Profesyonel turist rehberlerinin kişilik özellikleri ile mesleki bağlılık arasındaki ilişki üzerine psikolojik sermayenin aracılık etkisi
The mediating effect of psychological capital on the relationship between professional tour guide's personality traits and occupational commitment
- Tez No: 488685
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. ZEHRA EĞE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Turizm, İşletme, Tourism, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Tezin amacı, beş faktör kişilik özelliklerinin mesleki bağlılık boyutları üzerindeki etkisinde psikolojik sermayenin aracı rolüne sahip olup olmadığını eylemli turist rehberleri örnekleminde incelemektir. Bu yönde tam sayım yapılarak Türkiye'deki mevcut on iki meslek odasına kayıtlı bulunan 426 eylemli turist rehberi üzerinde yüz yüze görüşme, bırak-topla anket tekniği ve çevrimiçi anket sitesinden faydalanarak anket uygulanmıştır. Kişilik özelliklerinin ölçümü için John, Donahue & Kentle (1991) tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Psikolojik sermaye ölçümü için Luthans, Avolio, Avey & Norman (2007) tarafından geliştirilen, Çetin ve Basım (2012) tarafından Türkçe'ye uyarlanan psikolojik sermaye ölçeği kullanılmıştır. Mesleki bağlılık için Meyer, Allen & Smith (1993) tarafından geliştirilen ve Tak ve Çiftçioğlu (2009) tarafından Türkçe' ye uyarlanan mesleki bağlılık ölçeği kullanılmıştır. Regresyon analizi sonuçları deneyime açıklık, dışadönüklük ve sorumluluk özelliklerinin mesleğe yönelik duygusal bağlılık üzerinde pozitif yönde anlamlı etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Deneyime açıklık ve uyumluluk devam bağlılığını pozitif yönde, duygusal denge ise devam bağlılığını negatif yönde anlamlı olarak etkilemektedir. Mesleğe yönelik normatif bağlılık üzerinde ise deneyime açıklık ve dışadönüklük pozitif yönde anlamlı etkilere sahiptir. Ayrıca deneyime açıklık, duygusal denge, dışadönüklük ve uyumluluk özelliklerinin psikolojik sermaye üzerinde pozitif yönde anlamlı etkilere sahip olduğu görülmüştür. Psikolojik sermayenin ise mesleğe yönelik duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık üzerinde pozitif etkileri olduğu ortaya çıkmıştır. Aracılık etkisi bakımından ise psikolojik sermayenin; dışadönüklük ile duygusal bağlılık ve normatif bağlılık, deneyime açıklık ile devam bağlılığı ve normatif bağlılık, sorumluluk ile duygusal bağlılık arasındaki etkileşimde tam aracılık etkisi bulunduğu görülmüştür. Deneyime açıklığın duygusal bağlılık üzerindeki etkisinde ve uyumluluğun devam bağlılığı üzerindeki etkisinde ise psikolojik sermayenin kısmi aracılık etkisi bulunmaktadır. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Beş faktör kişilik özellikleri, kişilik, psikolojik sermaye, mesleki bağlılık, turist rehberi
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis to examine whether the psychological capital plays a mediating role on the influence of the five factor personality traits on the sub-dimensions of occupational commitment. To this end, a survey was conducted among 426 active tour guides registered on the twelve professional chambers in Turkey. The survey was conducted via face-to-face interview, drop and collect survey technique and online survey through a survey platform website. For the personality traits measurement, the scale that is developed by John, Donahue & Kentle (1991) was used. For the psychological capital measurement, the psychological capital scale that is developed by Luthans, Avolio, Avey & Norman (2007) and adapted to Turkish language by Çetin and Basım (2012) was used. For occupational commitment measurement, the occupational commitment scale which is developed by Meyer, Allen & Smith (1993) and adapted to Turkish language by Tak and Çiftçioğlu (2009) was used. The results of the regression analysis reveal that openness to experience, extraversion and conscientiousness personality traits have positive meaningful effects on the affective commitment towards the occupation. Openness to experience and agreeableness effect continuance commitment positively and neuroticism effects continuance commitment negatively. On the normative occupational commitment, openness to experience and extraversion have positive effects. Additionally, openness to experience, neuroticism, extraversion and agreeableness effect psychological capital positively. It was also found that psychological capital has positive effects on affective commitment, continuance commitment and normative commitment. In terms of mediation effect, it was observed that the psychological capital has full mediation effect on the interaction between extraversion and affective commitment and normative commitment, between openness to experience and continuance commitment and normative commitment, between conscientiousness and affective commitment. Meanwhile, psychological capital has partial mediation effect in terms of the impact of openness to experience on affective commitment and the impact of agreeableness on continuance commitment. KEYWORDS: Five personality traits, personality, psychological capital, occupational commitment, tour guide
Benzer Tezler
- Doğu Anadolu Bölgesi'nde çalışan turist rehberlerinin yeterliliği ve turist memnuniyetinin analizi
The sufficiency of tourist guides working in Eastern Anatolian region and analysis of the tourist satisfaction
CEZMİ MÜKÜS
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ArkeolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HANİFİ BİBER
- Türkiye'de profesyonel turist rehberliği ve müşterilerin turist rehberlerinden beklentilerinin analizi (Kuşadası örneği)
Professional tourist guides in Turkey and analyzing customer expectations from tourist guides (sample of Kuşadası)
NURAY TETİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
TurizmBalıkesir ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ÖNDER MET
- Profesyonel turist rehberlerinin kişilik özelliklerinin algılanan hizmet kalitesi üzerindeki rolü
The role of personality characteristics of professional tourist guides on perceived quality of service
AYBÜKE ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TurizmAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSeyahat İşletmeciliği ve Turist Rehberliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TAYFUN
- Turist rehberlerinin kişilik özellikleri ve yaşam tarzlarının yenilikçilik düzeylerine etkisi
The effect of tourist guides' personality and lifestyle on innovative levels
AHMET BAKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TurizmMersin ÜniversitesiTurizm Rehberliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVDA BİRDİR
- Geleneksellik-modernlik ve liyakat düzeyi ile hizmet verme yatkınlığı arasındaki ilişkilerin belirlenmesi : Nevşehir'deki profesyonel turist rehberlerine yönelik bir araştırma
Determining the relations between traditionalism-modernity and merit level and service predisposition: A research on professional tourist guides in Nevşehir
ENES ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TurizmNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTurizm Rehberliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERAL DURSUN KÜÇÜKOĞLU