Geri Dön

Kavram geliştirme sürecinde yaratıcılık ve mekan tasarımı

Creativity and space design in progress of concept development

PDF İndir

  1. Tez No: 465481
  2. Yazar: PELİN KAYA
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. DİDEM ERTEN BİLGİÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
  6. Anahtar Kelimeler: Tasarım süreci, kavram geliştirme, yaratıcılık, Design process, concept development, creativity
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Sanat Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 170

Özet

Tüm tasarım öğelerinde olduğu gibi mekân tasarımı da çevresiyle iletişim içindedir. İlk bakışta göze çarpan form ne kadar işlevselliğin gereksinimleri karşılasa da biçimle anlam örtüşmedikçe verilmek istenen mesaj tam olarak ifade edilemez. Verilmek istenen mesaj, tasarım bütünlüğünü oluşturacak olan anlam ve form ne kadar birbirini desteklerse, izleyicide oluşan imge kişiden kişiye değişmeyecek, tasarım zaman geçtikçe, zamana ayak uyduramadığı için demode veya her beğenilen mekân elemanın kullanıldığı yozlaşmış mekânlara dönüşmeyecek, evrensel, özgün, zamanla eskimeyecek bir tasarım ürünü olacaktır. Tasarım problemini, probleminin analizi sonucu ortaya çıkan, tasarıma yön verecek kavramsal bir düşünceyle çözümlemeye çalışmak, öncelikle tasarımcıyı tasarım sürecine başlarken karşılaştığı; nereden nasıl başlayacağı, nasıl bir yöntem izleyeceği, hangi formun, malzemenin, dokunun, rengin vb. uygulanacağı gibi birçok sorudan kurtarmaktadır. Tasarıma kavramla başlamak, tasarımcıya bir çıkış noktası oluşturarak, mekânın tüm örgütlenmesini ve formları oluşturacak şekillerin, yüzeylerin nasıl anlamlı bir şekilde bir araya getirileceğini göstermektedir. Bu nedenle tasarımı anlamlı hale getirecek olan, tasarım problemi hakkında akla gelen ilk düşünce bir kavram olmalıdır. Bu düşünceler kimi zaman yalın, basit bir sözcük olabilirken kimi zamansa tasarım içeriğini tamamıyla yansıtacak bir cümle olabilir. Kavram geliştirme sürecinde tasarım öğrencilerinin hatta profesyonellerin de düştüğü hata, yapılan tasarımı yozlaştıran, anlamsal derinliği olmayan kavram seçimleridir. Onları bir noktaya ulaştırmayacak, tasarımına sırf anlam yüklemiş olmak için yeterli düşünce sürecinden geçirilmeden, yaratıcılıktan yoksun kavram seçimleri tasarımı basitleştirmekten ileri götürmemektedir. Endüstri Devrimi öncesi dönemlerde, doğuştan gelen bir yetenek olarak görülen yaratıcılık, Endüstri Devrimi sonrasında, geliştirilebilecek, nasıl oluştuğuna dair çalışmalar yapılabilen bir yeti olarak görülmüştür. Günümüzde ise her bireyde bulunan, eğitimle geliştirilebilecek düşünce biçimi olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda tez çalışmasının konusunu, amacını, kapsamını ve yöntemini içeren bölümünden sonraki ikinci bölümde, yaratıcılık, zekâ ve yetenek ilişkisi irdelenmiştir. Bir kişinin zeki olduğundan çok daha yaratıcı veya yaratıcı olduğundan çok daha zeki olabileceği ortaya konulmuştur. Ayrıca kişilerin birden fazla zekâ türlerine sahip olabilecekleri ve bu zekâ türlerinin eğitimle geliştirilebileceği vurgulanmıştır. Tez çalışmasının yine ikinci bölümünde mekân tasarımında yaratıcılığı geliştirebilecek yöntemlere değinilmiştir. Bir yaratıcı düşünme yöntemi olan kavram ve zihin haritalarını içeren kavram geliştirme sürecindeki eksiklik, hayal gücü ve yeteri kadar düşünülmemiş ve özümsenmemiş bilgilerdir. Kapsamlı düşünmeyi gerektiren yaratıcılık ve kavram geliştirme; kelimenin temel anlamın yanında yan anlamını ve mecazi düşünebilmeyi yani farklı bakış açısıyla bakabilmeyi, herkesten farklı bir tasarım yapabilmek için mevcut bilgiden fazlasını araştırmayı ve yeni görüşlere açık, edindiği bilgileri de akılcı bir şekilde tasarımına aktarmayı gerektirmektedir. Bu şekilde özgün, yenilikçi, zamana direnen düşünce ve ürünler ortaya çıkmaktadır. İnsanın doğasında olan, farklı olanı ve daha iyisini isteme arzusu, birçok denenmiş fikir ve tasarlanmış ürünlerin olduğu günümüzde yaratıcı olmayı daha fazla gerektirmektedir. İç Mimarlık Ana Sanat Dalı'nda bireylerden, araştırmacı, çok yönlü düşünebilen, tarafsız, çevresini algılayıp, mekân çevre ilişkisini yorumlayabilen, işlevsel, sağlam ve estetik tasarımlar yapabilen, anlatım gücü yüksek bireyler eğitilmesi amaçlanmaktadır. Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi İç Mimarlık Bölümü Lisans eğitiminde, Tasarıma Giriş dersleri, İç Mekân Tasarımı derslerine hazırlık olarak 1. Sınıf öğrencilerinin eğitim süreçlerinin ilk iki döneminde aldıkları tasarımla tanışma derslerdir. Tasarıma Giriş I; eğitimin ilk 8 haftasında Teknik Resim dersiyle paralel olarak işlenmekte, daha sonraki ikinci yarısında temel tasar öğelerinin ve mekân algısının kavratılmasını amaçlayan tasarlama çalışmalarını içermektedir. Tasarıma Giriş II dersinde ise; öğrencilerden mevcut bir arazi içinde, ölçüleri verilmiş tek katlı müstakil bir“konut projesi tasarımı”yapılması istenmektedir. Daha önceki eğitimi süreçlerinde bu tipte çalışmalar ve uygulamalarla tanışmamış dolayısıyla ilk defa böyle bir tasarım problemiyle karşılaşan öğrenciler, ne yapacaklarını, nasıl bir yöntem, yaklaşım izleyeceklerini bilememektedirler. Tez çalışmasının üçüncü bölümünde ise, mekân tasarımında kavram geliştirme yönteminden bahsedilmiştir. Bu bağlamda öğrencilerin ve profesyonellerin yaptığı hatalara yer verilmiştir. Merkezi yerleştirmeyle iç mimarlık bölümüne yerleşmiş olan öğrenciler, daha önce almış oldukları eğitime bağlı olarak tasarım problemini daha çok işlevsel açıdan çözümlemeyi tercih etmektedirler. Tasarım problemini, işlevsel gereksinimleri karşılayarak, mobilya yerleşimine (tefriş yapmaya) indirgemektedirler. En kolay ve zahmetsiz yöntem olan web sitelerinde ilk kez gördükleri için beğenilen; koltuk takımı, masa, sehpa, TV ünitesi, çeşitli bölücüler gibi mekân öğelerini seçip, daha önce tasarlanmış olan bu elemanlarla verilen boşluğu doldurma yoluna gitmektedirler. Mekân tasarımının, mevcut öğelerin hangi amaç doğrultusunda bir araya getirildiği belli olmayan toplama-birleştirme yöntemine(!) göre yapılması özgün olmayan, zamanla değerini kaybeden, kopya tasarımlara dönüşmektedir. Bu nedenle tasarıma yeni başlayan Tasarıma Giriş dersi alan öğrencilere; kavram geliştirmeye yönelik çalışmalar yaptırılmış, bu çalışmalarla öğrencilerin tasarım problemini; yaratıcı, özgün, yenilikçi, bütüncül yaklaşımlar benimseyerek çözümleyebilmesi amaçlanmıştır. Tasarım süreci içinde, öğrencilerin ilk kez karşılaştığı kavram geliştirme yöntemini daha iyi anlayabilmesi için Tasarıma Giriş dersiyle aynı dönem yürütülen Temel Sanat dersinde özellikle benzer bir çalıştırma yapılmış ve Tasarıma Giriş dersi alan öğrenciler nasıl bir yaklaşım izlemeleri gerektiğini daha iyi anlamışlardır. Bu çalışmayla öğrenciler daha önce aldıkları eğitimden farklı olarak, dönem içinde aldıkları dersler arasında bağlantı kurulabileceğini de görmüşlerdir. Öğrencilerin çalışma içinde en iyi ifade edebildikleri soyut kavramı, daha sonra gruplar halinde somut farklı mekânlara dönüştürmüşlerdir. Yapılan bu çalışmada her türlü tekniğin serbest olduğu, daha çok fikir yürütme ve kavram form bütünlüğü yakalamada mekânsal algı ön planda tutulmuştur. Yukarıda bahsedilen çalışmaya paralel olarak, çalışmanın son bölümünde, Tasarıma Giriş II dersinin normal işleyişine müdahale ve öğrencilerin haberi olmadan, yaratıcı düşünme ve kavram geliştirme yöntemi üzerine öğrencilerin çalışmalar yapıp yapmadığı, tasarıma nasıl bir yöntemle başladıkları, kullandıkları yöntemlerin doğru bulup bulmadıkları araştırılmıştır. Bu amaçla dönem sonunda tasarlamış oldukları projeler ve yine dönem sonunda yapılan ankete vermiş oldukları cevaplar analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda, öğrencilerin büyük çoğunluğunun, iç mimarlıkla ya da iç mimarlıkla yakın ilişki içinde olan ve yaratıcı düşünmelerini geliştirebilen sanat alanlarıyla kendilerinin veya yakın çevrelerinin ilgilenmediği ortaya çıkmıştır. İç mimarlık disipliniyle ilgili bilgisi olmayan ve daha önce bu tarzda eğitim almamış bu öğrencilerin tasarımla tanıştıkları Tasarıma Giriş ve benzer içerikteki farklı adlardaki derslerin önemini ortaya koymaktadır. Öğrencilerin çalışma sonunda çoğunluğunun, kavram geliştirme tekniğinin içinde yer alabilecek; slogan, kişi profili, mimari akımlar, işlevsellik gibi çıkış noktalarıyla tasarıma başladıkları görülmüştür. Fakat sonuç ürünleri ve ankete verdikleri cevaplar incelendiğinde çoğunluğun bilinçli olarak bu yöntemi kullanmadığı ortaya çıkmıştır. Yine çalışma sonucunda, kavram çalışmasını iyi analiz etmiş öğrencilerin, diğer yöntemleri kullanan öğrencilere göre başarı oranlarının yüksek olduğu görülmüştür. Tasarım sürecinin izlenebilirliği, yöntemin kolay anlaşılabilir ve yaratıcı düşünmeyi geliştirici olması öğrencilerin kavramla çalışmayı tercih etme sebeplerindendir. Tasarımda anlam-biçim-işlev bütünlüğünün oluşturması ve tasarımın öznel ve özgün dilini ortaya koyma kavram geliştirme yönteminin sonuçlarındandır. Elde edilen tüm veriler, tasarımda yaratıcı düşünme yeteneğinin eğitim ile geliştirilebileceğini ve yönlendirilebildiğini ispatlamaktadır.

Özet (Çeviri)

As in all design elements, space design communicates with the environment. Despite at first glance, form meets the requirements of functionality, the desired message to be given can not be fully expressed unless the form and the meaning overlaps. The more the message to be given, the meaning and the form that will constitute the unity of design supports each other the more the image is constant to the individual person. The design will not be an outdated or degenerated by using every acclaimed element in it. In contrast, it will be a universal, original and time resisting design product. Trying to solve the design problem by analyzing the concept of the problem, which emerged as the result of the analysis, first of all, helps the designer to get rid of some questions like: How start and where? Which nethod to follow? Which form, material and texture to use? Begining with a design concept shows how to wholly organize the space and how to bring together wthe form and textures in a meaningful way, by creating an exit point to the designer. For this reason, the first thought that comes to mind about the design problem, which makes the design meaningful, must be a concept. Sometimes these thoughts may be a simple, simple word, but at some point it can be a sentence that will fully reflect the design content. The mistake in the concept development process that design students and even professionals fall into is the concept choices without semantic depth, which corrupts the design made. Concept choices not having enough thought processes to justify meaning in their design and lacking creativity will not lead to a further point than simplifying design. Creativity, seen as a natural talent ages before the Industrial Revolution, was seen as a faculty that can be developed after the Industrial Revolution which can be studied to know how it is created. Today, it is regarded as a way of thinking which can be improved with education. In this context, in the second part of thesis after the chapter which includes the subject, the purpose, the scope and the method of working, the relation of creativity, intelligence and ability is investigated. It has been revealed that a person can be much creative than he is smart, or smarter than he is creative. It was also emphasized that people could have more than one type of intelligence and that these types of intelligence could be improved by education. In the second part of the thesis, the methods which can develop the creativity in space design are also mentioned. The common deficiency in concept development and creativity is lack of imagination and information that has not been thought and assimilated. Creativity and concept development require comprehensive thinking. Concept development requires to investigate beyond the existing knowledge, the openness to new ideas, to make a different design than the others and to be able to transfer the knowledge to the design in a rational way. In this way, unique, innovative, time-resisting ideas and products emerge. Nowadays, with many tried-and-true ideas and designed products, the desire in the human nature to have the different and the better requires to be creative more than ever. In the Interior Architecture Main Art Space, it is aimed to educate inividuals who are able to powerfully express themselves, to perceives the environment and interprete the relationship between that environment and the space, who can do robust and aesthetic designs. On Kocaeli University Faculty of Architecture and Design, Department of Interior Architecture undergraduate education, Introduction to Design courses are introductory courses which the Class 1 students take in the first two terms of their education for preparation to Interior Design courses. Introduction to Design I; In the first 8 weeks of training being processed in parallel with the Technical Drawing course. Later in the second half of the term, this course includess design studies which aim the students to comprehend basic design elements and space perception. In the Introduction to Design II course, students are asked to design a single-storey“residential project design”in an existing field with given dimensions. Students who have not met with these types of studies and practices in their previous education do not know what to do, which methods and approaches to follow. In the third part of the thesis, the concept development method in space design and the mistakes made by students and professionals are mentioned. Students who have placed to the undergraduate program in the Interior Architecture Department prefer to solve the design problem more functionally, depending on the training they have previously received. They reduce the design problem to the furniture placement (furnishing), meeting the functional requirements. They prefer the way which is regarded as the easiest, in which they fill the space with already predesigned elements they find on web such as seats, tables, TV units and separators. Designing according to the undisclosed method of aggregation, makes the design copy designs which are not original and lose their value over time. For this reason, the students who start designing for the first time and take the Introduction to Design course studies on concept development. This study aims the students to solve a design problem by adopting a creative, original, innovative and integral approach. Within the design process, the concept development method that the students firstly encounter, is adopted by some of the students where it is not adopted by the others. In order to enable students to understand this method better, in the Basic Art course, which is carried out in the same semester as the Introduction to Design course, students are trained with a similar approach. It has been observed that the student who have Introduction to Design course understands how to approach design probles better. With this work, students have also seen that, unlike the previous training, they can link the courses they have taken during the semester. Using the transition from abstract concept to concrete concept done for the same purpose, students transformed the same concept to similar forms by inductive or deductive approaches. In the studies, spatial perception has been held in the foreground for obtaining the concept-form integrity. In parallel with the above-mentioned study, in the last part of the thesis, it was researched whether the students were working on creative thinking and concept development methods, whether they started designing with a method, whether they used the methods correctly, without interfering with the normal operation of the Introduction to Design II course. For this purpose, the projects they have designed at the end of the semester and the answers they have given to the questionnaire at the end of the semester have been analyzed. As a result of the analysis, it turns out that the majority of the students in their own or their immediate surroundings are not interested with interior architecture or artistic areas that are closely related to interior architecture which can develop their creative thinking. This observation emphasize the importance of the Introduction to Design course and other courses with similar content for the students who do not have much knowledge about the discipline of interior architecture and who have not been trained in this way. It has been observed that the majority of the students started to design with points which may be included in the concept development technique; Slogans, person profiles, architectural trends, functionalities, etc.However, when the results of the end products and the answers they gave to the questionnaire were examined, it was revealed that most of them did not consciously use this method. Again, as a result of the study, the students who analyzed the concept study well were found to have a higher success rate than the students using other methods. The traceability of the design process, the fact that the method is easy to understand and the creator of the creative thinking are the reasons why students prefer to work with the concept. Formation of meaning-form-function integrity in design and revealing subjective and original language of design are some of the results concept development method. All the data obtained proves that creative thinking ability in design can be developed and guided by education.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    509779

    Art Nouveau'da Gaudi örneklemesi

    Gaudi sampling in Art Nouveau

    HALİME ÖZNUR KÖSELİÖREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Kültür Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU ERÇETİN

  2. Tez No

    345224

    Mekan tasarımında kavram geliştirme sürecine analitik bir yaklaşım

    An analytical approach to process of notion formation in space design

    SIRMAHAN BİLİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    MimarlıkHacettepe Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MESUT ÇELİK

  3. Tez No

    367912

    Sosyo kültürel değişim kapsamında iç mekanda renk kullanımı ve analizi

    The color usage and analysis i̇n context of sosio- cultural change i̇n i̇nterior

    ESMER AHUNDZADE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    İç Mimari ve DekorasyonHacettepe Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. EMİNE NUR ASİLTÜRK

  4. Tez No

    469208

    İç mimarlık temel tasarım eğitimine performans sanatlarının entegrasyonunda yöntemler

    Methods in the integration of performance arts to the basic design education in interior design

    KADRİYE ŞEHNAZ CAMCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    PROF. PELİN YILDIZ

  5. Tez No

    884409

    Aleatoric processes in design education: Investigating students' reflections on play-design relationship

    Tasarım eğitiminde aleatorik süreçler: Öğrencilerin oyun-tasarım ilişkisi üzerine yansımalarının incelenmesi

    ECE ATACAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KORAY GELMEZ

Geri Dön