Nizamülmülk'ün yönetim anlayışı
Management understanding of Nizamülümülk
- Tez No: 458847
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SALİH ARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Selçuklular, Hükümdar, Vezir, Nizamülmülk, Siyasetname, Yönetim, Seljuk, monarch, Queen, Nizamülmülk, Siyasetname, Administration
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Bu çalışmada Büyük Selçuklu Devleti'nin ünlü veziri olan Nizamülmülk'ün yönetim anlayışı araştırılmıştır. Nizamülmülk, Alparslan ve Melikşah dönemlerinde vezirlik yapmıştır.Nizamülmülk, Sultandan sonra tek söz sahibi kişiydi. Devlet yönetiminde çok etkili bir vezirdi. Özellikle Melikşah döneminde(1072-1092) Melikşah'ın kendisine verdiği yetki nedeniyle bu dönemde yönetim alanında çok etkili olmuştur. Nizamülmülk'e verilen bu sınırsız yetkiberaberinde birçok problem de meydana getirmiştir.Nizamülmülk'ün vezirlik süresinin uzaması ve yönetimde gittikçe nüfuzu artmasından Melikşah bile kendisiyle neredeyse baş edemiyecek duruma gelmiştir. Nizamülmük'ün kendisi İranlı olması nedeniyle Büyük Selçuklu Devleti'ninsaray hayatı, idare ve ordu sisteminde deİran gelenekleri büyük ölçüde egemen olmuştur. Nizamülmülk, Siyasetname adında yazdığı eserde devlet yönetimi alanındaki görüşlerini dile getirmiştir. Bu sebeple Siyasetnameçalışmamız için temel kaynak olarak ele alınmıştır. Nizamülmülk,Siyasetname'de hükümdar, ordu, saray hayatı, devlet memurları, halk, ilim adamları, yöneticiler, din ve mezhep gibi pek çok konudan bahsetmiştir. Ancak Nizamülmülk, Siyasetname'de özellikle devletin başında bulunan hükümdar üzerinde çok dikkatli bir şekilde durmuştur. Ona göre, devlet yönetiminin etkili ya da pasif olması hükümdara bağlıdır. Bunun yanında hükümdar, ahlâki açıdan ve göreviyle ilgili pekçok özelliklere sahip olması gerekir. Özellikle hükümdarın adil olması konusu üzerinde titizlikle durmuştur. Nizamülmülk,işinde tedbiri, devlet yönetiminde de ciddiyeti bir an olsun elden bırakmamıştır. Gerek yönetim alanında ve gerekse diğer konularda hükümdara tavsiyelerde bulunmuştur. Pek çok konuda da hükümdarın kararını etkilemiştir. Onun devlet yönetimi ve devletin yöneticilerine yönelik ortaya koyduğu kurallar Selçuklu devlet yönetiminde önemli yeniliklere yol açmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the famous vizier of the Seljuk Empire Nizamülmülk management approach is investigated. Nizamülmülk was vezier during the periods of Alparslan and Melikşah. Nizamülmülk, was the sole arbiter after the sultan. He was very efficient in administration of the state. Especially because of the authority given to him during the period of Melikşah he has been very effective in the management field. Many of the problems occurred because of that unlimited authority given to Nizamülmülk. Even Melikşah has not able to cope with him because ofthe prolonged vezier of Nizamülmülk, and to be increasingly effectiveness of him in management. As Nizamülmülk was from Iranian, Iran traditions has been largely dominated in the palace life of the Great Seljuk Empire, the administration and the military system. In his work that is named Siyasetname Nizamülmülk expressed his views about the administration of the state. For this reason, Siyasetname has been the main source for our study.In Siyasetname Nizamülmülk, has talked about monarch, the army, the palace life, civil servants, public, scientists, managers, and many other subjects like religion and sect. However in Siyasetname Nizamülmülk, has especially focused very carefully on the ruling monarch who monarched the state. According to him, the effectiveness or the pasiveness of the government depends on the ruler. In addition to this, Monarch, must have many features like moral and mission. He was especially focused on the fairness of the ruler. Nizamülmülk, has never left the seriousness in the administration of the state and take measures for his business from hands for a moment. He has advised the monach both in management fields and in other issues. He has influenced the Monarch in many fields. Rules laid down by him for the managers of the state administration and the government have led to significant innovations in the management of the Seljuk state.
Benzer Tezler
- Selçuklu Dönemi Türk devlet yapısı ve yönetim anlayışını şekillendiren unsurlar
The factors that shape the structure of Turkish state and administration in Seljuk period
ESRA AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiAkdeniz ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VEHBİ ALPAY GÜNAL
- Nizamülmülk siyasetnâmesi'nin Selçuklu tarihindeki siyasi, sosyal ve askeri yapılara etkisi
The influence of nizam al-mulk's siyasetnameh on political, social and military structure of Seljuks history
AYŞE BÜŞRA TOGAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiOrtaçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN USTA
- İslam devletinin temel kavramları ve kurumsal dayanakları (Nizâmülmülk'ün ve Gazzâlî'nin devlet anlayışı)
The basic concepts and institutional basis of Islamic state (Nizâmulmulk's and Ghazali's perception of state)
MUSTAFA ÖDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiÇukurova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI EMİNE ÇOMU
- Nizamülmülk ve Machiavelli'nin siyaset anlayışlarının karşılaştırılması
Comparison of Nizamülmülk and Machiavelli's political understanding
ÇAĞDAŞ YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM KIRLI BAYDUR
- Machiavelli ve Nizamülmülk'ün siyaset anlayışlarının karşılaştırılması
Machiavelli and Nizamülmülk's comparative of political understanding
GÖKBÖRÜ ÖNALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Siyasal BilimlerArdahan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULSEMET YAMAN