Uluslararası işbirliği projeleri ve Orta Asya: Bağımsızlıkları koruyacak güç dengesi için arayışlar
International cooperation projects and Central Asia: Seeking for a balance of power to preserve independence
- Tez No: 462236
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET AKİF OKUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Sovyetler Birliği'nin dağılması sonucu elde edilen egemen devlet statüsü, birlik cumhuriyetlerine iç ve dış politikada bağımsız hareket etme hakkını kazandırmanın yanı sıra bu bağımsızlığı devam ettirme sorumluluğunu da beraberinde getirmiştir. Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan olmak üzere Orta Asya ülkeleri de söz konusu sorumluluğu yerine getirmede, mevcut şartlar ve uluslararası sistemin yapısı gereği, çeşitli devletlerarası işbirliği girişimlerinde bulunmuşlardır. Bu tür girişimlere sebep teşkil eden ekonomik, askeri ve sosyal faktörler de göz ardı edilmemekle birlikte, bölge ülkelerinin yer aldığı işbirliği projelerine sebep olan siyasi beklentiler bu çalışmanın temel araştırma konusunu oluşturmaktadır. Tezin temel amacı, Orta Asya ülkelerinin kendi aralarında ve bölge dışı aktörler ile yaptıkları işbirliği projelerinde, ülke bağımsızlığını koruma ve dış politikada siyasi güç dengesi oluşturma yönündeki girişimlerini analiz etmektir. Çalışmanın temeli, 'birçok bölgesel entegrasyon girişimleri, üye devletlerin, egemenlik haklarından ödün vermelerinin bir neticesi iken, Orta Asya topraklarında meydana gelen entegrasyon hareketlerinde, bölge ülkelerinin egemenliklerini koruma amacının önemli bir sebep teşkil ettiği' tezine dayanmaktadır. Geçmişteki yönetim tarzı ile ona karşı gelen değerlerin harmanlanmasını gerektiren çok yönlü işbirliği, bölgeyi kendi etki alanına katmak isteyen güçler arasında dengeyi sağlayacak sayılı stratejilerden biriydi. Lakin söz konusu strateji yalnızca bölge ülkelerinin ihtiyaçları ile sınırlı olmayıp, işbirliğine taraf olacak dış güçlerin geniş çaplı jeopolitik hedefleri ile de doğrudan bağlantılı olduğu için yapılan işbirliği projelerinde bölge dışı ilişkiler ağırlık kazanmıştır. Ayrıca, ilk yıllarda arka arkaya imzalanan bölge içi işbirliği anlaşmalarına rağmen, devlet inşa süreci boyunca ülkelerin kalkınma fırsatlarında meydana gelen farklılıklar ve bu kalkınmaya engel oluşturacağı endişesi yaratan ortak kaynaklar üzerindeki tartışmalar bölge devletlerini birbirinden uzaklaştırmıştır. İçerde artan bir mesafe söz konusuyken, Rusya'nın bölgeyi yeniden kendi etki alanına alacağı endişesi, bölge ülkelerini Batı dünyası ve Çin ile işbirliğine yöneltmiş, Türkiye, İran, Hindistan ve diğer eksen ülkeler olmak üzere bölgeye ilgi gösteren aktör sayısındaki artış da Orta Asya açısından işbirliği alanını gittikçe genişletmiştir. Çalışmanın kuramsal boyutu, realizmin ulusal çıkar algısına dayanan devlet bekası, bu bekanın güç dağılımının eşit olmadığı anarşik yapılı bir uluslararası sistemde güç dengesi kuramının dengeleme stratejileri aracılığıyla devam ettirildiği varsayımı ve bu hususta varılan devletler arası işbirliği girişimlerinin işlevsel boyutunu ele alan fonksiyonalist paradigmadan oluşmaktadır. Söz konusu kuramsal çerçevenin Orta Asya ülkelerinin taraf olduğu işbirliği projelerine uygulanmasıyla, bölge içi entegrasyonun sağlanamamasının ve bölge dışı aktörler ile olan çok yönlü dengeleme ilişkilerine ağırlık verilmesinin devlet bağımsızlığının pekiştirilmesi amacına dayandığı sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler : Uluslararası İşbirliği, Güç Dengesi, Orta Asya, Siyasi Egemenlik, Bölgesel Entegrasyon.
Özet (Çeviri)
Obtaining the status of a sovereign state after the collapse of the Soviet Union, the former union republics were entitled with the right to act independently in internal and external politics along with the responsibility for preserving their sovereignty. In order to fulfill this responsibility, Central Asian countries, including Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Tajikistan and Turkmenistan, have been involved in various interstate cooperation initiatives depending on the then-current conditions and the structure of the international system. Besides the economic, military and social factors that cause such initiatives not being ignored, the main topic of this study is the political expectations that lead to cooperation projects in which the countries of the region are involved. The fundamental aim of the thesis is to analyze the cooperation projects that Central Asian countries developed among themselves and with extra-regional actors. The main objective of the study is based on the thesis that while many of the regional initiatives are a result of the concession from sovereignty rights of the member states; that the countries of the region aimed to preserve sovereignty in the integration movement which occurred in Central Asia constituted an important cause. That the multifaceted cooperation required blending of the management style of the past with the opposing values against it was one of the strategies to balance the powers desiring to bring the region into their own domain. However, the strategy was not limited solely to the needs of the countries in the region; it was also directly linked to the broad geopolitical objectives of the external powers which were the parties of the cooperation. Therefore extra-regional relations gained more importance in the projects. Despite the intra-regional cooperation agreements signed in succession in the first years, the differences in the development opportunities of countries during the state-building process and the controversies over the common sources concerned as creating an obstacle to development, alienated the states in the region from each other. While there was a growing distance in interstate relations in the region, the concern that Russia would take the region back to its domain of influence, led the countries in the region to cooperate with the Western world and China. Also, the increase in the number of actors interested in the region, including Turkey, Iran, India and other axis countries, has widened the scope of cooperation in Central Asia. State continuity is based on the perception of national interest of realism. In the anarchic international system in which power distribution is not fair, the state continuity is assumed to be maintained through balancing strategies according to the theory of balance of power. The theoretical dimension of the study is based on this assumption and the functionalist paradigm that examines the functional dimension of interstate cooperation initiatives made on this issue. Hence, the conclusion reached by applying this theoretical framework to cooperation projects in which the Central Asian countries are parties is based upon the proposition that the inter-regional integration has not been achieved because of the emphasis which is given on multilateral balancing relations with extra-regional actors with the purpose of reinforcing the state independence. Key Words : International Cooperation, Balance of Power, Central Asia, Political Sovereignty, Regional Integration
Benzer Tezler
- ЕВРАЗИЯ ЭКОНОМИКАЛЫК БИРЛИГИ: КЫРГЫЗСТАН МИСАЛЫНДА
Avrasya Ekonomik Birliği: Kırgızistan örneği / The Eurasian Economic Union: The Case Of Kyrgyzstan
ŞAMİL BALCI
Doktora
Kırgızca
2024
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUSUPCAN PİRİMBAYEV
- La coopération entre les pays Turcophones et le nouveau régionalisme
Türk dili konuşan ülkeler arasinda işbirliği ve yeni bölgeselcilik
PELİN MUSABAY BAKİ
Doktora
Fransızca
2020
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ FAİK DEMİR
- L'entrée de la Turquie en Afrique sub-Saharienne face à l'influence Française et la présence Chinoise
Fransız etkisi ve Çin varlığına karşı Türkiye'nin Sahara altı Afrika ülkelerine girişi
KOUE PİERRE FRANCİS BOLOU
Yüksek Lisans
Fransızca
2011
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. F. SELCAN SERDAROĞLU
- Bir bölgesel örgütlenme modeli olarak Şanghay İşbirliği Örgütü ve Türkiye
As a regional organization model Shanghai Cooperation Organization and Türkiye
GÖKHAN AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kamu YönetimiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULMENAF TURAN
