Rezan Has Müzesi Urartu takı koleksiyonuna ait bir grup tunç eserin bozulmalarının araştırılması ve koruma-onarım uygulamaları
Investigation of deterioration processes and conservation practises on a group of artifacts from Rezan Has Museum Urartian jewellery collection
- Tez No: 451450
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. GÜLDER EMRE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Arkeometri, Archeology, Archaeometry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
Arkeolojik tunçlarda rastlanan korozyon ürünlerinin koruyucu/bozucu özellikleri, oluşum reaksiyonları, üretim teknikleri ile koroyon süreçleri arasındaki ilişkiler bu çalışmada ayrıntılı olarak incelenmiş ve korozyon karakterizasyonunun koruma-onarım çalışmaları için önemi irdelenmiştir. Derleme bilgiler bir uygulama projesi ile pekiştirilmiştir. Rezan Has Müzesi'nin toplam 1100 parçalık Urartu takıları Koleksiyonu üzerinde; 2011-2014 yılları arasında, küresel çapta sanatın korunmasına destek veren Bank of America&Merril Lynch tarafından sağlanan maddi destekle, koruma-onarım çalışmaları gerçekleşitirilmiştir. Topraktan çıktığı halde bulunan az sayıdaki eser grubundan, iç içe geçmiş 5 adet tunç bileziğin oluşturduğu 876 no'lu grup bileziğin; dijital belgeleme, teşhis, koruma-onarım uygulamaları ve sergi koşullarının yenilenmesi bu tez projesinin uygulama kısmını oluşturmuştur. El tipi X-Ray Floresans cihazı ile temizlik uygulaması sonrasında yapılan analiz sonuçlarına göre; bileziklerin ortalama %80 bakır(Cu), %16 kalay(Sn) ve minör element olarak kurşun(Pb), demir(Fe) ve arsenik(As) içerdiği tespit edilmiştir. Görsel incelemeler doğrultusunda bileziklerin üretiminde döküm, dövme ve kazıma tekniklerinin bir arada kullanıldığı anlaşılmaktadır. Eser yüzeyindeki toprak brikintileri ve korozyon katmanlarının Raman Spektroskopisi ve X-Ray Difraksiyonu teknikleriyle incelenmesiyle; Malahit(Cu2(OH)2CO3), Azurit(Cu3(CO3)2(OH)2), Langit(Cu4(SO4)(OH)6.2H2O), Litharge(PbO), Küprit(Cu2O), Tenorit(CuO), Aragonit(CaCO3), Hematit(Fe2O3) Kuvars(SiO2), Clinoenstatite(Mg2Si2O6) ve Kasiterit(SnO2) minerallerine rastlanmıştır. Analitik analizler, İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuvarı Müdürlüğü tarafından yürütülmüştür. Pasif koruma çalışmaları kapsamında, vitrin içi iklimlendirme sistemleri tasarlanarak sergi ve depo alanları yenilenmiştir. Aktif koruma uygulamaları; minimal müdahale yaklaşımı ile ele alınmıştır. Bu kapsamda korunmuşluk durumu iyi olan eserler üzerinde mekanik temizlik ve hacimce 1/1 alkol-aseton çözeltisi içinde, kütlece %5 derişimde PB72 uygulamasıyla sınırlı kalınmıştır. 2014 – 2016 yıllarındaki 3,6, 12 ve 18 aylık periyodik kontroller; %40-45 bağıl nem ortamında saklanan eserlerde“sürdürülebilir koruma”sağlandığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study addresses protective/deteriorative effects of corrosion products form on archaeological bronzes, their physical and chemical features as well as the significance of corrosion characterization on bronze conservation. In this context a group of bronze artifacts produced and traded by Urartians(900-700 BC), one of the most advanced stage of mining and industry of the ancient world, exhibited in the Rezan Has Museum are investigated in 2011-2014 under the sponsorship of Bank of America&Merrill Lynch: The Art Conservation Project. Employing the minimum intervention techniques, of today, this study aims to maintain the preservation states provided by the remarkable choice of ancient technologies and composits. Hand-held X-Ray Flourescence analysis have showed that copper(Cu) content 80%, tin(Sn) 16% in average of 20 analysis on the ancient bracelets' surface after mechanical cleaning procedure. Visual examination have demonsrated that Urartian bracelets produced by wrought and engraving techniques whereafter casting. Soil deposits as well as the corrosion layers of archaeological bronze objects have been characterized as Malachite(Cu2(OH)2CO3), Azurite(Cu3(CO3)2(OH)2), Langite(Cu4(SO4)(OH)6.2H2O), Litharge(PbO), Cuprite(Cu2O), Tenorite(CuO), Aragonite(CaCO3), Hematite(Fe2O3) Quars(SiO2), Clinoenstatite(Mg2Si2O6) and Cassiterite(SnO2) minerals using X-Ray Diffraction and Raman Spectroscopy techniques, ran by the Central Laboratory for Restoration and Conservertion in Istanbul. New exhibition design and showcases with self-dehumidification systems have been established so as to preserve 1100 artifacts of Urartian Jewelry Collection within the scope of passive conservation practices. The treatment have been restricted mechanical cleaning and stabilization by 5% Paraloid B72 marker layer in 1/1 ethanol/acetone solution. The bracelets have been monitored for 18 months after treatment and their stabilized conditions confirmed at 40-45% relative humidity environment in the climated showcases.
Benzer Tezler
- Türkiye'de 2000 yılından sonra kurulan özel sanat müzelerinin sanat ve sosyal ortama etkisi
Influence of the private art museums which were founded in Istanbul after the year on artistik and social life
EBRU TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Müzecilikİstanbul Kültür ÜniversitesiSanat Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FETHİYE ERBAY
- İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi Revan Köşkü'nde bulunan çiniler ve karakteristik özellikleri
Tiles in the Revan tower of İstanbul Topkapi Palace and their characteristic qualities
MÜGE BOZBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Bölümü
PROF. DR. AYŞE ÜSTÜN
- Topkapı Sarayı Müzesi revan kitaplığında bulunan natüralist çiçek desenli kalıplı ciltler
Naturalist flower pattern bookbinding molds in the revan library of Topkapi Palace Museum
HAVVA YAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AHMET SACİT AÇIKGÖZOĞLU
- Topkapı Sarayı Kütüphanesi revan no: 1969'da kayıtlı Mecmū'a-ı Eş'ār (vr. 1-168) (İnceleme-metin)
Poetry majmua registered in 1969 in Topkapi Palace Library (1-168 folios) (Analyzed-transcripted text)
BÜŞRA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FURKAN ÖZTÜRK
- Topkapı Sarayı Revan koleksiyonundaki ciltlerde bir arada kullanılan kalıp ve lâke teknikleri
Mold and lacquer techniques used together in the bindings in the Topkapi Palace Library Revan collection
ŞULE ALABACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AHMET SACİT AÇIKGÖZOĞLU