastalarında kaşıntı ile ilişkili faktörler ve kaşıntının yaşam kalitesi üzerine etkisi
Factors related to chronic kidney disease–associated pruritus in patients undergoing hemodialysis and its effects on quality of life
EMRE YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
İç HastalıklarıEskişehir Osmangazi Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET UĞUR YALÇIN
- Hemodiyaliz hastalarında üremik pruritus ile 25 hidroksi vitamin D arasındaki ilişki
The relationship between uremic pruritus and 25-hdyroxy vitamin D in hemodialysis patients
DİLEK GÖKÜSTÜN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
NefrolojiBaşkent Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE TUTAL
- Kronik hemodiyaliz hastalarında kaşıntı sıklığının laboratuvar, klinik ve demografik bulgularla ilişkisi
The relationship of pruritis frequency with laboratory, clinical and demographic findings in chronic hemodialysis patients
ENES CÖMERT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
NefrolojiSağlık Bilimleri Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERAL GÜLAY KADIOĞLU KOÇAK
- Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda bağırsak parazitleri ve Demodex folliculorum'un araştırılması
Investigation of intenstinal parasites and demodex folliculorum in patients with chronic kidney deficieney
GÜRKAN OSKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ParazitolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiParazitoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NALAN ÖZDAL