Noskapin ve morfin oranları yüksek melez haşhaş(Papaver somniferum L.) hatlarının bazı tarımsal ve bitkisel özellikleri
Some botani̇cal and cultural characteristics of hybrid poppy (Papaver somniferum L.) lines with high noscapine and morphine rates
- Tez No: 450387
- Danışmanlar: PROF. DR. NEŞET ARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 204
Özet
Bu çalışma noskapin ve morfin oranları yüksek melez haşhaş hatlarının bazı tarımsal ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesiyle, çeşit geliştirme amaçlanmıştır. Araştırma Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında 2013-2014 ve 2014-2015 yıllarında, tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemede materyal olarak, noskapin ve morfin oranları yüksek melez 19 hat ve 2 tescil edilmiş çeşit (Ofis 96, Afyon 95) kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre çıkış süresi, birinci ve ikinci yılda sırasıyla 10-18 ve 8-15 gün, çiçeklenme süresi, birinci ve ikinci yılda sırasıyla 214-224 ve 223-234 gün ve olgunlaşma süresi, birinci ve ikinci yılda sırasıyla 236-247 ve 261-273 gün arasında değişmiştir. Çiçek rengi, beyaz ve menekşe, tohum rengi ise sarı, mavi, pembe ve yeşil olarak tespit edilmiştir. İki yılın ortalaması dikkate alınarak elde edilen sonuçlara bakıldığında, bitki boyu 96.97-108.19 cm, bitki başına kapsül sayısı 2.18-3.88 adet, bitki başına kapsül verimi 5.55-9.30 g, bitki başına tohum verimi 6.40-12.61 g, bitki başına kapsül ve tohum verimi 12.31-21.92 g, kapsül / tohum oranı 0.703-1.066, tohum / kapsül oranı 0.944-1.432, kapsül uzunluğu 32.74-41.07 mm, kapsül genişliği 34.79-41.91 mm, kapsül indeksi 0.791-1.030, kapsülde stigma (tepecik) sayısı 9.67-11.50 adet, dekara kapsül verimi 95.60-160.56 kg/da, dekara tohum verimi 110.57-217.63 kg/da, dekara kapsül ve tohum verimi 212.73-378.28 kg/da, morfin oranı % 0.550-0.938, noskapin oranı % 0.117-0.707, tebain oranı % 0.016-0.231, dekara morfin verimi 0.523-1.134 kg/da, dekara noskapin verimi 0.160-0.956 kg/da arasında değişmiştir. Yürütülmüş bu araştırmada, noskapin ve morfin oranları yüksek hatlar incelendiğinde, yıllara göre değişmekle birlikte, bazı melez hatlarda yüksek bulunmuştur. Hem morfin hemde noskapin oranının yüksek olması bakımından 9 numaralı hat, çeşit geliştirmek için tavsiye edilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of the study was to determine some botanical and cultural characteristics of hybrid poppy lines with high noscapine and morphine rates. The trial was established as a randomized block design with 3 replications during the years of 2013-2014 and 2014-2015, in experimental fields of the Agronomy Department, Faculty of Agriculture of Ankara University, Turkey. Totally high rates of morphine and noscapine of 19 hybrids lines and 2 poppy cultivars (Ofis 96, Afyon 95) were used as the material in this study. According to the results of the first year, emergence took 10-18 days, flowering time ranged from 214-224 days and it took 236-247 days for the capsule to become ripe. During the second year, emergence took 8-15 days, flowering time ranged from 223-234 days while it took 261- 273 days for the capsule to become ripe. The color of poppy flowers were white and violet where as the color of seeds were yellow, blue, pink and green. Looking at the results obtained two years the average plant height ranged 96.97-108.19 cm, number of capsules per plant 2.18-3.88, capsul yield per plant 5.55-9.30 g, seed yield per plant 6.40-12.61 g, capsul and seed yield per plant 12.31-21.92 g, capsul / seed rate 0.703-1.066, seed / capsul rate 0.944-1.432, capsul width 32.74-41.07 mm, capsul length 34.79-41.91 mm, capsul index 0.791-1.030, stigma number per capsul 9.67-11.50, capsul yield 95.60-160.56 kg/da, seed yield 110.57-217.63 kg/da, capsul and seed yield 212.73-378.28 kg/da, morphine content % 0.550-0.938, noscapine content % 0.117-0.707, tebaine content % 0.016-0.231, morphine yield 0.523-1.134 kg/da, noscapine yield 0.160-0.956 kg/da in the first and second year respectively. This research was carried out, when the ratio of morphine and noscapine high lines studied, although it varies according to the years, It was significantly higher in some hybrid line. Both the morphine and noscapine in terms of the high rates of 9 lines, are advisable to develop varieties.
Benzer Tezler
- Farklı haşhaş tiplerinde alkaloidler yönünden morfolojik ve ontogenetik varyabilite
Morphplogical and ontogenetical variability in terms of alkaloids on different poppy types
FATMA ALACA
- Haşhaş (Papaver somniferum L.) genotiplerinde ekim sıklığı ile azotlu gübrelemenin tarımsal ve kalite üzerine etkileri
The effects of nitrogen fertilization and sowing methods on agricultural and quality of poppy (Papaver somniferum L.) variates
BİRSEN SAĞLAM KARABÜK
Doktora
Türkçe
2012
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KUDRET KEVSEROĞLU
- Bazı haşhaş (Papaver somniferum L.) çeşitleri ve hatlarında tohum ve yağ verimi ile yağ kalitesinin belirlenmesi
Determination of seed and oil production and oil quality in some poppy (Papaver somniferum L.) varieties and lines
YAĞMUR KAHRAMAN YANARDAĞ
- Türkiye'nin çeşitli yörelerinde yetiştirilen haşhaş bitkilerinden alkaloidlerin ektraksiyonu ve ekstraktların susuz ortamlarda özelliklerinin incelenmesi
Extraction of alkaloids from the poppy plants grown in different degions of Turkey and investigation of the properties of these compounds in non-aqueous media
YAŞAR NABİ KÜÇÜK
- Morfin ve noskapin tipi haşhaş (Papaver somniferum L.) melezlerinin F4 ve F5 kademelerinde verim ve bazı agronomik özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and some agronomic characteristics in morphine and noscapine type opium poppy (Papaver somniferum L.) hybrids at F4 and F5 generations
YASİN ÖZGEN