Piroteknik maddelerden havai fişeklerin fiziksel özellikleri ve potansiyel yaralanma etkileri üzerine bir araştırma
A Research on Physical Features and Potential Wounding Effects of Aerial Shells which is one of the Pyrotechnic Products
- Tez No: 462832
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NERGİS CANTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Adli Tıp, Forensic Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Dünya genelinde festivaller, dini ve milli törenler gibi ekinliklerde, piroteknik ürünlerden biri olan havai fişekler yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Diğer ülkeler-deki kulanım yoğunluğuna bağlı olarak, meydana gelen çeşitli ölümlü ve yaralanmalı olaylar ile ilgili literatürde çeşitli bilimsel araştırmalar ve olgu sunumları bulunmak-tadır. Havai fişeklerin diğer ülkelere kıyasla Türkiye'deki kullanım yoğunluğu görece azdır ve son yıllarda yaygınlaştığı gözlemlenmektedir. Türkiye'de zaman zaman açık kaynaklarda piroteknik ürünlerin konu olduğu yaralama, ölüm ve yangın gibi bazı haberlere rastlanmakla birlikte, konuya ilişkin yeterli bilimsel çalışma olmadığı gözlemlenmektedir. Ayrıca bazı toplumsal olaylarda havai fişeklerin kolluk kuvvet-lerine karşı bir silah şeklinde kullanıldığı da görülebilmektedir. Bu kapsamda çalış-mamızda, havai fişeklerin potansiyel yaralama etkileri araştırılmıştır. Piyasadan teda-rik edilen havai fişeklerin fiziki yapıları ve çalışma mekanizması incelenmiş, fişeklerin namludan çıkış anları hızlı kamera ile görüntülenerek hız ölçümü yapılmış, hızlı kamera kaydı eşliğinde fişekler kontrollü olarak patlatılarak patlama davranışı göz-lemlenmiş ve basınç ölçümü yapılmış, balistik simülant üzerine yerleştirilmiş koyun gözleri önünde fişekler patlatılarak, simülant üzerinde fiziksel inceleme, koyun gözleri üzerinde de patolojik incelemeler yapılarak etkiler belirlenmiştir. Sonuç olarak havai fişeklerin patlaması ile deneyde kullanılan 45 adet gözden 25 (%55,5) gözde yabancı cisim, fokal kanama, ekstraoküler kas kanaması, dekolman ve konjesyon bulguları tespit edilmiştir. Deneyimizde ölçülen ortalama 89,64 kPA (SD: 19,241) fişek patlama basınç değeri ve hızlı kamera kaydında gözlemlenen parça tesiri, patolojik inceleme sonuçlarında saptanan travmatik bulgular ile ilişkili bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Aerial shells which is one type of the pyrotechnic products are widely used in some religious and national days all around the world. Depending on the common use there are some scientific researches and case presentations about wounding and deathes caused by aerial shells and other fireworks in literature. Use of aerial shells in Turkiye is less than other countries but becoming very common in recent years in public. Some news about fires, woundings and deaths caused by fireworks has been seen in media in recent years but there are not much scientific research about fireworks used in Turkiye. Besides in some public incidents and protests, it has been observed that aerial shells are used like a firearm against law enforcement. In this perspective, potential risks of aerial shells are researched in this study. Commercially available aerial shells were physically examined for their construction and functioning mechanism, their extradiction from the barrels was recorded and speed calculated by fastcam, detonation of shells were recorded with fastcam and detonation pressure was measured, finally shells were detonated 19 cm in front of sheep eyes mounted on ballistic simulants. Physical effects were inspected on simulants and pathological researchs were held on the sheep eyes. In 25 (%55,5) sheep eyes of 45 eyes used in experiments; foreign body, iris, vitreous, choroid and extraocular muscle haemorrhage, retinal detachment and choroid congession were observed in pathological analyses of the sheep eyes. Measured detontion pressure value of shells were 89,64 kPA (SD: 19,241) and the fragmentataion effect which is observed in fastcam records were found relative to traumatical observations on sheep eyes.
Benzer Tezler
- Havai fişek özelinde piroteknik malzeme mevzuatının mukayeseli incelemesi ve bir model önerisi
Comparative analysis of pyrotechnic material regulations on fireworks and a model proposal
MEHMET İMBAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Savunma ve Savunma Teknolojileriİstanbul Okan Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KAHRİMAN
- Piroteknik uygulamalar için metal - organik kafes (MOF) yapılı enerjetik malzemelerin sentezi ve karakterizasyonu
Synthesis and characterization of metal organic frameworks (MOF) based energetic materials for pyrotechnic applications
AYHAN ÇOLAKEL
- Amonyum perklorat ve peroksit tipi enerjetik materyallerin tayininde nanoparçacık esaslı sensörler geliştirilmesi
Development of nanoparticle based sensors for the detection of ammonium perchlorate and peroxide-type energetic materials
BÜŞRA KESKİN ÇEKEM
- Proteinik ilaç etkin maddelerinin gastrointestinal kanalda stabilitelerinin arttırılması için enterik enkapsülasyon metodunun uygulanması
Application of enteric encapsulation method to investigate stability of proteinous drug active substances in gastrointestinal tract
CANKAT ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eczacılık ve FarmakolojiMersin ÜniversitesiFarmasötik Teknoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEFİSE ÖZLEN ŞAHİN
- Kullanılmış ağartma toprağından elde edilen adsorbentlerle boyar madde uzaklaştırılması
Removal of dyestuffs by the adsorbents produced from spent bleaching earth
TEVFİK YÜKSEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Kimyaİstanbul ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MAHRAMANLIOĞLU