Finansal krizlerde tüketim vergilerinin rolü ve önemi
The role and importance of consumpti̇on tax on fi̇nanci̇al cri̇si̇s
- Tez No: 462090
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DURAN BÜLBÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maliye Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Ekonomik krizler ve finansal krizler hem ülkeler bazında hem uluslararası alanda 20. Yüzyıldan günümüze kadar süreklilik kazanmıştır. İlk küresel kriz 1929 yılı büyük buhranıyla başlamıştır. Tüm dünyayı etkisi altına almıştır. 2008 yılında yaşanan son küresel kriz de aynı etkiyi yaratmıştır. Çok sayıda ortak özellikleri bulunmaktadır. Türkiye ilk dünya kriziyle birlikte çok sayıda ekonomik ve finansal kriz yaşamıştır. Türkiye'nin birebir yaşadığı finansal krizler 1979-2001 tarihleri arasında yaşanan üç büyük krizden oluşmaktadır. Türkiye ilk büyük krizini 1978-79 yıllarında yaşamış bunun sonucu olarak ortaya 24 Ocak Kararları adıyla anılan önlem, istikrar ve maliye paketi çıkmıştır. İkinci büyük kriz 1994 yılında yaşanmış ve bu kriz de yine çeşitli maliye politikalarını içeren 5 Nisan kararlarıyla bütünleşmiştir. Son büyük kriz ise 2000 Kasım ve 2001 Şubat ayında yaşanan finansal krizdir. Tüm bu krizler ülkenin dış borcu, bütçe açıkları, döviz kurlarındaki dengesizlik, bankacılık sektöründe meydana gelen aksaklıklardan dolayı oluşmuştur. Türkiye kamu giderlerini karşılamak ve finansal krizlerin etkilerini yok etmek adına çoğunlukla vergi gelirlerini yükseltme yoluna gitmeyi seçmiştir. Bu vergi gelirleri içerisinde dolaylı vergiler ağırlık kazanmıştır. Tüketim harcamaları üzerinden alınan vergiler de dolaylı vergiler kapsamındadır ve Türkiye bu vergilerle ilgili çok sayıda düzenleme, değişiklik ve eklemeler yapmıştır. Çalışmada 1979-2001 yılları arasında yaşanan finansal krizlerin çözümünde Türkiye'de uygulanan tüketim vergilerinin etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışma üç ana bölümden oluşturulmuştur. Birinci bölümde ekonomik anlamda kriz kavramı, türleri üzerinde durulmuştur. Finansal krizlerin türleri detaylı incelenmiş, kuramları, nedenleri, modelleri üzerinde durulmuştur. Bu bölümde Türk Vergi Sisteminde yer alan vergilerle ilgili genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde 1929 büyük buhrandan 2009 Yunanistan krizine kadar bazı ülkelerde yaşanan finansal krizlere yer verilmiştir. Türkiye'de ve Dünyada yaşanan hem ekonomik hem finansal krizler sebepleri, etkileri ve sonuçları yönünden irdelenmiştir. Bölüm sonunda Türkiye'de yaşanan krizlerin ortak nedenleri açıklanmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölüm tamamen tüketim vergileri ve finansal krizle bağlantıları üzerine kurulmuştur. Türkiye'de finansal kriz dönemlerinde tüketim vergilerinden ağırlıklı olarak KDV, ÖTV ve Gümrük Vergilerinden faydalanıldığı yapılan istatistiki çalışmalarla belirlenmiştir. Tüm tablo ve istatistikler TÜİK, GİB, Hazine Müsteşarlığı sayfasındaki resmi bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Bazı verilere ulaşma yılı çok eskiyken bazılarına çok yakın tarihlilere ulaşılabilmektedir. Çalışma bulunan verilerin tarihleri belirtilerek hazırlanmıştır. Çalışmanın sonucunda finansal kriz dönemlerinde Türkiye'nin gelir ve servet üzerinden alınan vergilere göre tüketim vergilerini daha fazla kullandığı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler : Ekonomik Kriz, Finansal Kriz, 1929 Kara Perşembe, 1978-1979 Finansal Kriz, 24 Ocak Kararları, 1994 Finansal Kriz, 5 Nisan Kararları, 2000-2001 Finansal Kriz, 2008 Küresel Kriz
Özet (Çeviri)
The economic crisis and the financial crisis, both countries have gained from the 20th century to the present day continuity in both international basis. The first global economic crisis began with the Great Depression of 1929. The whole world is under the influence. the recent global crisis in 2008 has created the same effect. There are many common features. Turkey has experienced a number of crises with the first world economic and financial crisis. financial crisis exactly where Turkey is composed of three major crises that occurred between the dates 1979-2001. Turkey experienced the first major crisis in 1978-79 that the name referred to the January 24 Decisions arising as a result of measures, increased stability and fiscal package. The second major crisis occurred in 1994, and this crisis is also integrated with the April 5 also contains various fiscal policies. The last big crisis is the financial crisis in November 2000 and February 2001. All these crises in the country's external debt, budget deficits, imbalances in exchange rates has caused the glitch occurred in the banking sector. On behalf of Turkey to eliminate the effects of the financial crisis mainly to meet public expenditure and tax revenue has chosen to go to the upgrade path. This indirect taxes in tax revenues gained weight. The taxes on consumption expenditure is covered by a large number of indirect taxes and regulations related to Turkey this tax has made changes and additions. The financial crisis in the years 1979-2001 in the study was aimed to investigate the impact of excise duty applied in Turkey in solution. For this purpose is composed of three main parts. The concept of economic crisis in the first chapter focuses on the species. kind of financial crisis have been examined in detail, theories, causes, focused on models. This chapter provides general information on the tax in the Turkish tax system. The second section of the Great Depression in 1929 are included in the financial crisis in some countries up to 2009 Greece crisis. reasons both economic and financial crises experienced in Turkey and in the world, in terms of impact and results were analyzed. Part eventually tried to explain the common causes of the crisis in Turkey. The third chapter is fully based on excise duties and financial crisis connections. In Turkey, mainly from the financial crisis KDV consumption tax, excise duty and are determined by statistical studies done that benefit from Customs Duty. All figures and tables TSI, IOP was prepared using the information in the Treasury official page. Year to reach some data that some of the very bandits can be reached very recent. Work which has been prepared stating the date of the data. Turkey's revenues in the financial crisis, according to the results of the study and the excise tax on wealth is determined that more use. Keywords : Economic Crisis, Financial Crisis, 1929 Black Thursday, the Financial Crisis 1978-1979, 24 January Decisions, 1994 Financial Crisis, April 5th decisions, 2000-2001 Financial Crisis, 2008 Global Crisis
Benzer Tezler
- Devletin tarihsel gelişimi bağlamında devlet bütçesinin ekonomi politiği: Türk devlet bütçesi açısından bir analiz
The political economy of state budget in the context of the historical development of state: An analysis of Turkish state budget
ERDAL EROĞLU
- Türkiye'de 2000'den sonra yaşanan ekonomik krizler ve kriz döneminde tüketicilerin iktisadi davranışları
Finacial crisis in Turkey after 2000 and economic behaviors of consumer and in financial crisis
SAVAŞ DURMUŞ
- The impact of financial crises on tax burden of taxpayers: The case of Turkey
Finansal krizlerin mükelleflerin vergi yükü üzerine etkisi: Türkiye örneği
GÖKSU ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MaliyeMarmara ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZKAN ZÜLFÜOĞLU
- Finansal krizlerde uygulanan maliye politikalarının etkinliği
The effectiveness of fiscal policies implemented in financial crises
SİMGE ELVERİCİ
- Finansal serbestleşmenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi
The impact of financial liberalization on economic growth
AYHAN UÇAK