Marmaray projesinin etki alanında kalan Haydarpaşa–Bostancı banliyö güzergâhının kültürel miras bağlamında değerlendirilmesi
The evaluation of Haydarpasa–Bostanci commuter route within the context of cultural heritage in relation to the effect of the Marmaray project thereon
- Tez No: 449289
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ADİLE BİNNUR KIRAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon-Tarihi Çevre Değerlendirilmesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Demiryolları, kuruluşundan itibaren endüstrileşme ile yakından ilişkili olmuş; toplumların ekonomik, politik, sosyal ve düşünsel yapılarında köklü değişimlere sebebiyet vermiştir. Demiryollarının etkileri yalnızca endüstrileşmiş ülkelerde görülmemiştir. 1. Dünya Savaşı'na kadar süren yayılmacı ve emperyalist politikaların en önemli temsilcisi olan demiryolları, çevre ülkelerinde de, hammadde ve gıdaların sömürüsü ve limanlara ulaştırılması amacıyla batılı ülkeler önderliğinde inşa edilmiştir. Hammadde ve Pazar arayışındaki batılı ülkelerin girişimleri ile Osmanlı İmparatorluğu'ndaki ilk demiryolu girişimleri, nüfus yoğunluğu fazla, toprakları verimli, önemli limanlara yakın, Avrupa ile teması kolay bölgelerinde gerçekleşmiştir. Demiryollarının 19. yüzyılda kazandığı askeri ve ekonomik önem Osmanlı idaresinin de konuya ilgisini arttırmış; böylelikle Anadolu Demiryolu'nun inşasına karar verilmiştir. Devlet eliyle yapılan ilk demiryolu olma özelliğini taşıyan ve Anadolu Demiryolu'nun ilk etabı olarak inşa edilen Haydarpaşa – Pendik hattı, banliyö hattı niteliğinde olup 19. yüzyılda kenti şekillendiren ana omurgalardan biri olmuştur. Bölgeye düzenli vapur seferlerinin başlamasıyla sayfiye niteliği kazanan yerleşmeler, banliyö hattının yapımı ile birlikte yaz – kış oturulan sürekli ikamet alanları halini almıştır. Kentsel gelişmeyi tetikleyen istasyonlar, çevrelerinde oluşan sosyal nitelikli yapılarla birlikte ileride oluşacak mahallelerin nüvelerini oluşturmuşlardır. Ancak bugün gelinen noktada, Marmaray Projesi'nin de etkisiyle mahallelerde artan dönüşüm baskısı, demiryolu mirasını tehdit eder duruma gelmiştir. Bu sebeple, çalışmanın amacı, Marmaray Projesi ile birlikte yok olma tehdidiyle karşı karşıya kalan Haydarpaşa – Pendik hattının tarihsel önemini, kent biçimlenişindeki rolünü ve taşıdığı değerleri tespit etmektir. Bununla birlikte çalışmada, Marmaray Projesi'nin hattın taşıdığı değerlere ve istasyon çevrelerinde gelişen mahallelere etkilerini incelenmesi, koruma sorunlarının belirlenmesi ve Haydarpaşa – Pendik banliyö sisteminin demiryolu mirası kapsamında bütüncül olarak korunması ile ilgili yöntem araştırması yapılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda çalışmada, istasyon çevresinde şekillenmiş ve benzer bir oluşum sürecinden geçmiş; Kızıltoprak, Feneryolu, Göztepe, Erenköy, Suadiye ve Bostancı mahalleleri ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Railways have been directly related to industrialization since their establishment and caused radical changes in the economic, political, social and intellectual structures of the societies. However, the effects of railway systems were not observed merely in the industrialized countries. Railways, which had been the most important representatives of the expansionist and imperialist policies that lasted until World War I, were built under the leadership of Western countries in order to exploit and transport resources and raw materials. In this context, the first railway initiatives in the Ottoman Empire took place in densely populated fertile lands which were also close to major ports in Europe. Anatolian Railways was decided to be built in accordance with the military and economic importance of railways in the 19th century. Haydarpaşa – Pendik Line, which was built as the first part of Anatolian Railway, was also the first state railway of the Empire. It was in fact a commuter line and one of the main arters that shaped the city in the 19th century. Following this line, summer places that had been reached by regular ferries became permanent residential areas. Railway stations, that triggered urban development, formed the core of the future neighborhoods in conjunction with other social structures in their immediate vicinities. However, with the impact of Marmaray Project, urban transformation risk on these neighborhoods have increased and became a threat to railway heritage. Therefore, the aim of this thesis is to identify the historical and urban significance of Haydarpaşa- Pendik Line as well as its values. Additionally, it is aimed to examine the impacts of Marmaray Project on the line, its environs and their conservation issues along with bringing forward a holistic approach to railway heritage. Within this scope in the study, the stations shaped around the station and passed through a similar formation process; Kızıltoprak, Feneryolu, Göztepe, Erenköy, Suadiye and Bostancı neighborhoods were discussed.
Benzer Tezler
- TEM Hadımköy-Kınalı arası peyzaj planlaması üzerinde görsel araştırmalar
Visual researches on landscape planning of TEM between Hadımköy and Kınalı
İPEK MÜGE ÖZGÜÇ
Doktora
Türkçe
1999
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN ÖZGEN
- İstanbul Kuzey Marmara Otoyolu (3.köprü) kapsamında yapılan mülkiyet edinimleri
Land acquistion of İstanbul Northern Marmara Motorway (İstanbul 3rd Bosporus Bridge)
VOLKAN CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeodezi ve FotogrametriYıldız Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA DEMİR
- Data analysis and simulation applications on European air traffic modelling and spatiotemporal grid emission modelling
Avrupa hava trafiği ve uzay-zamansal grid salınım modellemede veri analizi ve simulasyonu uygalamaları
YİĞİT BEKİR KAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Havacılık Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN İNALHAN
- İstanbul Boğazını geçen raylı sistem projelerinin analitik hiyerarşi süreci ile önceliklendirilmesi
Prioritizing railway system projects with analytic hierarchy process for crossing the Istanbul Bosphorus strait
OĞUZHAN TEMİZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
UlaşımYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL ŞAHİN
- Tek Kuşak Tek Yol Projesinin küresel ekonomi politik etkileri: Gravity model yöntemiyle inceleme (2008-2018)
The effects of the One Belt, One Road Project on global economy policy: A gravity model method (2008-2018)
HASAN HAKSES
Doktora
Türkçe
2021
EkonometriMarmara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU AL