Niti şekil hatırlamalı alaşımlara bakır katkısının fiziksel özellikleri üzerine etkisinin incelenmesi
Effects of cu doping on the physical properties of niti based shape memory alloys
- Tez No: 463058
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. FETHİ DAĞDELEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Cu katkılı şekil hafızalı alaşımlar, Cu-Ni-Ti alaşımları, faz dönüşümleri, dönüşüm sıcaklıkları, Cu- based shape memory alloys, Cu-Ni-Ti alloys, phase transformations, transformation temperatures
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Katıhal Fiziği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 52
Özet
ÖZET Bu çalışmada NiTi şekil hatırlamalı alaşımına farklı oranlarda Cu(bakır) ilave edilerek hazırlanan NiTiCu alaşımlarının şekil hatırlama özellikleri araştırıldı. Üretilen Ni-%50Ti, Ni-%45Ti, Ni-%55Ti, Ni-%50Ti-%5Cu ve Ni-%45Ti-%10Cu alaşımlarının DSC(Diffarenciyel Scanning Callorimetry) ile faz dönüşüm sıcakları belirlendi. DSC sonuçlarına göre Ni-%55Ti ikili şekil hatırlamalı faz dönüşüm sıcaklıklarının en yüksek olduğu gözlendi. %10Cu ilave edilen üçlü NiTiCu şekil hatırlama etkinin kaybolduğu belirlendi. Numunelerin aktivasyon enerji değerleri Ni-%50Ti, Ni-%45Ti, Ni-%55Ti, Ni-%50Ti-%5Cu alaşımları için sırasıyla 155,63 kJ/mol, 226,47kJ/mol, 207,3 kJ/mol ve 101,84 kJ/mol olduğu belirlendi. Titanyum elementinin artması alaşımın aktivasyon enerjisini arttırdığı söylenebilir. Bunun yanında %5 Cu ilavesi NiTi alaşımının Martensit fazdan Austenite faza geçiş için gerekli aktivasyon enerjisini bir hayli düşürdüğü söylenebilir. Ayrıca X-ışını, SEM ve optik mikroskop gözlemleriyle yapı tayini yapıldı. Ni-%50Ti, Ni-%45Ti alaşımları oda sıcaklığında austenite fazda olduğundan SEM ve optic mikrograflarında martensit plakalar gözükmedi, fakat Ni-%55Ti, Ni-%50Ti-%5Cu alaşımlarının mkrograflarında yer yer martensit plakalara rastlandı. Oda sıcaklığında alınan XRD ölçüm sonuçlarına da Ni-%50Ti ve Ni-%45Ti alaşımları için çok az miktarda martensit fazı temsil eden B19/ ve B2 fazlarının piklerine rastlandı. Ni-%55Ti ve Ni-%50Ti-%5Cu alaşımlarında ise Martensit piki ifade eden piklerin sayıları ve şiddetlerinin arttığı görüldü.
Özet (Çeviri)
SUMMARY EFFECTS OF CU DOPING ON THE PHYSICAL PROPERTIES OF NITI BASED SHAPE MEMORY ALLOYS In this study, shape memory characteristics of NiTiCu alloys prepared by adding Cu (copper) to NiTi shape memory alloys at different ratios, were investigated. Phase transformation temperatures of the alloys produced in this study, Ni-50Ti, Ni-% 45Ti, Ni-% 55Ti, Ni-% 50Ti- 5Cu and Ni-% 45Ti- 10Cu, were determined by differential scanning calorimetry (DSC). According to DSC results, it was observed that phase conversion temperatures of the alloy Ni-% 55Ti dual shape memory were the highest. It was determined shape memory effect of the 10% Cu added triple NiTiCu was disappeared. The activation energy values of the samples were determined as 155.63 kJ / mol, 226.47 kJ / mol, 207.3 kJ / mol and 101.15 kJ / mol for the alloys Ni- 50% Ti, Ni- 45% Ti, Ni- 55% Ti, Ni- , 84 kJ / mol, respectively. It can be said that with the increasing titanium ratio activation energy of the alloy increases. Besides, it can be said that the addition of 5% Cu to NiTi alloy greatly reduces the activation energy required for transition from the Martensite phase to the Austenite phase. In addition, X-ray, SEM and optical microscope observations were performed in order to determine the structure. Martensite plates were not observed in SEM and optic micrographs because Ni- 50% Ti and Ni-% 45Ti alloys were in austenite phase at room temperature, but micrographs of Ni-% 55Ti, Ni-% 50Ti- 5Cu alloys revealed martensite platelets in some places. XRD measurements taken at room temperature also revealed peaks of the B19 / and B2 phases representing very little martensite phase for Ni- 50% Ti and Ni-% 45 Ti alloys. In Ni-55% Ti and Ni-50% Ti-5% Cu alloys, increased numbers and intensity of the martensite peaks were observed.
Benzer Tezler
- NiTi şekil hatırlamalı alaşımların termal buharlaştırma yöntemi ile kaplanabilirliği, karakterizasyonu ve korozyon özelliklerinin incelenmesi
Investigation of coating ability, characterization and corrosion properties of NiTi shape memory alloys by thermal evaporation method
MUHAMMED SAİT KANCA
Doktora
Türkçe
2022
Fizik ve Fizik MühendisliğiFırat ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEDİHA KÖK
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAKUP SAY
- Nikel-Titanyum-Bakır (Ni-Ti-Cu) alaşımlarında şekil hatırlama olayının incelenmesi
The investigation of shape memory effect alloys in Nickel-Titanium-Copper (Ni-Ti-Cu)
FATMA GÜLSÜM DURUKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Fizik ve Fizik MühendisliğiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK AKTÜRK
- The effect of Nb element adding on the thermodynamic parameters, corrosion and structural properties of NiTiZr alloy
Nb element ilavesinin NiTiZr alaşımının termodinamik parametreleri, korozyon ve yapısal özellikleri üzerine etkisi
SHAKHAWAN SALIH ABDULLAH
Doktora
İngilizce
2023
Fizik ve Fizik MühendisliğiFırat ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FETHİ DAĞDELEN
- Investigation of the change in the physical properties of niti shape memory alloys by adding cobalt element
Kobalt elementi katkısı ile niti şekil hatırlamalı alaşımların fiziksel özellikleri üzerindeki değişimin incelenmesi
HANAA SHAHAB AHMED ZARDAWI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Fizik ve Fizik MühendisliğiFırat ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEDİHA KÖK
- Co-60 ile ışınlanmış Cu-bazlı şekil hatırlamalı alaşımların fiziksel parametrelerinin incelenmesi
The investigation of alterations on physical parameters of Cu- based shape memory alloys irradiated by Co- 60
ABDULVAHAP ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Fizik ve Fizik MühendisliğiFırat ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİDE NEVİN BALO