Klasik Türk şiirinde nefs
Soul in classical Turkish poem
- Tez No: 464557
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET BURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Edebiyatı, Nefs, Divan, Mesnevi, Tasavvuf, Classical Turkish Literature, Soul, Divan, Masnawi, Sufism
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 340
Özet
Tasavvuf düşüncesinin özünü teşkil eden temel kavramlardan biri olan nefs, Kuran'da üç yüze yakın yerde geçmektedir. Yaratılış gayesi, Allah'a ulaşmak olan insanın hedefinin önündeki en büyük engel, nefs olarak kabul edilir. Kuran'da, hadislerde ve çeşitli dinî kaynaklarda nefs, daima menfi bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Tasavvuf inancında tezkiye edilmemiş nefs, bütün kötülüklerin kaynağı, insanın en çetin düşmanı olarak telakki edilir. Kavram olarak geniş bir anlam yelpazesine sahip olan nefs, divan edebiyatında şairler ve nasirler tarafından üzerinde durulmuş, manzumelerde çokça işlenmiş bir kavramdır. Bu çalışmada; nefse dair bazı hususlar ifade edildikten sonra divan şiirinde nefsin nasıl ele alındığı izah edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada 13. asırdan 19. asra kadar yazılmış olan toplam 223 divan ve mesnevi taranmıştır. Çalışmanın kapsamlı olabilmesi için her tabakadan şairler, bu çalışmaya dâhil edilmiştir. Şairlere ait eserlerin taranması sonucu elde edilen beyit ve bendlerden hareketle; nefsin yapısı, özellikleri, sıfatları, mahiyeti, mertebeleri, kuvveleri, akıl-kalp ve ruh ile olan ilişkileri, dinî yapılarla kullanımı, tarihi-mitolojik şahıs ve hayvanlara teşbihi, bu teşbihlerin arka planlarında yatan nedenler toplam 4 bölüm halinde izah edilmiştir. 5. bölümde nefsi tanıtmakla yetinmeyen şairlerin, onu hangi metotlarla tezkiye ve tasfiye ettikleri ortaya konulmuştur. 6. bölümde ise toplam 143 şairin eserlerinden hareketle şairlerin nefs hakkındaki bireysel düşünceleri yüzyıllara göre tasnif edilerek özetle verilmiştir. Böylece divan şairlerinin nefs hakkındaki düşünceleri, tespitleri ilk defa toplu bir şekilde ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
The soul, one of the basic concepts that constitute the essence of Sufi thought, pass in three hundred places in the Qur'an. The greatest obstacle in front of the goal of creation is the nafs. In the Qur'an, in the hadiths, and in various religious sources, the soul are always confronted as a semiotics. The unfounded nafs in the belief of Sufism are considered as the source of all evil, the most difficult enemy of man. The concept of soul, which has a broad sense of meaning, is a subject that has been studied in poetry and poetry in poetry literature. In this study; After some aspects of the soul have been expressed, it has been attempted to explain how the soul is treated in divan literature. A total of 223 divans and masnawi, written from the 13th century to the 19th century, were used in the study. Poets from every level have been involved in this work so that the work can be comprehensive. The scanning of the works belonging to the poets is carried out from the couplets and benders obtained; It has been explained in four parts in total, the reasons of nature, characteristics, adjectives, nature, rubrics, relations with reason-heart and soul, use of religious constructions, history-mythological person and animal symbols and their backgrounds. In chapter 5, poets who are not satisfied with introducing negative feelings have revealed which methods they used to dissolve and purify. In the 6th episode, the poet's individual thoughts about the soul were given according to centuries and summarized by moving from works of 143 poets. Thus, the opinions of the divan poets about the soul were first put forward in a collective manner.
Benzer Tezler
- Klâsik Türk edebiyatında Bektaşîlik
Bektashism in classical Turkish literature
AHMET UĞUR
Doktora
Türkçe
2020
DinNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY BÜLBÜL
- Klasik türk şiirinde maddi kültür-giyim kuşam
Material culture in classical Turkish poetry-clothing
OLCAY HİÇDURMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. METİN AKKUŞ
- Klasik Türk şiirinde hayvanlar -benzetmelikler, sembolik ifadeler ve mitolojik bilgiler bağlamında-
Animals in classical Turkish poetry -in the context of metaphors, symbolic expressions and mythological information
MUSTAFA KILIÇ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE YILDIZ
- Klasik Türk şiirinde hiciv
Satire in Turkish classical school of poety
HİKMET FERİDUN GÜVEN
Doktora
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKERİM ABDULKERİMOĞLU