XVII. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon (Şer'iye sicillerine göre)
Trabzon in the seventeenth century's second term (According to the religious registries books)
- Tez No: 471170
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM SOLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 279
Özet
Anadolu'nun İslamlaşma ve Türkleşmesi sonrasında gerçekleşen fetihten sonra Trabzon'da devlet tarafından başlatılan İslamlaşma süreci yaklaşık yüz yıl sürmüştür. Trabzon bu yönüyle araştırmacıların dikkatini çekmiş, üzerinde en çok durulan konu İslamlaşma süreci olmuştur. Bu noktada tez farklı bir bakış açısıyla XVII. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon şehrinin sosyal ve ekonomik hayatına şer'iye sicilleri penceresinden bakarak şehirdeki aile hayatını, günlük hayatı ve çarşı pazardaki ekonomiyi ele almaktadır. Trabzon'da aile hayatına bakıldığında diğer Osmanlı şehirlerindeki gibi huzurlu bir hayatın sürdüğü görülür. Bu durum şehirdeki evlilik ve boşanma sayılarından anlaşılmaktadır. Bu tesbit Trabzon'un yoğun gayrimüslim nüfusunun bu orana olumsuz etkisinin olmadığını da düşündürmektedir. Nihayetinde kadı mahkemesine gitme hakları olan gayrimüslimlerin de boşanmalarının şeriat mahkemesinin tanıdığı güvenceden yararlanma amacıyla kadı önüne geldiği anlaşılmaktadır. Bu noktada hizmete ulaşmada toplumun her kesiminin eşit olduğunu, mesela kadı mahkemesinden gayrimüslimlerin de rahatça yaralanabildiğini, Kadı'nın Müslüman bir yetim ile gayrimüslim bir yetime aynı gayretle sahip çıktığını görmekteyiz. Bu eşitlik sadece mahkeme ile sınırlı olmayıp gerek devlet hizmetlerine ulaşmada -mesela herhangi bir görev ifasından dolayı vergi muafiyetinde veya devletin bir mal ve hizmet alınımda- gerekse de özel teşebbüsçe oluşturulan hayrî hizmetlere ulaşmada geçerlidir. Mesela bir vakıf her millete aynı şekilde yardım etmektedir. Yani muhtaçlar için kurulmuş bir müessese Müslim-gayrimüslim veya kadın erkek tüm muhtaçlara sahip çıkmaktadır. Ekonomik hayat ile ilgili konularda tezde ele alınmıştır. İncelenen dönemde Trabzon limanı uluslararası ticarete kapalıdır ve Trabzon ticareti bir iç ticarettir Bu ticarette Müslüman tüccarların büyük payı olması önemlidir. Anlaşılan Osmanlı tarihi konusunda bir genel kabul olan“Türkler askerlik ve yönetim ile uğraşmışlar ticaret gayrimüslimlere kalmıştır”ifadesi gayrimüslimlerin en yoğun yaşadığı Trabzon için dahi geçerli bir önerme değildir. Son olarak Kazak saldırıları ve Celali isyanlarının etkileri altındaki dönemler dışında şehirde huzur hâkimdir. Bu sonuca ulaşmamızı sağlayan veri şehirdeki dava sayısının nüfusa göre azlığı yanında kayıtların çoğunun Kadı'nın günümüzdeki noterlik vazifesinin karşılığı olmasıdır.
Özet (Çeviri)
Trabzon On The Second Half Of The Seventeenth Century (According to Kadi Registers) The Islamization process initiated by the state in Trabzon lasted about a hundred years after the conquest of Anatolia after Islamization and Turkification. Trabzon has attracted the attention of researchers in this subject, and the most discussed issue has been the process of Islamization. At this point, the thesis is different from the perspective of Trabzon in the second half of the seventeenth century Looking at the social and economic life of the city from the windows of the kadı registers, it discusses the family life in the city, the economy in the daily life and the bazaar market. When you look at family life in Trabzon, you will find a peaceful life like the other Ottoman cities. This situation is understood by the number of marriages and divorces in the city. This finding also suggests that the intensive non-Muslim population of Trabzon is not affected by this negative effect. Eventually, it is understood that non-Muslims who have the right to go to the judicial court have come to the front of the court for the benefit of the security granted by the Shari'a court. At this point, it is important that all sections of society are equal in reaching service, We can see that non-Muslims can easily be injured from their court, and that Kadi has a Muslim orphan and a non-Muslim minority with the same effort. This equality applies not only to the court, but also to the access to state services, - Such as tax exemption for any duty or for the purchase of goods and services by the government but also to the good services created by private enterprises. For example, a foundation helps every nation in the same way. In other words, an establishment established for the needy Muslim-non-Muslim Or the male and the female have all the needy. Economic life issues are discussed in the thesis. In the period examined, Trabzon port is closed to international trade and Trabzon trade is an internal trade It is important that Muslim merchants have a big share in this trade. Apparently a general acceptance of Ottoman history“Turks who have dealt with military service and administration have remained in trade non-Muslims”It is not even valid for Trabzon, where non-Muslims live the most intensely. Finally, there is peace in the city, except during periods under the influence of the Kazak attacks and the Jalali riots. The data that provide us with this result is that the number of cases in the city is low compared to the population, and most of the records are against Kadi's current notary public service.
Benzer Tezler
- XVII. yüzyılın ilk yarısında Trabzon'da kölelik
Slavery in Trabzon i̇n the first half of the seventeenth century
SABİHA ALTINDEĞER
- Trabzon şer'iyye sicillerine göre modern öncesi dönemde Osmanlı kadını (XVII. yüzyılın ilk yarısı)
Ottoman women in the pre-modern period according to the judicial records of Trabzon (The first half of the XVIIth century)
ASLI ÖZCAN
- Uzak ülkelerin insanları: XVII. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon'un sosyal ve ekonomik hayatında köleler
People of distant countries: Slaves in the social and economic life of Trabzon in the second half of the XVIIth century
SABİHA ALTINDEĞER
- 6 numaralı Trabzon Ahkâm Defteri'nin transkripsiyonu (S. 1-92)
The transcription of Trabzon Ahkâm Register numbered 6 (PP.1-92)
KÜBRA AKSEL
- XVII. yüzyılın ikinci yarısında Afyonkarahisar şehri: Fiziki, sosyal ve ekonomik yapı incelemesi
City of Afyonkarahisar in the second half of eighteenth century: A research on physical, social and economic structure
MUSTAFA KARAZEYBEK
