Sapanca derelerindeki balık çeşitliliği ile baskın bir türün bazı büyüme ve üreme özelliklerinin belirlenmesi
Determination of fish diversity and some growth and reproduction features of a dominant fish species in sapanca streams
- Tez No: 480585
- Danışmanlar: PROF. DR. MERİÇ ALBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Su Ürünleri, Aquatic Products
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Su Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Sular Biyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Sapanca Gölü, Sakarya ve Kocaeli il sınırları içerisinde yer alan en derin yeri 55 metre, ortalama derinliği 26 m ve hacmi 1,1x109 m3 olan Marmara bölgesinin İznik Gölü'nden sonraki en derin tektonik kökenli tatlı su kaynağıdır. Gölü besleyen ana kaynakların büyük bir kısmı güneyden akan derelerdir. Gölü besleyen bu derelerin büyük bir kısmı yaz aylarında kurumakta ya da azalan dere suyunun tamamı tarım arazilerinin sulanmasında ve su şişeleme tesisleri tarafından kullanılmaktadır. Gölün, balık faunası ile ilgili muhtelif çalışmalar bulunmasına rağmen göle akan derelerdeki balıkların taksonomileri, kompozisyonu, üreme biyolojileri ve yaşama alanlarındaki su kalitesinin tespitine dair şimdiye kadar ayrıntılı bir çalışma yapılmamıştır. Yapılan bu çalışmanın amacı Sapanca Gölü'ne akan bazı derelerin balık faunası ile baskın balık türlerinin tespiti ve çevresel değişkenler ile olan ilişkisinin belirlenmesidir. Bu amaçla; derelerde 10 istasyonda 16 ay boyunca avcılık yapılmıştır. Şubat 2014 - Mayıs 2015 tarihleri arasında Sapanca Gölü'ne akan Maşukiye Deresi, Yanık Deresi, Kurtköy Deresi, Mahmudiye Deresi ve İstanbul Deresi'nde aylık olarak yapılan örneklemelerde, balıklar, elektroşok cihazı ile yakalanmıştır. Arazi çalışması sırasında istasyonlarda dere suyunun bazı fiziksel ve kimyasal değişkenleri (çözünmüş oksijen, sıcaklık, pH, tuzluluk, elektriksel iletkenlik, besin tuzları, debi, vd.) ölçülmüştür. Balık büyüme biyolojisi kapsamında boy-ağırlık ilişkisi ve kondisyon faktörü değerleri belirlenmiştir. Yakalanan balıkların yaş tespiti pullarından yapılmıştır. Yaşa bağlı boy ve ağırlık değerleri hesaplanmıştır. Balıkların üreme biyolojilerinin belirlenmesi için cinsiyet oranı, cinsi olgunluğa erişme büyüklüğü, yumurta verimi, yumurta çapı ve üreme periyodu belirlenmiştir. Çalışma kapsamında Sapanca Gölü'ne akan 6 derede 12 balık türü tespit edilmiştir. Bu türlerden baskın olan Petroleuciscus borysthenicus (Kessler, 1859) türünün büyüme ve üreme biyolojileri incelenmiştir. Çalışma süresince elde edilen 237 adet P. borysthenicus bireyinin boy, ağırlık, yaş , eşey dağılımları ve oranları, yaş-boy ve yaş-ağırlık ilişkileri, von Bertalannfy sabitleri, kondisyon faktörü, gonadosomatik indeks değerleri, üreme dönemi, üreme yaşı ile boyu, fekondite ve yumurta çapı bilgileri hesaplanmıştır. Çalışmada yakalanan P. borysthenicus bireyleri I.–VI. yaş grupları arasında dağılım göstermiştir. Toplam boy değerleri tüm bireylerde 3,3–10,3 cm, ağırlık değerleri ise 0,642– 23,065 g arasında değişmiştir. Boy-ağırlık ilişkisi tüm bireylerde W=0,0187 SL=3,0318 (r: 0,9720) olarak hesaplanmıştır. Populasyonun genel durumunun belirlenmesi amacıyla tüm bireylerde aylara göre kondisyon faktörü incelendiğinde, 2014 Mart ile Ağustos aylarında en düşük (1,786) ve 2014 Nisan ayında en yüksek (2,197) değerler tespit edilmiştir. GSI değerleri incelendiğinde türün üreme döneminin Nisan - Haziran ayları arasında olduğu ve Temmuz - Ağustos aylarına dek azalarak devam ettiği saptanmıştır. P. borysthenicus'un boy gruplarında %50'sinin eşeysel olgunluğa ulaşma boyu erkek bireyler için 4,5-4,9 cm, dişilerde ise 5,0-5,4 cm olduğu tespit edilmiştir. En küçük yumurta çapı 0,81 mm ve en büyük yumurta çapı 1,24 mm olarak tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Lake Sapanca is located between Sakarya River and İzmit Gulf where is included by Kocaeli and Sakarya provinces. With its 1.1x109 m3 volume and 55 m depth Lake Sapanca is the second deepest fresh water source after Lake İznik in Marmara Region. The most of the main sources feeds the lake runs from Southern side, and many of these streams gets dry in summer. Besides those streams have low water flow are being used by agricultural irrigation and pure water bottling company facilities. Although some studies have done regarding fish fauna of the lake there are no detailed scientific work on fish's taxonomy, composition, reproduction biology, water quality of habitats of the streams flows in the lake so far. The aim of this work is to determine fish fauna, dominant fish species and environmental parameters of some streams flow in the lake. Therefore, fishing has been done for 16 months in 5 different lakes in 10 different sampling station. Between February 2014 and May 2015, fish caught by electroshock device in samplings done monthly in Masukiye Stream (S1), Yanik Stream (S2), Kurtkoy Stream (S3), Mahmudiye Stream (S4) and İstanbul Stream (S5). Also some physical and chemical parameters of stream water (dissolved oxygen, pH, salinity, conductivity, nutrients, flow, etc.) have been recorded. For the purpose of fish growth study length-weight relation and condition factor values were determined. Additionally, age specification of fish has done by examining the fish's scales. Age-related-length and age-related-weight values were calculated as well. Defining reproduction biology gender rate, maturity length, fecundity, egg diameter and reproduction period were specified. Within the study 12 different fish species were detected in 6 different streams flow into Lake Sapanca. Growth and reproduction biology of P. borysthenicus was studied as it is the dominant one amongst all 12 species. 237 individuals were captured during the study. Length, weight, age, gender distribution and rate, age-length and age-weight relations, von Bertalannfy parameters, condition factor, gonadosomatic index value, reproduction season, maturity age and length, fecundity, egg diameter data were calculated for P. borysthenicus. P. borysthenicus individuals captured during study showed age distribution between I-VI age groups. Amongst all individuals, standard length values were between 3.3 – 10.3 cm and weight values were between 0.6420 – 23.065 g. Length-weight relation were calculated W=0.0187 SL=3.0318 (r: 0.9720) for all individuals. When the condition factor was examined to get the overall situation of the population it was at its lowest between March and August 2014 (1.786), highest between April 2014 (2.197). GSI values have showed that reproduction period is between April and May and it continues until the end of May decreasingly. Amongst age groups of P. borysthenicus the length of sexual maturity for %50 was detected between 4.5-4.9 cm for male and 5.0-5.4 cm for female individuals. And egg diameters were detected as 0.81 mm the smallest and 1.24 mm the biggest.
Benzer Tezler
- Sapanca Gölü ve derelerinde yaşayan balıkların yenebilir kısımlardaki bazı ağır metallerin ICP-OES ile tayini
Determination of some heavy metals with ICP-OES in edible parts of fish living in Sapanca Lake and streams
EBRU YILDIRIM
- Sapanca bölgesindeki derelerde balık parazitlerinin belirlenmesi
Determination of fish parasites in Sapanca district rivers
EBRU YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Su Ürünleriİstanbul ÜniversitesiSu Ürünleri Yetiştiriciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET AKMIRZA
- Sapanca havzası yan dereleri ve Sapanca Gölü'ndeki fosfor yüklerinin belirlenmesi
Determination of phosphorus loads in Sapanca basin tributaries and Lake Sapanca
SEDA TÜNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Çevre MühendisliğiSakarya ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT ŞENGÖRÜR
- Sapanca Gölü'nü besleyen derelerin hidrojeokimyasal incelenmesi
Hydrogeochemistry of streams discharging to Sapanca Lake
SEVGİ AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Jeoloji MühendisliğiKocaeli ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İRFAN YOLCUBAL
- Sapanca Gölü'nü besleyen derelerin bentik diyatome florasının belirlenmesi
Determination of the benthic diatom flora of the streams feeding Lake Sapanca
FÜSUN ÖNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Su ÜrünleriKocaeli ÜniversitesiSu Ürünleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU MORKOYUNLU YÜCE