Bazı haşhaş (Papaver somniferum L.) çeşitleri ve hatlarında tohum ve yağ verimi ile yağ kalitesinin belirlenmesi
Determination of seed and oil production and oil quality in some poppy (Papaver somniferum L.) varieties and lines
- Tez No: 843063
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLGÜN BAYRAKTAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Bu araştırma, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında 2019-20 ve 2020-21 yılları vejetasyon döneminde kışlık olarak yürütülmüştür. Denemede 16 çeşit ve 3 hat kullanılmış, Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 4 tekerrürlü hazırlanmıştır. Fenolojik ve morfolojik gözlem sonuçlarına göre ortalama değerler; çıkış süresi 13-18, çiçeklenme süresi 203-210 ve olgunlaşma süresi 257-262 gün, tohum renkleri; 1 pembe, 1 kahverengi, 3 beyaz, 8 sarı ve 10 mavi, çiçek renkleri; 4 mor, 4 açık mor ve 11 beyaz; bitki boyu 81.0-96.3 cm, bitki başına kapsül sayısı 2.61-3.90 adet, kapsül uzunluğu 44-52 mm, kapsül eni 35-45 mm, kapsül tepecik sayısı 9.67-12.88 adet, tohum/kapsül oranı %0.94-1.52 olarak ölçülmüştür. Verim ile ilgili ortalama değerler; bitki başına tohum verimi 3.01-5.61 g, dekara tohum verimi 105.5-196.6 kg/da, bitki başına kapsül verimi 2.79-4.51 g, dekara kapsül verimi 97.6-158.1 kg/da, morfin verimi 0.405-1.612 kg/da, noskapin verimi 0.486-0.640 kg/da, kodein verimi 0.063-0.223 kg/da, tebain verimi 0.011-0.193 kg/da, papaverin verimi 0.008-0.097 kg/da, oripavin verimi 0.012-0.065 kg, dekara yağ verimi 40.4-82.9 kg/da ve bin tohum ağırlığı 0.316-0.428 g arasında tartılmıştır. Alkaloid oranları sırasıyla; morfin oranı %0.36-1.44, noskapin oranı %0.07-0.45, kodein oranı %0.07-0.20, tebain oranı %0.01-0.19, papaverin oranı %0.01-0.1, oripavin oranı %0.01-0.06 olarak bulunmuştur. Yağ oranı %39.50-42.10, protein oranı %17.0-17.2, linoleik asit oranı, %68.39-75.60, oleik asit oranı %11.24-17.84, palmitik asit oranı %8.42-9.69, stearik asit oranı %2.21-2.43, linolenik asit oranı, %0.56-0.76, palmitoleik asit oranı %0.15-0.31, miristik asit oranı, 0.03-0.05 olarak tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; morfin bakımından Ofis-1 ve OFİS-NM, noskapin bakımından Ofis-1 ve OFİS-NP, yağ asitleri bakımından; Linoleik asit TMO-3 ve Ofis-95, oleik asit Ofis-1 ve OFİS-NP, palmitik asit TMO-2 ve Ofis-3 öne çıkan çeşitler olmuştur.
Özet (Çeviri)
This research was carried out in the experimental field of Ankara University Faculty of Agriculture Department of Field Crops during the winter vegetation period of 2019-20 and 2020-21. 16 varieties and 3 lines were used in the experiment, and 4 replications were prepared according to the Randomized Blocks Trial Design. Average values according to phenological and morphological observation results; emergence period 13-18 days, flowering period 203-210 days and maturation period 257-262 days, seed colors;1 pink, 1 brown, 3 white, 8 yellow and 10 blue; Flower colors: 4 purple, 4 light purple and 11 white; The plant height was measured as 81.0-96.3 cm, the number of capsules per plant was 2.61-3.90, the capsule length was 44-52 mm, the capsule width was 35-45 mm, the number of capsule stigmas was 9.67-12.88, and the seed/capsule ratio was 0.94-1.52%. Average values regarding yield; Capsule yield per plant is 2.79-4.51 g, seed yield per plant is 3.01-5.61 g, seed yield per decare is 105.5-196.6 kg/da, capsule yield per plant is 2.79-4.51 g, capsule yield per decare is 97.6-158.1 kg/da, morphine yield is 0.405. -1.612 kg/da, noscapine yield 0.486-0.640 kg/da, codeine yield 0.063-0.223 kg/da, thebaine yield 0.011-0.193 kg/da, papaverine yield 0.008-0.097 kg/da, oripavine yield 0.012-0.065 kg/da. The oil yield was 40.4-82.9 kg/da and the thousand seed weight was 0.316-0.428 g. Alkaloid ratios are respectively; The rate of morphine was found to be 0.36-1.44%, the rate of noscapine was 0.07-0.45%, the rate of codeine was 0.07-0.20%, the rate of thebaine was 0.01-0.19%, the rate of papaverine was 0.01-0.1%, the rate of oripavine was 0.01-0.06%. Fat rate 39.50-42.10%, protein rate 17.0-17.2%, linoleic acid rate 68.39-75.60%, oleic acid rate 11.24-17.84%, palmitic acid rate 8.42-9.69%, stearic acid rate 2.21-2.43%, linolenic acid rate, palmitoleic acid rate was determined as 0.15-0.31%, and myristic acid rate was determined as 0.03-0.05. According to the results of the research; Ofis-1 and OFİS-NM for morphine, Ofis-1 and OFİS-NP for noscapine, fatty acids; Linoleic acid TMO-3 and Ofis-95, oleic acid Ofis-1 and OFİS-NP, palmitic acid TMO-2 and Ofis-3 were the prominent varieties.
Benzer Tezler
- Seçilmiş yüksek morfinli haşhaş (Papaver somniferum L.) hatlarının bazı bitkisel ve tarımsal özellikleri üzerine araştırmalar
The researches on some botanical and agricultural characteristics of selected poppy (Papaver somniferum L.) lines with high morphine
GÖKHAN İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞET ARSLAN
- Bazı haşhaş (Papaver somniferum L.) diallel melezlerinde verim ve kalite özellikleri ile heterosis etkisinin incelenmesi
Investigation of yield and quality traits and their heterosis effects in some poppy (Papaver somniferum L.) diallel hybrids
LEVENT YAZİCİ
Doktora
Türkçe
2018
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNGÖR YILMAZ
- Yabancı kökenli haşhaş çeşit ve populasyonlarının bazı bitkisel özellikleri
Some plant characteristics of poppy variety and population foreign countries
UFUK KARADAVUT
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞET ARSLAN
- Bazı haşhaş (Papaver somniferum L.) çeşitlerinin tohum ve yağ özelliklerinin belirlenmesi
Determination of seed and oil properties of some poppy (Papaver somniferum L.) varieties
ÇİĞDEM ATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Gıda MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSA ÖZCAN
- Bor uygulamasının bazı haşhaş (Papaver somniferum L.) çeşitlerinin verim ve kalitesi üzerine etkisi
Effects of boron application on the yield and quality of some poppy (Papaver somniferum L.) varieties
HAKAN GÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZDEN ÖZTÜRK