Okul müdürlerinin etik liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen algılarının yolsuzluk bağlamında incelenmesi
Teachers' perception on ethical leadership behaviours of school principals in terms of corruption
- Tez No: 469568
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEN BAKİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Okulda Etik, Okulda Yolsuzluk, Eğitim Liderliği, Okul Liderliği, Eğitim Yöneticiliği, Ethics at School, Corruption at School, Education Leadership, School Leadership, Educational Management
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 445
Özet
Bu araştırmada okul müdürlerinin etik liderlik davranışlarına yönelik öğretmen algıları yolsuzluklar bağlamında incelenmiştir. Araştırma, nicel ve nitel yöntemin birlikte kullanıldığı karma model olarak yapılandırılmıştır. Bu araştırmanın nicel verilerine ilişkin evreni 2014–2015 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Sultanbeyli İlçesinde bulunan 75 okulda (Anaokulu İlkokul, Ortaokul, Lise) çalışan öğretmenlerdir.Bu araştırmadanicel yöntemde tarama modeli kullanılmış; buna uygun olarakgenel evren içinden araştırmaya gönüllü olarak katılan 514 kişi örneklem olarak belirlenmiştir.Araştırmada veri toplamak amacıyla“Etik Liderlik Ölçeği (ELÖCronbach's Alpha değeri α=,988 olarak hesaplanmıştır). ”ve“Kişisel Bilgi Formu”kullanılmıştır. Nitel verilerin toplanmasında ise amaçlı örneklem yoluyla belirlenen 30 öğretmenle görüşülmüş, nicel kısımda anlamlı farklılığın olduğu değişkenler ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Örneklemin dağılımını belirlemek için; Kişisel Bilgi Formu ile frekans ve yüzde hesaplamaları, liderlik ölçeğinin kişisel özelliklerle aralarında farklılaşma olup olmadığına ilişkin ikili küme karşılaştırmalarında tek örneklem t testi (bağımsız gruplar arası t testi), ikiden çok küme karşılaştırmalarında ise tek yönlü varyans analizi (Anova) ve f testi çözümlemeleri yapılmıştır. Varyans analizi sonucu F testi istatistiği sonucu anlamlı ise farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek amacıyla Scheffe post- hoc (çoklu) karşılaştırma testi uygulanmıştır. Verilerin istatistiksek çözümlemeleri SPSS 20.0 (Statistical Package for the Social Science) paket programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada kullanılan istatistiksel çözümlemelerde anlamlılık düzeyi .05 kabul edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulguların bir kısmı: Nicel araştırma sonucunda örneklem grubunu oluşturan öğretmenler çoğunlukla okul müdürlerinin etik liderlik davranışları sergilediklerini düşünmektedirler. Öğretmenlerden daha önce yöneticilik yapmış olanlarmali işlerde kişisel etik alt boyutunda daha olumlu değerlendirmelerde bulunmuşlardır. Öğretmenlerin cinsiyetlerine, kıdemlerine, okuldaki çalışma süresine, medeni durumlarına, okul kademesine, branşlarına, mezuniyetlerine, maaşları değerlendirmelerine, komisyonlarda görev alma durumuna göre etik liderlik algılarında anlamlı farklılık görülmemiştir. Öğretmenlerden etik eğitimi almayanlar daha olumlu değerlendirmelerde bulunmuşlardır. Öğretmenlerden okul mali imkanını iyi bulanlar zayıf ve orta bulanlara göre okul yöneticilerini daha olumlu değerlendirmektedirler. Nitel araştırma sonucunda okul müdürlerinin etik liderlik davranışlarının yolsuzluk bağlamında değerlendirildiği bu çalışmada yolsuzluğun, rüşvetten, verimli çalışmamaya doğru giden geniş yelpazesi içinde öğretmen algısına göre değerlendirmelerde bulunulmuştur. Öğretmenlerden bir kısmı okul müdürlerinin direkt yolsuzluk olarak niteledikleri davranışlar yanında sadece yasada suç olarak belirtilmemiş ancak yolsuzluk kavramı içinde yer alan etik dışı davranışları da belirtmişlerdir. Bu değerlendirmelerden çıkartılan temalar başlıklar halinde sunulmuştur. Görüşme yapılan öğretmenlerden 17'si okul müdürlerini etik ve yolsuzluk bakımından olumlu değerlendirirken 13'ü olumsuz değerlendirmiştir. Olumsuz düşünen öğretmenler okul yöneticisinin yönetimsel yönden etik olmayan davranışlarını açıklamışlar, adam kayırmacılık yapıldığı, okula zamanında gelinmediği, eşit davranılmadığı, şeffaf yönetim sergilenmediği, denetim yapılmadığı, okulla ilgilenilmediği, uzmanlık güçlerinin bulunmadığı, tasarrufa dikkat edilmediği, sigara içmek gibi kişisel zafiyetlerin bulunduğu, toplantılarda motive edici olunmadığı gibi değerlendirmeler öne çıkmıştır. Nicel ve nitel yöntem uygulamaları sonrası ortaya çıkan bulgular doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study examined teachers' perception about ethical leadership behaviours exhibited by school principals in terms of corruption. Research was based on a mixed model involving quantitative, and qualitative methods. The research was structured as a hybrid model in which qualitative and quantitative methods were used together. The population of the quantitative research was 75 teachers, who were working at schools in Sultanbeyli district of Istanbul province during 2014-2015 school year. In this research, screening model was used in the quantitative method, and 514 individuals, who voluntarily participated in the study, were selected as the sample in accordance with the general population. In order to collect data,“Ethical Leadership Scale (ELS Cronbach's Alpha value was calculated as α=,988) and ”Personal Information Form" were used in the research. As the qualitative methods, 30 teachers, who were selected with purposeful sampling, were interviewed; and variables with statistically significant changes in the quantitative part were examined in details. In order to determine the distributions of the sample; frequency and percentage calculations for the Personal Information Form, one sample t test in dual cluster comparisons regarding whether there is differentiation between personal characteristics and leadership scale (t test between independent groups) and single-wat variance analysis (Anova) for more than two clusters and F test analysis were conducted. If the results of the F test statistics were meaningful after the variance analysis, Scheffe-post- hoc (multiple) comparison test is applied. The statistical analysis of the data will be done by using SPSS 20.0 (Statistical Package for the Social Science). The level of significance for statistical analysis used in this research was taken as .05. The data collected in this research is given below: At the end of the quantitative research, it was found that teachers constituting the sample group mostly thought that their school principals had ethical leadership behaviors. Teachers, who previously had managerial experience, had more positive evaluations on the personal ethical sub-dimension in finance department. There was no significant difference on teachers' perceptions on ethical leadership based on their gender, seniority, duration of work at school, marital status, school rank, branches, graduation, salary assessment and taking responsibility in commissions. Teachers, who did not have ethics education, had more positive evaluations. Teachers, who considered school conditions as weak compared to good or moderate, evaluated the school teachers more positively. As a result of the qualitative research in which the ethical leadership behaviors of school principals were analyzed, evaluations were made on corruption within the wide range of bribery to not working efficiently, according to the teachers' perceptions. Apart from behaviors directly qualified as corruption by school principals, some teachers also underlined unethical behaviors of them which were not identified as a crime only in laws but fell into the scope of corruption. Results (themes) obtained from these evaluations were presented as titles. Among teachers who were interviewed, 17 of them evaluated school principals as positive, 13 of them evaluated them as negative. Teachers, who had negative thoughts, explained the unethical behaviors of the school principals in terms of management; and evaluations such as favoritism, not being on time for arriving to school, not treating everyone equally, not presenting a transparent management, not having audits, not having expert abilities, not paying attention to saving, having personal weaknesses like smoking, and not being motivating in meetings were highlighted. Suggestions were made in accordance with findings obtained after quantitative and qualitative method applications.
Benzer Tezler
- Orta öğretim kurum yöneticilerinin etik liderlik davranışlarına ilişkin bir karma yöntem çalışması
A mixed-method study on the ethical leadership behaviors of secondary school administrators
MELİH MUSTAFA HABAN
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SİNCAR
- Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki
The relationship between school administrators 'ethical leadership behaviors and teachers' organizational commitment
AYŞEGÜL ODABAŞIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUAMMER KUNT
- Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile etik iklim arasındaki ilişkinin öğretmen algılarına göre incelenmesi
Examination of the relationship between the ethical leadership behaviors of school heads and the ethical climate according to teacher's perceptions
BURCU KAHVECİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBaşkent ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADEGÜL AKBABA ALTUN
- Öğretmenlerin okul müdürlerinin etik davranışları hakkındaki görüşleri
Expectation of teachers and principals about ethical behaviors and examining frequency of displayed ethical behaviors
MUSTAFA EKİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN İLĞAN
- Lise ve dengi okul müdürlerinin liderlik davranışlarının müdür ve öğretmen algısı açısından incelenmesi
Aynthesis the leadership behaviours of lycee and eguall schools directors as point of view by director and teacher
ÖZGÜR ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA GÜRSEL