Türk halk kültüründe mizah ekolojisi
Humor ecology in Turkish culture
- Tez No: 463176
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 765
Özet
Yazılı kaynaklar itibariyle Eski Yunan'dan günümüze değin çeşitli yönleriyle hem insan merkezli hem de toplumsal anlamda ele alınmaya çalışılan mizahın, özellikle de yakın dönem araştırmalarında, toplumsal bağlamının ihmal edilip yazılı kaynaklar üzerinden araştırıldığı ve anlaşılmaya çalışıldığı görülmektedir. Bu çalışmada mizaha, şimdiye kadarki yazılı mizah kültürü ürünleri üzerinden yaklaşan mizah çalışmalarının aksine, dil, üretim, tüketim, sözlü, yazılı ve elektronik kültür ortamı, ekonomi, oyun, yemek ilişkileri bağlamında bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşılmıştır. Bu anlamda, toplumsal grupların oyunlarında, yemek kültürlerinde, dillerinde, kültürel ortamlarında anlamlanan bir yapıda olan mizah, kültürel üretimler ve tüketimler bileşkesi olmasından hareketle ve işlev sahibi olan yapısıyla, belirli bir ekolojiye sahiptir. Bir giriş ve üç bölümden oluşan bu çalışmanın“Mizah”adlı ilk bölümünde, gülme ve mizah ana başlıkları altında mizahın, Batıdaki ve bizdeki ilişki içerisinde olduğu alanlar üzerinden günümüze kadarki tarihi seyri;“Mizah Ekolojisi”adlı ikinci bölümde, Türkiye'deki güncel mizahın ilişkili olduğu hemen tüm alanlar ve sözlü, yazılı, elektronik kültür ortamı üzerinden, ulusal ve yerel ekolojik durumu;“Yeni Bir Tür Denemesi:Uydurma Halk Hikâyeleri”adlı son bölümde ise, yeni bir tür denemesi, ayrıca daha önce ulusal veriler ışığında tarihsel seyri ve güncel durumu verilen Türk mizah ekolojisinin geleceğe yönelik yeni biçimlerinin yerel boyutu, köy odaları ve mizah ustaları üzerinden, araştırması yapılmıştır. Bu anlamda,“araştırma alanı”şeklinde kodlanan son bölüm, mizahi geleneklerle ilgili özel kodlar taşıyan, içerisinde çeşitli halk gruplarının olduğu yerel bir mizah ekolojisinin araştırması olmuştur. Türk mizahın, geçmişinin, bu gününün ve geleceğinin incelemesinin yapıldığı bu çalışmada, mizahın, sosyokültürel hayatın ve kültür ortamlarının hemen her alanına sızdığı tespit edilmiş,“üstünlük çağı”olan yaşadığımız yüzyıla uygun olarak yeni mizah yapma biçiminde üstünlüğün ve grup kimliğinin önemli olduğu saptanmıştır. Anahtar Sözcükler Mizah, gülme, ekoloji, kültür, uydurma
Özet (Çeviri)
Humor, which has been approached from either human-centered or society-centered diverse aspects since the old Greek period according to the written resources, is attempted to be studied and understood through the written resources especially in the recent studies by ignoring its social context. In contrast to the humor studies approaching it through the written cultural humor products, this study approached it with a holistic perspective including language, production, consumption, oral, written, and electronic cultural environments, economics, game, and food relationships. In this regard, humor, which has a nature having meaning in games, food cultures, languages, and cultural environments of the social groups, has a specific ecology due to the fact that it is a combination of cultural productions and consumptions with a functioning structure. This study consists of one introduction and three parts. In the first part entitled“Humor”, the historical progress of the humor is presented from the fields where humor is interrelated with the west and Turkey to these days under the headings of laughing and humor. In the second part entitled“Humor Ecology”, almost all fields that is related with the current humor in Turkey and the current national and local ecological status were reported through the oral, written, and electronic cultural environments. In the last part entitled“An Essay of A New Type: Fictive Folk Stories”, an essay on a new type was presented in addition to the local dimensions of the new formats of the Turkish humor ecology, whose historical progress and current status were presented before, through village chambers and humor scholars. Therefore, the last part coded as the“Research Field”is a study of a local humor ecology, which have special codes related with the humor traditions and includes various folk groups. In the present study, in which Turkish humor and its past, today, and future were investigated, it was found out that humor has emanated in almost every field of the sociocultural life and cultural environments. Additionally, it is also revealed that superiority in new humor-making style and group identity have importance in accordance with the century we live in, which is the century of“superiority age”. Keywords Humor, Laughing, Ecology, Culture, Fiction
Benzer Tezler
- Mizah teorileri ve Kıbrıs Türk mizahı
Theory of humour and humour of Cyprus Turkish
BURAK GÖKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TÜRKMEN
- Denizli yöresindeki mizah tiplerinin Türk mizah geleneğine katkısı
Contribution of humor types in Denizli region to Turkish humor tradition
AYŞE TÖRE TOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Muğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAKİ BORA HANÇA
- Ertem Eğilmez sinemasının üretiminde bir gösterge olarak:'Grotesk halk kültürü'
Grotesque folk culture as an indication in Ertem Eğilmez film production
CANDAN MALLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRAN ESEN
- Sosyal medyada mizahın işlevi: Sözlü halk kültürü mizah ürünlerinin yeni mekânları
Başlık çevirisi yok
KÜBRA ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYFULLAH YILDIRIM
- 2000 sonrası Türk sinemasında mizah anlayışı ve toplum üzerindeki etkileri
The conception of humor in post-2000 Turkish cinema and its influences on the society
SEMİH KAŞIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. CEM ODMAN