Geri Dön

Statik ve dinamik yükler altında kompozit plakaların hasar durumlarına karşı davranışlarının incelenmesi

Investigation of behaviors of the composite plates during static and dynamic loads

PDF İndir

  1. Tez No: 458857
  2. Yazar: SERDAR KORKUT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ATA MUGAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Makine Mühendisliği, Mechanical Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Konstrüksiyon Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 195

Özet

Kompozit malzemelerin tarihi çok eski yıllara dayanmaktadır. İnsanların çok eski yıllardan beri kompozit malzemeleri tercih etmesindeki sebep sunduğu önemli avantajların olmasıdır. Kompozit malzemelerin getirdiği avantajlardan ötürü araçların yapısal tasarımlarında kullanım oranının artması çarpışma yükleri altındaki davranışlarının daha iyi anlaşılması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Yapılan çalışmalardaki amaç, kompozit malzemelerin güvenlik ve çarpışma dayanımı açısından geleneksel malzemelere kıyasla benzer ya da daha iyi kabiliyete sahip olduğunun gösterilmesidir. Geçtiğimiz 30 yılda kompozit malzemelerin çarpışma dayanımı konusunda yapılan çalışmalar bu konudaki bilgi birikimini oldukça arttırmıştır. Teknolojinin de gelişmesiyle birlikte artan bilgi birikimi daha verimli bir şekilde kullanılabilmektedir. Kompozit malzemelerin çarpışma davranışlarının öngörülebilmesi için gerekli hesaplamalar el ile yapılabilecek hesaplamalardan çok daha zor olmaktadır. Bu sebeple bilgisayarlar yardımıyla analizler yapmak gerekmektedir. Doğru benzetimlerin yapılabilmesi doğru çalışan hasar kriterlerinin kullanımına bağlı olmaktadır. Geçmişten günümüze kadar araştırmacılar tarafından birçok hasar kriteri geliştirilmiştir. Maksimum gerilme, maksimum gerinim, Tsai-Hill, Tsai-Wu, Hoffman, Hashin, Hashin-Rotem, Puck, Chang-Chang gibi çok sayıda kompozit hasar kriteri geliştirilmiş ve farklı kompozit malzemelerle farklı senaryolarda bilgisayar destekli analizler ve testler gerçekleştirilmiştir. Bu tez çalışmasında geçmişten beri geliştirilen bu hasar kriterleri incelenmiştir. İncelenecek hasar kriterlerinin seçiminde kullanılan sonlu elemanlar yazılımlarında yer alan hasar kriterleri göz önüne alınmıştır. Hasar analizi çalışmalarındaki amaç, hasar davranışının, ezilme sırasındaki hasar ilerlemesinin ve ezilme sonundaki sönümlenen enerjinin her yapıda malzeme verileri kullanılarak öngörülebilmesidir. Bir hasar kriterinin başarılı sayılabilmesi için her durumda doğru sonuç öngörebilmesi gerekmektedir. Yapılan çalışmalar bu konudaki bilgi birikiminin, kompozit malzemelerin hasar analizleri için yeterli seviyede olmadığını göstermektedir. Tek eksenli karbon fiber takviyeli kompozit malzemeler yüksek dayanımları ve yüksek enerji sönümleme kabiliyetleri olması sebebiyle çarpışma durumlarında sıklıkla tercih edilmektedirler. Literatürde bulunan çalışmalarda kompozit malzemelerin ezilme davranışını incelemek amacıyla düz plaka, boru, boru parçası, oluklu ve şapka biçimli geometrilerdeki numuneler kullanılmıştır. Bu çalışmada da kullanılacak numune ve hasar senaryosu literatürde sıklıkla görülen kompozit plakaların eksenel ezilme çalışmalarından seçilmiştir. Kullanılan numune tek eksenli karbon fiber takviyeli, 16 tabakalı, [(0°/90°)4]s tabaka yerleşimine sahip, T700/M21 ismi verilen tabakalı düz kompozit plakadır. Bu tez çalışmasında kullanılan deneysel veriler literatürden alınmıştır. Referans alınan çalışmada plaka şeklindeki kompozit malzemenin düşük hızlardaki hasar davranışını incelemek üzere yarı-statik ve dinamik testler gerçekleştirilmiştir. Kompozit plaka numunelerin testi için test düzeneği tasarlanmıştır. Yarı-statik testler 6 mm/dk sabit hız ile gerçekleştirilmiş ve dinamik testler 9 m/s ilk hızla numunenin üzerindeki 36 kg ağırlığındaki yük ile düşme testi şeklinde gerçekleştirilmiştir. Hasarı kolaylaştırmak ve ilerlemeli hasar oluşturmak amacıyla numunelerin bir ucuna 45ᵒ açıyla pah kırılmıştır. Test verileri yüksek hızlı kameralar ve data toplama cihazlarıyla elde edilmiştir. Test sonucunda elde edilen kuvvet-yer değiştirme sonuçları paylaşılmıştır. Kompozit malzemelerin hasar analizlerini gerçekleştirmek üzere geliştirilmiş çok sayıda ticari sonlu elemanlar yazılımları mevcuttur. Bu çalışmada ABAQUS 6.14-4, LS-DYNA R7 ve RADIOSS 14.0 gibi sıkça kullanılan sonlu elemanlar çözücüleri ve bu yazılımların sunduğu malzeme modelleri ile hasar kriterleri aynı senaryolar üzerinde kullanılarak karşılaştırma yapılmıştır. CATIA V5-6R2014 yazılımı ile numune geometrisi çizildikten sonra sonlu elemanların oluşturulması için HyperMesh 14.0 ve HyperCrash 14.0 yazılımlarından faydalanılmıştır. Kullanılan yazılımların bu çalışmanın yapıldığı tarihteki son versiyonlarında olmasına dikkat edilmiş, böylelikle yazılımlar üzerinde yapılmış geliştirmeler de göz önüne alınarak güncel bir çalışma ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Daha önce yapılan çalışmalar incelendiğinde çalışmaların genellikle ABAQUS kullanılarak yapıldığı görülmüştür. Literatürde farklı hasar kriterlerinin ve sonlu elemanlar programlarının bir arada kullanılarak kıyaslama yapıldığı çalışmaların eksikliği bu tez çalışmasını bu konu üzerinde odaklanmaya itmiştir. Kompozit malzemelerin hasar incelemelerinde kullanılması neredeyse zorunluluk olan sonlu elemanlar yazılımları böylelikle daha iyi tanınmış olacaktır. Kompozit malzemelerin sonlu elemanlar ile hasar analizi yapılırken delaminasyonun etkisinin hasar durumlarında göz ardı edilemeyeceği zamanlarda modellemede de delaminasyonun gerçekleşmesi sağlanmalıdır. Özellikle tabakaların hasara uğradıktan sonra birbirlerinden ayrılıp diğer tabakaları etkilediği hasar durumlarında delaminasyon hasarının doğru bir şekilde modellenebilmesi büyük öneme sahip olmaktadır. Bu sebeple modelleme tekniği olarak delaminasyon hasarının daha gerçekçi gözlemlenebildiği, her tabakanın üç boyutlu katı elemanlarla modellendiği teknik kullanılmıştır. Katı elemanlarla modellenen tabakalar arasına üç boyutlu yapışkan elemanlar tanımlanmıştır. Çeşitli hasar kriterleri kullanılarak değerlendirilen bu elemanlar belirlenen kritere ulaşıldığında hasara uğramakta ve tabakalar birbirinden ayrılmaktadır. Yapışkan elemanlar için kullanılan hasar kriterlerine bu çalışmada yer verilmiştir. ABAQUS, LS-DYNA ve RADIOSS yazılımlarıyla kompozit malzemeler için farklı malzeme modelleri ve hasar kriterleri kullanılarak kuvvet-yer değiştirme grafikleri elde edilmiştir. Çalışmadaki asıl amaç elde edilen kuvvet-yer değiştirme grafiklerinin deneysel veriler ile uyuştuğunun gösterilmesidir. Farklı sürtünme katsayıları ile analizler tekrarlanmıştır. Böylece doğru sürtünme katsayısının öngörülmesi de amaçlanmıştır. Kopma gerinmesi değerinin gerektiği bazı hasar kriterlerinde farklı gerinme değerleriyle bulunan sonuçlar kıyaslanmıştır. Yapılan deneysel çalışmalarda kopma gerinmesi ile ilgili verilerin olmaması bu çalışmada da farklı değerler ile deneme yapılmasını gerektirmiştir. Kullanılan eleman tipleri, yüzey ilişkileri, sınır koşulları ve gereken diğer tüm parametreler tez içerisinde açıklanmıştır. Böylelikle programlar kendi içlerinde kıyaslandığı gibi birbirleriyle kıyaslanabilecek sonuçlar da elde edilmiştir. Sonuç olarak; sonlu elemanlar yazılımlarının üç boyutlu modellenen kompozit plakaların hasar analizlerindeki yetenekleri ve değişik hasar kriterlerinin karşılaştırmalı doğruluk oranları gösterilmiştir. Sonuçlar incelenirken kuvvet-yer değiştirme eğrisinin deneysel çalışmadan elde edilen eğri ile uyumu, maksimum reaksiyon kuvvetinin ve sönümlenen enerjinin doğruluğu ve hasar davranışının deneysel çalışmada kameralarla elde edilen görüntülerle örtüşmesi dikkate alınmıştır. ABAQUS ve LS-DYNA yazılımları genel olarak hasar davranışını daha doğru öngörmüşlerdir. LS-DYNA farklı çeşitlerde kompozit malzeme modelleri ve hasar kriterleri sunarken ABAQUS bu konuda daha kısıtlıdır. ABAQUS ile farklı hasar kriterlerinin kullanılabilmesi için kod yazarak yazılıma malzeme modeli ya da hasar kriteri tanımlaması yapmak gerekmektedir. RADIOSS ile kullanıcılara sunulan hasar kriterleri diğer yazılımlarda başarılı olurken, RADIOSS bu çalışmada diğer iki yazılıma göre en başarısız yazılım olarak görülmüştür. Kullanılan hasar kriterleri incelendiğinde Hashin-Rotem ve Hashin hasar kriterlerinin başarılı oldukları görülmüştür. Bunun yanında LS-DYNA'da MAT 55 malzeme modelinde kullanıldığı gibi Chang-Chang ve Tsai-Wu hasar kriterlerinin kombinasyonun da başarılı olabileceği görülmüştür. Bu durumdan hasar modlarıyla ilişki kuran hasar kriterlerinin daha gerçekçi sonuç verdiği görülmektedir.

Özet (Çeviri)

Composite materials have been used for many years. The reason why people prefer composite materials since very old years is that they have important advantages. The advantages of composite materials resulted in an increase of use in structural design of the vehicles and have revealed the need for a better understanding of behavior under crash loads. The purpose of the studies on the safety and crash behavior of composite materials showed that they have similar or better capabilities compared to conventional materials. Studies on the crashworthiness of composite materials have increased significantly in parallel to the knowledge in this field last 30 years. With the development of technology, increased knowledge can be used more efficiently. The calculations required to predict the crash behavior of composite materials are much more difficult than the manual calculations. For this reason it is necessary to make analysis with the help of computers. Performing accurate simulations depends on accuracy of damage criterias. From past to present, numerous composite failure criterias were developed such as, maximum stress, maximum strain, Tsai-Hill, Tsai-Wu, Hoffman, Hashin, Hash-Rotem, Puck, Chang-Chang, and computer-aided analysis and tests in different scenarios with different composite materials were performed by researchers. Damage criterias generally work as a result of using an appropriate formula for the stress values of an element in different directions and analyzing the resulting stress. This thesis examined the failure crtierias developed in the past and many damage criterias not mentioned in this study are available in the literature. In the selection of damage criterias that will be examined, finite element softwares used in this thesis were taken into consideration. Purpose of failure analysis studies are to predict the damage behavior, damage evolution during crush and absorbed energy end of the crush of every structure using the material datas. In order for a damage criterion to be regarded as successful, the correct result must be provided in every case. Studies on this subject suggest that our knowledge is not enough for damage analysis of composite materials. Uniaxial carbon fiber reinforced composite materials are preferred commonly at crash scenarios due to their high strength and high capability of energy dissipation. Studies in the literature in order to examine the crushing behavior of composite materials, flat plate, pipe, tubing, corrugated, and a hat-shaped specimen geometries were used. The damage scenario and samples used in this study were selected from the axial crushing of composite plates studies published in the literature. The sample used in this thesis is a carbon fiber-reinforced, uniaxial, 16 layered, [(0°/90°)4]s layer placement, called as T700/M21 composite flat plate. The thickness of each layer is 0.26 mm. This composite material exhibits very high strength properties in the fiber direction and is used mainly in aeronautical industry as the wing box or the fuselage. The effect of holes on the material strength to be opened during assembly is another research topic that is frequently studied. The performed tests used in this thesis were taken from literature. In the reference works, quasi-static and dynamic tests were carried out to examine the damage in low-speed behavior of the composite plates. Test setup was designed for testing of composite plate specimens. Quasi-static tests carried out with a constant speed of 6 mm/min using a hydraulic testing machine in compression and dynamic tests carried out with 9 m/s initial speed with a falling load of 36 kg on the specimen. The unsupported length of specimen was 30 mm at the beginning of the quasi-static test and decreases as the displacement of piston increases. The unsupported length of specimen was fixed to 20 mm and is constant during dynamic tests. The specimens were crushed 10 mm in static tests and 20 mm in dynamic tests. The size of the specimens are 60 mm x 10 mm in quasi-static tests and 160 mm x 60 mm in dynamic test. Thickness of the plates is 4,16 mm. In order to trigger the damage and create progressive damage, 45ᵒ chamfer was created on one end of the specimen. The tests were repeated twice and were followed by high-speed cameras and data collection devices. Force-displacement results and damage behavior images obtained from the tests were reported. There are many commercial finite elements softwares to perform failure analysis of composite materials. In this study, commonly used ABAQUS 6.14-4, LS-DYNA R7 and RADIOSS 14.0 finite element softwares, material models and failure criterias offered by this softwares were used for the same scenarios to make comparisons between them. After creating 3D geometry of the specimen using CATIA, HyperMesh and HyperCrash were also used for creating the finite element model. HyperMesh and HyperCrash are very useful softwares for defining element and material properties, contact parameters and boundary conditions. ABAQUS user interface is used for analysis used ABAQUS solver and HyperCrash user interface is used for LS-DYNA and RADIOSS analysis. The softwares that are used on the date of this study selected as the final versions, improvements that are implemented in softwares are considered to make up-to-date study. When the previous studies were examined, it was seen that the studies were usually done using ABAQUS. The lack of studies using LS-DYNA and RADIOSS is noteworthy. In addition, lack of benchmarking studies performed in the literature by using a combination of finite element programs, forced the study of this thesis on this issue. Finite element softwares, which are almost mandatory in the study of damage thus will be better recognized and this work may be a helpful resource for future works. There are various methods of modeling with finite elements of composite materials. Among these methods, the most commonly used technique is the modeling of layer groups within shell elements. However, it is not possible to predict delamination by using this method. While the damage analysis is performed with the composites and when the effect of delamination can not be ignored in the damaged cases, delamination must be ensured in the modeling. Especially in case of damages where the plies are separated from each other after the damage and the other plies are affected, it is very important that the delamination damage is correctly modeled. There are also methods to do this. Three-dimensional solid modeling for each layer was used to observe the delamination to be more realistic. Between layers that were modeled using solid elements, three-dimensional adhesive layer were defined. In this case, test results more compatible with experimental studies can be obtained. When elements that are evaluated using various damage criterias reach limit, they are damaged and layers separated from each other. With ABAQUS and LS-DYNA it is possible to define the adhesive region between the layers using contacts. According to the traction-separation law, the surface-to-surface relationship is deleted after the damage, and the layers are separated from each other. In this case, realistic results can be obtained and analysis time is shortened. However, because RADIOSS does not support, this method is not used. Also, damage criterias used for the adhesive elements are included in this thesis. Force-displacement graphs of damages were obtained using ABAQUS, LS-DYNA and RADIOSS softwares with different material models and failure criterias. Using these graphs, the maximum reaction force and the absorbed energy amount are calculated. Damage behaviors are examined and the final damage status is shared for each analysis. The main purpose of the study is to show that the obtained force-displacement graphs agree with the experimental data. Analysis was repeated with different coefficients of frictions. Thus, it is also aimed to predict the correct friction coefficient. For some damage criterias that require failure strain, results were compared obtained from different values of failure strains. The fact that there is no data related to failure strain in the experimental studies made necessitates analyzing with different values in this study. Element types, contact types and parameters, boundary conditions, and other required parameters that are used during the creation of finite element models are described in detail. Thus, comparable results were obtained as compared with each other within the softwares themselves. As a result; capabilities of finite element analysis and damage criterias that are used for damage analysis of composite plates with three-dimensional elements are showed. While examining the obtained results from analysis, force-displacement curves and damage behaviors are compared with the results obtained from the experimental studies. In order to be able to accept that an analysis result is correct, the force-displacement curve, the maximum reaction force, the amount of absorbed energy, and the damage behavior must be compatible with the experimental study. In addition, the accuracy of the damage behavior of the composite plate is considered using the images obtained with the cameras in the experimental study. ABAQUS and LS-DYNA softwares are generally estimate the behavior of damage more accurately. Although LS-DYNA provides various composite material models and damage criterias, ABAQUS is limited at this subject. Using ABAQUS software with different damage criteria needs to identify the material models or the damage criterias by writing codes. It is seen in the literature that many researchers use their own material model codes for their studies. In this way, desired element types and contact definitions can be used easily. Composite material models in LS-DYNA generally require more experimental work, and if they are done, more realistic analysis results will be obtained. Although damage criterias offered to the users with RADIOSS succeeds in other two softwares, RADIOSS is found as the most unsuccessful in this study than the other two. Although the material models are easy to define, the disadvantages of the element formulations and contact definitions caused this situation. When the damage criterias used were examined, it was found that the Hashin-Rotem and Hashin damage criterias were successful. Besides, the combination of Chang-Chang and Tsai-Wu damage criteria in MAT 55 material model could be successful in LS-DYNA. In this case, it is seen that the damage criteria related to the damage modes give more realistic results. However, when the same damage criteria are examined with a single finite elements software, the result will be more accurate.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    676728

    Mixed finite element formulations for laminated beams and plates based on higher order shear deformation theories

    Yüksek mertebe kayma deformasyon teorisine dayanan tabakalı kompozit kiriş ve plaklar için karışık sonlu eleman formülasyonları

    YONCA BAB

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AKİF KUTLU

  2. Tez No

    151196

    Large deformations in composite laminated plates

    Tabakalı kompozit plaklarda büyük deformasyonlar

    CESİM ATAŞ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    Makine MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ONUR SAYMAN

  3. Tez No

    670691

    Deformation behavior of thin walled structures filled with auxetic and non-auxetic core materials

    Ökzetik ve ökzetik olmayan dolgu malzemeli ince cidarlı yapıların deformasyon davranışı

    FATİH USTA

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Uçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİT SÜLEYMAN TÜRKMEN

    PROF. DR. FABRIZIO SCARPA

  4. Tez No

    352202

    Karbon lifli polimerler (CFRP) ile güçlendirilmiş çelik-betonarme kompozit kirişlerin yorulma davranışı

    Fatigue behavior of steel-concrete composite beams strengthened with carbon fiber reinforced polymers (CFRP)

    BARIŞ GÜNEŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NAMIK KEMAL ÖZTORUN

    PROF. DR. ALPER İLKİ

  5. Tez No

    259247

    Kayma etkisi dikkate alınarak çok tabakalı ortotrop kompozit dikdörtgen plakların stabilitesi

    The stability of rectangular orthotropic composite multi layered plates under shearing effect

    GÜLŞAH BATUR ÖCAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    İnşaat MühendisliğiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ZİHNİ ZERİN

Geri Dön