Geri Dön

Türkiye'nin NATO'ya girişi ve sonrasının Türk iç ve dış politikasına yansımaları

Turkey's NATO membership and subsequentreflections on the Turkish domestic and foreign policy

PDF İndir

  1. Tez No: 458523
  2. Yazar: ARİF ZENGİN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞAYAN ULUSAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, Uluslararası İlişkiler, History, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Celal Bayar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 235

Özet

Bölgesel savunma örgütü olarak kurulan NATO günümüzde yirmi sekiz üyesinin yanı sıra yirmi iki Barış İçin Ortaklık, yedi Akdeniz Diyaloğu ve dört İstanbul İş Birliği Girişimi üyesi devlet ile genişlemesini sürdürmektedir. Türkiye, Kore'ye asker gönderilmesi kararını aldıktan sonra, ABD, Fransa ve İngiltere'ye NATO üyeliği için başvurmuştur. 1951 Mayıs ayında, ABD Milli Güvenlik Konseyi'nde ABD menfaatleri için, Türkiye'nin NATO üyesi yapılmasının en uygun çözüm olacağı konusu öne çıkmış ve Türkiye'nin NATO'ya alınması, kabul edilmiştir. 15 Eylül 1951'de Ottowa'da toplanan NATO Bakanlar Konseyi, ABD'nin önerisi doğrultusunda, Türkiye ile Yunanistan'ın NATO'ya üye olarak davet edilmesine oybirliği ile karar vermiştir. Türkiye, Sovyetler ile çıkması muhtemel bir savaşta NATO'ya destek sağlama potansiyeli, Ortadoğu petrol kaynaklarının ve bölgedeki hava üslerinin emniyete alınmasına yönelik olarak Sovyetleri bölgede engelleme ve tutma kabiliyetinden dolayı NATO'ya alınmıştır. Hükümet NATO'ya girdikten sonra, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (Hava, Kara ve Deniz dâhil, eğitim birlikleri hariç) tamamını NATO emrine verdi. Türkiye, NATO'ya girdikten sonra ABD ile birçok ikili antlaşma imzalamıştır. Gizli olarak imzalanan ikili anlaşmalar kamuoyundan saklandı. Verilen ödünler devletlerarası eşitlik kuralını bile ortadan kaldırıyordu. Kapitülasyonları geride bırakan ödünler, ikili anlaşmalarla verildi. Bunların bir bölümü TBMM'nin onayından geçirilmeyen gizli antlaşmalardır. ABD'nin uygulamaya başladığı yeni sömürgecilik ilişkilerinin kilit kavramı“yardım”dır. Türkiye'nin kapılarını da yardım görüntüsü altında açmış, bağımlılık ilişkilerini de böylece geliştirmeye başlamıştır. 1962 Küba ve Jüpiter füzeleri krizi, NATO'nun önde gelen ülkesi ABD'nin kendi milli menfaatleri söz konusu olunca NATO Antlaşması'nı dahi göz ardı edebileceğini göstermiştir. Türkiye'de konuşlu nükleer füzelerin, Türkiye'nin içinde olmadığı bir pazarlık sonucunda, ABD'nin güvenlik çıkarları için Türkiye'den sökülmesi, Türkiye'ye Amerikalıların oyununda sadece bir piyon oldukları duygusunu vermiştir. Son dönemde NATO içinde ABD ile Avrupalı müttefikleri arasındaki (transatlantic link) söz konusu gerilimin en önemli örneği Irak Krizi sürecinde tecrübe edilen gelişmelerdir. Irak Krizi sırasında, NATO içinde ABD ile İttifak'ın Avrupalı üyeleri arasında belirgin ayrılıklar ortaya çıkmıştır. Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle, NATO'nun Soğuk Savaş döneminin mantığına uygun bir örgüt olduğu ancak savaşın bitmesiyle NATO'nun varlık nedenini kaybetmeye başladığı düşüncesi ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte Batı Avrupa devletleri savaş üresince güvenliklerini NATO şemsiyesi altında sağlayarak, bu alanda harcanması gereken kaynaklarını ve güçlerini ekonomik ve siyasi entegrasyon için kullanarak bugünkü Avrupa Birliği'ni oluşturmuşlardır. Ancak Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle Batı Avrupa ülkeleri zaten sağlamış oldukları ekonomik güce askeri boyutu da ekleme çabasına girmiş, 1990'lı yılların sonuna doğru gelişen özerk Avrupa güvenlik ve savunma anlayışı NATO'nun marjinal bir örgüt haline gelmesine yol açmıştır. Bu çerçevede NATO'nun Soğuk Savaş sonrasında uluslararası alanda meşruluğu tartışılmaya başlanmıştır. Günümüzde Avrupa'da yeni bir bölümlenme meydana gelmiştir. Yeni oluşan Doğu Avrupa demokrasileri ve Baltık devletleri Batı'ya kayarken, Moskova eski Sovyet Cumhuriyetlerini etrafında birleştirme çabaları göstermekte, buna karşılık Ukrayna ve Gürcistan'da benzer kadife devrimler gerçekleşmektedir. Böylece yeni bir Batı ve Doğu oluşumu ortaya çıkmaktadır. Bu gerçeklik üzerine Avrupa kıtasında yeni bir güvenlik sistemi oluşturulma çabaları devam etmektedir. Sosyal güvenlik, göç, yüksek oranda işsizlik, transnasyonal suç örgütleri, konvansiyonel silahların yayılma tehlikesi gibi sorunların hepsini NATO'nun tek başına çözmesi mümkün değildir. NATO'nun genişlemesi, Soğuk Savaş sonrası Rus hükümetlerinin, Batı'nın yeni bir çevreleme politikası güttüğüne dair zaman zaman endişelenmesine yol açmıştır. Ayrıca, hangi devletlerin üyeliğe alınacağı hakkındaki tartışmalar örgüt içerisinde güçlükler yaratmıştır. Kabul edilecek devletlerin, NATO'ya ne kazandıracağı hususlarının da iyi irdelenmesi gerekmektedir. Eski Doğu Bloğu ülkesi adayların komuta yapısı, eğitimi, teçhizatı, dil unsurları vb. hususların, NATO üyeleri arasında ortak operasyonların koordinasyonunda çeşitli güçlükler yaratabileceği bu tartışmalarda ortaya konmuştur. ABD'nin gerçek amacı, NATO'nun genişleme politikası ile birlikte, Amerika'nın Almanya üzerindeki etkisini genişletmek ve Rusya'nın Doğu Avrupa'daki gücünü azaltmaktır. NATO genişlemesi Avrupa güvenliğinin geleceği hakkında çözüme ulaştırdıklarından daha fazla sorunu ortaya çıkarmıştır. Yunanistan, 1957 yılında Jüpiter nükleer füzelerinin kendi topraklarında konuşlandırılmasını kabul etmemiş ve bu tutum NATO'da herhangi bir tepkiyle karşılanmamıştır. Türkiye, Sovyetler Birliği'nin doğrudan saldırısına çok yakın bir coğrafi konumda olmasına rağmen, Sovyetler Birliği'nin tehditlerini göze alarak, 1957 yılında Jüpiter nükleer füzelerinin Türkiye'de konuşlandırılmasını milli menfaatine aykırı görmemiş, daha sonraki yıllarda da bir kısım NATO ülkeleri karşı çıkarken, NATO'nun kendi topraklarında nükleer silah konuşlandırmasına karşı çıkmamıştır. NATO'nun 1949-2001 arası dönemde üyelerini dahi tehdit eden terörizme karşı dikkate değer bir tepki vermemesi NATO'nun terörizmi gizli orduları ile desteklediği yolunda görüşlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu bağlamda 1990'lardan itibaren bazı araştırmalarda Batı Avrupa'da Soğuk Savaş sırasında bir takım gizli orduların bulunduğu ve bu orduların NATO tarafından koordine edildiğine ilişkin görüşler sıkça dile getirilmektedir. Gizli servisler tarafından yetiştirildikleri belirtilen bu birliklerin Batı Avrupa'nın Sovyetler tarafından işgal edilmesini engellemek ve iktidara gelecek komünist partilere engel olmak amacıyla kuruldukları vurgulanır. Bu çerçevede ABD, NATO'nun kuruluşundan itibaren komünistlerin yasal yollardan iktidara gelmeleri durumunda söz konusu ülkelere müdahale etme hakkını kabul ettirmiş olmaktadır. İtalya'da Gladio adıyla bilinen bu örgütlenmenin, Yunanistan'da Koyun Postu, Belçika'da SDRA-8, Hollanda'da NATO Command, Batı Almanya'da Gehlen Harekâtı, Stay Behind ya da Sword, Avusturya'da Schwert, Fransa'da Rüzgâr Gülü, İspanya'da Anti-Terör Kurtarma Grubu (GAL), İngiltere'de ise Secret British Network olarak bilindiği bu ülkelerin yetkililerince açıklanmıştır. Örgüt, Türkiye'de Kontrgerilla olarak bilinmektedir.

Özet (Çeviri)

NATO which was founded as a regional defense organization has continues to its development with twenty-two Partnership for Peace, seven Mediterranean Dialogue and four states are member of the Istanbul Cooperation Initiative as well as twenty-eight members today. Turkey has been applied to the US, France and UK for the membership in NATO after the Turkey's decided to send troops to Korea. According to the US, in case of the Turkey will not be admitted to NATO, especially, if Turkey does not faced with an attack, it could be remain status as a neutral. It would not be appropriate to the US interests, as well as the investments has been made under the name of the military aid to the Turkey would be wasted. Korean War had shown the inadequacy of measures to be taken only in the Atlantic and Western Europe against to the Soviet. In the month of May of 1951, decision of the Turkey to be admitted to the NATO has adopted with the suggesting that the Turkey is a member of NATO would be the most appropriate solution in the U.S. National Security Council for the U.S. Interests. Turkey and Greece to be invited as a member of the NATO has been decided as an unanimously in accordance with the proposal of the United States by the NATO Council of Ministers are attended to the meeting in the Ottawa on the September, 15, 1951. Turkey was accepted into the NATO due to the ability of the blocking and holding of the Soviets in the region, its potential of the is providing support to the NATO in a war to be arised with the Soviets, the oil resources in the Middle East and in order to be secured air bases in the region. The government gave all of the Turkish Armed Forces (Air, Land and Sea, including, except the education associations) to the command of the NATO after it is accepted into the NATO. Turkey has signed a multiple bilateral agreements with the United States after it's accepted into the NATO. Bilateral agreements has been signed in secret were hidden from the public. Even the concessions was to eliminate the rule of interstate equality. Concessions are leaving behind the capitulations were given through by the bilateral agreements. From one part of their is the secret agreements that are not passed through Parliament's approval. Key concepts of the new colonial relationships are the ''support'' has began to implement by the United States. The doors of the Turkey was opened under the image of the support, so also has began to develop the dependency relationship. In the 1962 Cuban and Jupiter missile crisis, when it comes to their national interests of the United States is leading country of the NATO, it has shown that even ignored of the NATO Agreement. Turkey has given a sense that are just a pawn in a game of the Americans as a result of the negotiation in the Turkey does not included to the nuclear missiles are stationed in the Turkey has been removed from the Turkey to US security interests. Recently, the developments of the crisis in Iraq is the most important examples of the said tension between as the US and European Allies (Transatlantic Link) within the NATO. During the Iraq crisis, significant differences has appeared among the European members of the alliance with the United States within the NATO. As a result of the end of the Cold War, NATO is appropriate organization to the logic of the Cold War but thoughts has emerged began to lose its reason for existence of the NATO by the end of the war. However, Western European states by providing their securities under the umbrella of the NATO during the war, the European Union has been formed as today by using economic and political integration instead of the resources and powers to be spent in this area. However, as a result of the end of the Cold War, Western European countries have entered the effort to add a military dimension to the economic power have already exist and concept of the autonomous European security and defense has growing towards the end of the 1990 has led the NATO to become marginal organization. In this context, NATO's legitimacy is being discussed after the Cold War in the international arena. Today, a new segmentation has occurred in the Europe. New formation democracies of the Eastern Europe with the Baltic States are slides to the Western, Moscow has shown the efforts to integration around the former Soviet Union, whereas Ukraine and Georgia carry out similar velvet revolutions. Thus, the formation of a new East and West has been created. Efforts to create a new security system in the European continent are ongoing on this reality. NATO is not able to solve as alone all of the problems such as the social security, migration, high unemployment, transnational criminal organizations, danger of the spread of conventional weapons. Enlargement of the NATO has led to worrying the government of the Russian after the Cold War from time to time that the relates to the West pursues a new policy of containment. Also, discussion which will be taken on the membership of the state has created difficulties within the organization. The issue should be better scrutinized the state will be accepted to the NATO what will gain. Candidates of the Former Eastern Bloc countries in respect of the command structure, training, equipment, languages components etc. may be create several challenges in the coordination of joint operations between the NATO members are set in this discussion. The real aim of the US with the NATO's enlargement policy, to expand its influence of the American on the Germany and it reduces the power of Russia in the Eastern Europe. NATO enlargement has created more problems from they reach a solution on the future of the European security. Greece did not accept the deployment of the Jupiter nuclear missiles on its territory in 1957 and this attitude has not been met with any reaction in the NATO. Although the very close geographical location to be a direct attack by the Soviet Union, in defiance of the threats of the Soviet Union, Turkey does not seen contrary to the national interest for the Jupiter nuclear missiles to be deployed in Turkey on the 1957, in later years, Turkey does not to appeal to NATO's position nuclear weapons on their territory while some NATO countries has opposed. It has led to the emergence of opinions the NATO's secret armies that it supported terrorism cause that remarkable response does not give against to the terrorism that threatens even the members of the NATO during the period from 1949-2001. In this context, the opinions are frequently has mentioned where a team of secret army during the Cold War in the Western Europe in the some research since the 1990s and those military that are coordinated by the NATO. These unions indicated are trained by the secret services are established in order to prevent the invasion of the Western Europe by the Soviets and to prevent the communist parties will be come to the power. In this context, if the communists came to the power by legal means since NATO's creation, US is acknowledged for its right to intervene in this countries. It is described by the authorities of those countries that has known by the name of Gladio of this organization in the Italy, Lambskin in Greece, SDRA-8 in Belgium, NATO Command in Netherlands, Gehlen Operation, Stay Behind or Sword in West Germany, Schwert in Austria, the wind rose in France, Anti-Terror Recovery Group (GAL) in Spain, Secret British Network in the UK. The organization is known as the counter-guerrilla in Turkey.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    74147

    Demokratik sistemde baskı grupları (Türkiye örneği)

    Oppression groups in democratic system

    HALİL GÖZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Sosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YÜMNİ SEZEN

  2. Tez No

    241549

    Amerikan basınında Türkiye'nin NATO'ya girişi

    Turkey's entrance to N.A.T.O. according to the press of U.S.

    OGÜN ÖZBOYACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    TarihDokuz Eylül Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    DOÇ. DR. KEMAL ARI

  3. Tez No

    214731

    Türk kamuoyunda Amerika imgesi (1945-1980)

    The image of America in the Turkish Public opinion (1945-1980)

    İBRAHİM BOZKURT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    TarihDokuz Eylül Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERGÜN AYBARS

  4. Tez No

    438287

    Turkish-Greek relations in the post-cold war era: The role of the United States

    Soğuk savaş sonrası dönemde Türk-Yunan ilişkilerine Amerika'nın etkisi

    SEVCAN KURNAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Uluslararası İlişkilerYeditepe Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GİZEM ÇAKMAK

  5. Tez No

    62410

    Avrupa Güvenlik Sistemi ve bu sistem içinde Türkiye'nin yeri

    The European Security System and Turkey's place within the system

    NURGÜL BEKAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Uluslararası İlişkilerAnkara Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALUK GÜNUĞUR

Geri Dön