Devhatü'l-Meşâyıh ve zeyilleri (inceleme - tenkitli metin - indeks)
Devhatü'l-Meşâyih and the additions on Devhatü'l-Meşâyih
- Tez No: 446153
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN AKKUŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyografi, Türk Dili ve Edebiyatı, Biography, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Biyografi, devha, zeyl, şeyhülislâmlar, Müstakîmzâde, Biography, devha, addendum, sheikhs of islam, Müstakîmzâde
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 526
Özet
Osmanlı döneminde Taşköprizâde'nin Şakâyıku'n-Nu'mâniyye'sinden sonra biyografik eserler te'lifi bir gelenek haline gelmiştir. Bunlar için tabakat, vefeyât, terâcim vb. yanında“ulu ağaç”anlamına gelen devha kelimesi de kullanılmıştır. Şakâyık'ta, tarih kitaplarında ve tezkirelerde de Osmanlı döneminde vazifelendirilmiş şeyhülislâmların terâcim-i ahvâllerine yer verilmiştir. Ancak bu konuda yazılan ilk müstakil eser, Müstakîmzâde Süleyman Sadeddin Efendi (ö. 1788) tarafından yazılmış olan Devha-yı Meşâyıh-ı Kibâr'dır. Daha sonra müellif, eserine iki zeyl yazmıştır. Fakat zeyiller, bununla sınırlı kalmamıştır. Çok beğenildiği anlaşılan esere yine geleneğe uygun olarak peş peşe zeyiller yazılmıştır. Mehmed Münîb Efendi'nin (ö. 1822/1823) bu esere iki zeyli vardır. Süleyman Fâik Efendi (ö. 1837), Münîb Efendi'nin zeylini devam ettirmiştir. Esere başka bir zeyl yazan Mektûbîzâde Abdülaziz Efendi (ö. 1862) ise Süleyman Fâik Efendi'nin zeylini yetersiz ve yanlış bulduğu için yeniden zeyl yazmıştır. Osmanlı tarihinde çok önemli bir yere sahip olan şeyhülislâmlar hakkında bilgi veren bu eser ve zeyilleri üzerinde ayrıntılı bir çalışma yapılmamıştır. Eserlerin içerisinde ayrıca devirlere dair siyasî, tarihî ve içtimaî bilgiler de yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
Biographical studies after Taşköprizâde's Şakâ'iku'n-Nu'mâniyye has become a tradition in the Ottoman period. For them, besides the stories, obituary, biographies, etc. devha which means“great tree”is also used as a name. The life stories of the sheikhs of islam who have been assigned a mission in the Ottoman period are mentioned in Şakâyık, history books and the biyographies. However, the first self-contained work written on this subject is Devha-yı Meşâyıh-ı Kibâr that written by Müstakîmzâde Süleyman Sadeddin Efendi (d. 1788). Afterwards the author, has written two addendums on Devhatü'l-Meşâyıh but the additions not limited with these two study. On the book has been admired, according to tradition, were written addendums in succession. Mehmed Münîb Efendi (d. 1822/1823), has two addendum on this work. Subsequently Süleyman Fâik Efendi (d. 1837), has continued Mehmed Münib's addendum. In another addendum to work Mektûbîzâde Abdülaziz Efendi (d. 1862) who has been found Süleyman Fâik Efendi's addendum insufficient and incorrect has been re-written an addendum. There has not been a detailed study on this book and the addendums on it which include the knowledge about the sheikhs of islam have a very importent place in the Ottoman history. In these books there are information about the period's political, historical and social events too.
Benzer Tezler
- Ahmet Rıfat'ın Devhatü'l-Meşâyih Maa Zeyl'i (metin-inceleme)
Devhatü'l-Meşâyih Maa Zeyl of Ahmet Rıfat (text-examination)
SERAP MENTEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN ELİAÇIK
- Müstakîm-zâde'nin biyografik iki risâlesi: Şuyûh-ı Ayasofya ve Meşâyıh-nâme-i İslâm
Mustakim-zade's two biographic booklets: Shuyukh Ayasofya and Mashayikh-name-i Islam
ZELİHA DİLEK KEÇECİLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyografiNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILMAZ
- Müstakimzade Süleyman Saadeddin'in Devhatü'l-Meşâyih Osmanlı Şeyhü'l-İslamlarının Biyografileri adlı eserinin transkipsiyon ve değerlendirilmesi
An analysis and transcription of Müstakimzade Süleyman Saadeddin's Devhâtü'l-Meşâyih Bi̇ograpghies of ottoman Seyhü'l-İslams
ALPER YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihMustafa Kemal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYDAR ÇORUH
- Hat sanatı için Devhatü'l Küttab kaynak incelemeli metin çevirisi
A sources for the art of Islamic caligraphy Devhatü'l-Küttab acritical edition
AYŞE PEYMAN YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİlahiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN SERİN
- Discourses on writing in the early modern Ottoman biographical dictionaries of calligraphers
Erken modern Osmanlı hattat tezkirelerinde yazıya dair söylemler
DAMLA ÖZAKAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Sanat TarihiBoğaziçi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DERİN TERZİOĞLU SEZER