Kışlık arpada (hordeum vulgare l.) erkenciliğin kalıtımı
Inheritance of earliness in winter barley (hordeum vulgare l.)
- Tez No: 47823
- Danışmanlar: PROF.DR. A. MURAT ÖZGEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
ÖZET Doktora Tezi KIŞLIK ARPADA (Hordeum vulgare L.) ERKENCİLİ?İN KALITIMI Celal AKICI Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. A. Murat ÖZGEN 1996, Sayfa: 89 Jüri: Prof. Dr. A. Murat ÖZGEN Prof. Dr. Temel GENÇTAN Prof. Dr. H. Hüseyin GEÇİT 1991 - 1995 yılları arasında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlalarında yürütülen bu araştırmanın amacı; tarla koşullarında yetiştirilen kışlık arpada (Holdeum vulgare L.) erkenci ve geçci arpa çeşitlerinin karşılıklı melezlenmesinden elde edilen F1 ve F2 kuşaklarında fenotiplerden ve açılma oranlarından yararlanılarak; arpadaki erkenciliği yöneten gen ya da genlerin sayışım, dominanttık ve resesiflik durumlarını, genlerin birbirleriyle olan etkileşimlerini ve sitoplazmanın erkencilikteki rolünü saptamak; elde edilecek bilgilere dayanılarak erkencilik genlerinin aktarılmasında kullanılabilecek uygun yöntemleri belirlemektir. Tümüyle tarla koşullarında yürütülen araştırmada; biri tanesi tescilli geçci çeşit (Bülbül 89) ile üçü tescüli (Tokak 157/37, Kavak 7531 ve Ankara 86) yedisi ıslah çalışmalarının son aşamasına gelmiş ıslah hattı olmak üzere 10 erkenci kışlık arpa (Holdeum vulgare L.) çeşit ve hattından oluşan toplam 1 1 kışlık arpa anaç olarak kullanılmıştır. Fj ve F2 kuşağına ait tohumlar anaçları ile birlikte“tesadüf blokları deneme desenfne göre kışlık olarak tarlaya ekilmiş ve başaklanma dönemlerinde gerekli gözlem ve sayımlar yapılarak, is11 tatistlksel açıdan değerlendirilmiştir. F1 kuşağında 20 kombinasyondan biri erkenci, diğer tüm kom binasyonlarda ise geçcilik dominant özellik olarak ortaya çıkmıştır. Geçci olan 4 karşılıklı kombinasyonda sitoplazmadan kaynaklanabilecek bir nedenle farklı başaklanma tarihleri gözlenmiştir. Geri kalan geçci karşılıklı kombinasyonlar ise. benzer başaklanma tarihine sahip ol muşlardır. F2 açılma kuşağında ise. 10 karşılıklı kombinasyondan 5 ta nesinde 7E/9G açılma oranı ile geçcilik dominant bir özellik olarak ortaya çıkmıştır. Sadece H.506 x Bülbül 89 ve Bülbül 89 x H-506 karşılıklı melez kombinasyonunda erkenciliğin resesif özellik olarak ortaya çıkmasına karşın, H-506 x Bülbül 89 kombinasyonunda 7E/9G ve Bülbül 89 x H-506 kombinasyonunda ise. 3E/13G açılma oranı gözlenmiştir. Diğer kombinasyonların tümünde F”kuşağında 9E/7G, IE/ OG ve 13E/3G açılma oranlan ile erkencilik dominant özellik olarak ortaya çıkmıştır. Bunlar içinde H-507 x Bülbül 89 ile Bülbül 89 x H-50.7 ile H-508 x Bülbül 89 ve Bülbül 89 x H-508 kombinasyonlarında tüm F2 bitkileri erkenci olarak başaklanmıştır. Tokak 157/37 x Bülbül 89 ve Bülbül 89 x Tokak 157/37 kombinasyonlarında benzer açılma oranı (9E/7G) gözlenirken, H-551 x Bülbül 89'da 9E/7G ve Bülbül 89 x H- 551 'de ise 13E/3G açılma oranlan gözlenmiştir. Yapılan bağımsızlık testleri de, H-506 x Bülbül 89'un Bülbül 89 x H-506*dan (X2 = 79.7 ve BD = 0.370 ve H-551 x Bülbül 89'un Bülbül 89 x H-551'den (X2 = 43.9 ve BD = 0.370) farklı olarak açılma gösterdiğini ortaya koymuştur. Bulgularımıza göre gerek F gerekse F2 kuşağındaki kom binasyonların çoğunluğunda erkenciliğin resesif genler tarafından yönetildiğini, ancak sitoplazmada bulunan bir takım faktörlerin başaklanma zamanı üzerine etkide bulunarak farklı açılmalara neden olduğu belirlenmiştir. Başaklanma zamanının poligenik ve iklim koşullarından farklı şekilde etkilenen bir özellik olduğu görülmüştür. Uygun anaçlar kullanılarak yapılacak melezlemelerle elde edilecek melez bitkilerde pedigri yöntemi ya da geri melezleme ile erkenci hatlar elde edilebilir. Başaklanma zamanını belirleyen genler bağlı genler olmadığı için, diğer özellikler bakımından uygun olan çeşitlere ya da türlere kolaylıkla aktarılmasıyla bölge koşullarına uygun erkenci çeşitlerin elde edilme olanağı vardır. ANAHTAR KELİMELER: Hordeum vulgare L., Kışlık Arpa, Karşılıklı Melezleme, Erkencilik, Geçcilik, Başaklanma Tarihi, Kalıtım.
Özet (Çeviri)
in ABSTRACT Ph. D. Thesis INHERITANCE OF EARLINESS IN WINTER BARLEY (Hordeum vulgare L.) CeJaJ AKICI Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agronomy Supervisor: Prof. Dr. A. Murat ÖZGEN 1996, Page: 89 Jury: Prof. Dr. A. Murat ÖZGEN Prof. Dr. Temel GENÇTAN Prof. Dr. H. Hüseyin GEÇİT The objective of this research, conducted at the experimental fi elds of the Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Ankara between 1991-1995 is to determine the number of genes controling to earliness in barley, whether these genes are dominant or recessive interactions between these genes.the role of cytoplasm on the earliness and. the suitable methods for transfering genes of earliness. based on informations may be obtained using phenotyps and dist ribution in Fj and F2 generations from resiprocal crosses of early and late barley (Hordeum vulgare L.) variety grown under field conditions. In the research conducted under completely field conditions, a total of eleven variety and lines of winter barley (Hordeum vulgare L.)f consisting of reqistered late variety (Bülbül 89), three reqistered early variety (Tokak 157/37, Kavak 7531 and Ankara 86) and seven early breeding lines were used as the parent. Fj and F2 plants were sown together with their parents in a“completed randomized black design”as winter in the field, at the laterIV years in heading periods necessary observation and counting were ma de and evaluated as statisticaly. In Fj generation, one of 20 combination was early. In spite of in all other combinations lateness were as dominant characteristic were seen. In four late combinations different heading dates being due to cytoplasmic elements were observed. In spite of being left over late re ciprocal combinations had the same heading dates. In F2 generation, with 5 of 10 reciprocal combinations were ob served 7E/9L ratio lateness were found as a relatively dominant cha racteristics. In spite of earliness was recessive characteristics only in H-506 x Bülbül 89 and Bülbül 89 x H-506 reciprocal hybrids, each two combinations indicated different segregation ratios. Thus in H-506 x Bülbül 89 combination 7E/9L segregation ratio and in Bülbül 89 x H- 506 combination 3E/13L segregation ratio were observed. In F2 ge neration in all other combinations earliness was dominant cha racteristics with 9E/7L, 1E/OL and 13E/3L segregation ratios. In these combinations all F2 plants in H-507 x Bülbül 89 and Bülbül 89 x H- 507 with H-508 x Bülbül 89 and Bülbül 89 x H-508 comninations he aded as early. While Tokak 157/37 x Bülbül 89 and Bülbül 89 x Tokak 157/37 combinations indicated the same segregation ratio (9E/7L), 9E/7L segregation ratio in H-551 x Bülbül 89 and 13E/3L segregation ratio in Bülbül 89 x H-551 were observed. In applied independence tests H-506 x Bülbül 89 according to Bülbül 89 x H-506 (X2 = 79.7 and BD = 0.370) and H-551 x Bülbül 89 according to Bülbül 89 x H-551 (X2 = 43.9 and BD = 0.370) indicated phenotipic segregation as in dependence. According to our findings, in most combinations in Fj and F2 generations earliness were controlled by recessive genes, however, so me factors in cytoplasm effect on heading time caused different seg regation. That heading time is polygenic and a characteristics effected by climate conditions were obseved. Early lines may be developed with pedigri or backcrossing met hod in hybrid plants provided by hybridizations will made using fa vorable parents. The early varieties which are suitable for region con ditions may be obtained easily because of lacking linkage by transfering the earliness genes to the adapted varieties or species. KEY WORDS: Hordeum uulgare L., Winter Barley, Reciprocal Hybri dization, Earliness, Lateness, Heading Date, In heritance.
Benzer Tezler
- Kışlık arpada (Hordeum vulgare L.) kallus oluşumu ve bitki rejenerasyonuna stoplazmanın etkisi
Cytoplasmic effects on callus induction and plant regeneration in winter barley (Hordeum vulgare L.)
YÜCEL KEŞLİ
- Van şartlarında kışlık arpada (Hordeum vulgare L.) farklı toprak işleme tekniklerinin toprağın bazı fiziksel özellikleri ve bitki gelişimi üzerine etkileri
The effects of different soil cultivation systems on some soil physical properties and winter barley (Hordeum vulgare L.) development in van conditions
MUSTAFA YUR
Doktora
Türkçe
2014
ZiraatYüzüncü Yıl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HAKKI YILMAZ
- Arpada (Hordeum vulgare l.) kışlık ve yazlık ekimde farklı azotlu gübre uygulamasının verim ve bazı verim unsurları üzerine etkisi
Başlık çevirisi yok
FİGEN GEMALMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ TOPAL
- Kışlık iki-sıralı arpada (Hordeum vulgare convar. distichon Alef.) melez gücü üzerine araştırmalar
Researches on the hybrid vigor in winter two-rowed barley (Hordeum vulgare convar. distichon Alef.)
MEHMET ÜLKER
- Ekim sıklığının kışlık arpada bitki gelişmesi ve verim üzerine etkisi
The effect of seeding rate on plant growth and yield in winter barley
RAMAZAN POLAT