Türk kültüründe Şamanizm'in izleri ve yansımaları
Traces and refllecti̇ons of Shamani̇sm i̇n Turki̇sh culture
- Tez No: 464619
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ŞENAY ALSAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Giyim Endüstrisi, Güzel Sanatlar, Clothing Industry, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: ġamanizm, Ġnanç, Kültür, Kostüm, Shamanism, belief, culture, costume
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
Milletlerin geçmişini ortaya çıkaran unsur tarih, kendi benliğini ortaya çıkaran ve devamlığını sağlayan unsur ise kültür olarak ifade edilmektedir. Kültürün içerisinde yer alan, gelenek ve göreneklerin, çeşitli uygulamaların, tarihsel süreç içerinde barınmasını ve devamlılığını sağlayan ise inançlar olarak karşılık bulmaktadır. Tarih sahnesine baktığımızda birçok araştırma içerisinde yer alan, halen üzerinde büyük merak uyandıran ve birçok araştırmaya konu olan Şamanizm, ilkel çağlardan günümüze kadar gelen, sadece inanç sistemi olarak değil tıp ve kültürel alanlarda etkisini gösteren mistik, felsefîk ve sihirsel bir olgu olarak kabul edilmektedir. Coğrafik olarak oldukça geniş bölgelere yayılan Şamanizm'in Türk kültüründe de izleri rastlanılmaktadır. Şamanizm inanç sisteminde uygulayıcı olarak rol gösteren Şaman, gizli güçleri ve görevleri sayesinde toplumun sağlığını, huzurunu sağlamakta ve bağlı bulunduğu topluluğu tüm kötülüklere karşı korumaktadır. Görevlerini yerine getirebilmesi için düzenlediği ayinlerde, şamanın korunması ve ayini kolaylaştırması için koruyucu unsurları bulunmaktadır. Bu unsurların arasında ilk sırada şaman kostümleri ve aksesuarları yer almaktadır. Kutsal olarak kabul edilen şaman kostümleri Şamanın evrenin katmanları arasında ki yolculuğunda zırhı olarak karşılık bulmaktadır. Kostüm bütünüyle inanç kozmolojisini, yardımcı ruhlarını ve tüm simgeleri, donanımlarını üzerinde barındıran, içinde bulunduğu bölgeye göre farklılıklar gösteren, kültürel çeşitliliğin oluşumunu sağlayan, başlı başına bir kült olarak kabul edilmektedir. Kostümünün yanı sıra şaman başlık, davul ve tokmakla kuşanmasını tamamlamaktadır. Bu çalışma şaman kültürünün ana hatlarını belirleyen, mitolojisini, kozmolojisini ve inanç sistemini bütünüyle ortaya koyan kostümlerinin ve aksesuarlarının üzerinde yer alan birçok unsurun sembolik açıdan incelenmesi üzerine bir araştırmadır. Kostümlerin tasarım boyutu, kullanılan materyalleri, ruh atası, koruyucu ruhları, sembolleri inceleme altına alınmıştır. İncelemelerinin değerlendirilmesi sonucu ön plana unsurlardan esinlenerek koleksiyon oluşturulmuştur. Koleksiyonun oluşturuluş amacı, şaman kültürünün ve sembollerinin stilize edilerek günümüz modasına yansımasını sağlamaktır.
Özet (Çeviri)
While the element that reveals the past of nations is expressed as history; and the element that reveals its own identity and provides its continuity is expressed as culture. It is the beliefs that provides its continuity and shelter in the historical process of various practices, customs, traditions that are included in the culture. Shamanism, which has been included in many researches on the stage of history and is still subject to much research, is regarded as a mystical, philosophical, and magical phenomenon that affects medicine and cultural fields not only as a belief system, that arrives from primitive ages to date. The traces of shamanism spreading in geographically wide regions are also seen in Turkish culture. The shaman, who acts as a practitioner in the shamanism belief system, provides the health of the society, peace of mind, and protects the community it depends on against all evils through its hidden powers and duties. The rituals that he organizes in order to fulfill his duties include protective elements for the shaman's protection and facilitating the ceremonial. Shaman costumes and supplements are among the first among these elements. Shaman costumes is regarded as sacred, are reflected in the shaman's armor in the journey between the layers of the universe. The costume is regarded as a cult in itself, providing the formation of cultural diversity, which is entirely based on the cosmology of beliefs, helpful souls and all the symbols and equipment, and varies according to the region in which it is located.In addition to the costume, the shaman completes his drumming with the hood, drums and mallet. This study is a study of the symbolic aspects of costumes, heads and drums, which reveal the mythology, cosmology, and belief system that outline the shaman cultures. The design dimension of the costumes, the materials used in their preparation, the ancestors of the spirit, the protective spirits, the symbols were examined and evaluated, and a collection was created within the elements of the foreground. The aim of creation of the collection is to render the shaman cultures and symbols to be stylized and reflected in today's fashion.
Benzer Tezler
- Anadolu seramik sanatında Şamanizmin etkisi
Influence of Shamanism on Anatolian ceramics art
ELMAS CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Güzel SanatlarSakarya ÜniversitesiSeramik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAZLI GÜLGÜN ELİTEZ
- Orta Asya şaman sembollerinin tekstil tasarımlarında uygulanması
Application of Central Asian shamanic symbols in textile designs
SERVİYE MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiTekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAFİYE ÖZLEM ALP
- Türk kültüründe şamanizmin izleri
Turkey culture traces of shamanism
ÜLKÜ ERSÜREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Bölümü
PROF. DR. AHMET TAŞAĞIL
- TRT repertuvarına kayıtlı Karadeniz bölgesi türkülerinde kuş motifleri
Bird motifs in the Black Sea region in folk song registered to TRT repertuvarine
BÜŞRA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Kütahya Dumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜNİRE BAYSAN
- Bozkır Türk kültüründe Kamlık
Decoding the position of kam in the moorland Turkish culture
FATMA SİMİN ARAT