Kentsel dönüşümde karma gelirli konut stratejisi ve Türkiye'ye özgü dinamikler: Ankara-Altındağ Gültepe Mahallesi örneği
Mixed-income housing strategy in urban renewal policies and Turkey-specific dynamics: Altındağ-Gültepe case, Ankara
- Tez No: 467685
- Danışmanlar: PROF. DR. ASUMAN TÜRKÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
1990'lı yıllarda, Kuzey Amerika ve Batı Avrupa ülkelerinin sosyal konut ve kentsel yenileme politikalarında meydana gelen en önemli değişikliklerden biri“Karma Gelirli Konut”stratejisidir. Bu strateji, toplum ekonomik ve sosyal yönden harmanlandığında, buna uygun mekânlar üretildiğinde ve temel kamu hizmetleri sağlandığında yoksulluğun daha kolay çözüleceği ve toplumsal ilişkilerin daha iyi çalışacağı varsayımına dayanır. Kentsel dönüşümün sadece fiziksel boyutta ele alınmasının yarattığı sorunlar, kentsel yenileme politikalarının“sürdürülebilirlik, çeşitlilik ve yerel halk katılımı”parametreleri üzerinden daha geniş-kapsamlı ve daha uzun soluklu bir süreç olarak ele alınmasına yol açmıştır. Türkiye'de ise 2000'li yıllarda özellikle dar gelirli kesimlerin konut alanlarına yönelen kentsel dönüşüm uygulamalarında, mevcut konutlar yıkılmakta ve hak sahipleri kimi zaman aynı alanda, kimi zaman da kentin çeperinde genellikle Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından inşa edilen yüksek katlı bloklara taşınmaktır. Bu alanlarda inşa edilen konutlara hem gecekondu alanlarında yaşayan hak sahipleri hem de bu konutları satın alan farklı gelir gruplarına mensup kişiler yerleştirilmektedir. Bu uygulama, karma gelirli konut girişimlerine benzer sonuçlar üretmektedir. Ancak bu durum, yoksulluğun yoğunlaşmasının kötü etkilerini azaltmaya yönelik bilinçli bir dönüşüm stratejisinden çok, uygulamada ortaya çıkan bir benzerlikten kaynaklanmaktadır. Bu tezde, 1980'ler sonrasında izlenen konut politikalarının hem Türkiye'de hem de gelişmiş ülkelerde ortaya çıkardığı yeni sorunlar ve çözüm arayışları eleştirel bir bakış açısıyla irdelenecektir. Bu araştırma, Türkiye'de gecekondu alanlarındaki dönüşüm uygulamalarının sosyo-mekânsal etkilerini ve“olumsal”olarak ortaya çıkan“karma gelirli konut”benzeri gelişimleri, Ankara'nın ilk ve en önemli gecekondu gelişimlerinin görüldüğü Ankara-Altındağ Tepesi Gültepe Mahallesi Kentsel Dönüşüm alanında yapılan araştırmanın sonuçlarına dayanarak tartışmayı hedeflemektedir. Alan araştırması sonucunda, Türkiye'ye özgü karma gelirli konut benzeri dönüşümlerde dar gelirli kesimler açısından; yerinden edilme, mevcut sosyal ilişki ağlarınının bozulması, negatif sosyal etkileşim gibi ciddi toplumsal maliyetlerin ortaya çıktığı görülmüştür. Ayrıca ekonomik krizlerin çok daha sık yaşandığı dönemlerde dar gelirli kesimleri borçlandırarak ev sahibi yapmak, bu grupların barınma sorununu çözememekte ve zorlu barınma mücadelesini derinleştirerek yeniden üretmektedir.
Özet (Çeviri)
One of the most important changes that occurred in both public housing areas and national urban renewal policies of primarily North America and Western European countries in the 1990s is the“Mixed-Income Housing Strategy”. This strategy is grounded on the assumption that poverty problems will be solved more easily and social networks will be more efficiently if society is mixed in social and economic terms and if suitable spatial organization are made and necessary public services are provided. The problems that are experienced as a result of transformations that take into consideration only physical aspects, have led to a more comprehensive and long-term approach in urban transformation, which concentrates on parameters, such as“sustainability, diversity and participation”. In Turkey, urban areas that have high rent-earning potential have become important target points of urban transformation especially in the 2000s. The current policy concerning especially the housing areas of low-income groups constitutes demolishing squatter houses and moving the titleholders to the high-rise housing blocks built in the same area or in the periphery of the city generally by Mass Housing Development Agency (TOKİ). Apart from the titleholders from squatter housing areas, the flats in those areas are sold to households with a range of income levels by the Agency. Hence, outcomes similar to mixed-housing areas in western countries can be observed in these areas in time. However, this situation does not stem from a decisive policy of minimizing the negative effects of“concentration of poverty”, but arises from a similarity in practice. In this thesis, the problems and the new strategies of housing policies adopted both in developed western countries and in Turkey after 1980s will be explored. This study, a case study was made between 2012 and 2015 on Gultepe Squatter Renewal Area in Altındag district, which is the first and most important squatter housing area of Ankara. With respect to the findings of the case study made, it is aimed to discuss the social, economic and spatial results of urban renewal practices in squatter housing areas as well as the contingent developments similar to mixed-income housing in different countries. The case study has clearly shown that Turkey-specific mixed income housing development has led to serious social costs, such as displacement, disruption of existing social networks, negative social interaction e.t.c., especially for low income groups. Furthermore, in the periods in which economic crisis frequently occur, making low income groups homeowners by means of bank loans cannot solve their housing problem; instead it reproduces this problem by deeping their tough housing struggles.
Benzer Tezler
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Karma gelirli konut politikası girişimlerinin sosyo-mekânsal damgalanmadaki etkisi: Ankara-Çinçin örneği
The effect of mixed-income housing policy inivtiatives on socio-spatial stigmatization: The case ofAnkara-Çinçin
ESRA YAKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiErciyes ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN BEKTAŞ
- Sarıgöl Mahallesinde (Gaziosmanpaşa-İstanbul) kentsel dönüşümün yer duygusuna etkileri
The effects of urban transformation on the sense of place in Sarıgöl District (Gaziosmanpaşa-İstanbul)
BERFİN ALPAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TANER KILIÇ
- Türkiye'de kentsel dönüşümün kalkınma planları bağlamında analiz edilmesi
Analysis of urban transformation in the context of development plans in Turkey
SELAHATTİN MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KARA
- Kentleşme döneminde planlaşma dışı nüfus hareketinin (göç) plansız olarak kentlerde yer alması ve bu durumunda kaçak yapılaşma (plan dışı gelişme alanlarının) kentsel dönüşüme etkisi, kentsel tasarım ilişkisi ve kente olumsuz etkisinin araştırılması; Diyarbakır ili Sur içi kentsel alanı
Investigation of the unplanned population movement (migration) in cities during the urbanization period and the effect of illegal construction(out-of-plan development areas) on urban transformation in this case, the relationship of urban design and its negative impact on the city (Suriçi urban area of Diyarbakır province)
BAYRAM GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaSiirt ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR BAHRİ ERGEN