Çağrışım ve renk türünün beyin fırtınasında slogan üretimine etkisi
The effects of the association and the color type on slogan production in the brainstorming
- Tez No: 489131
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMİT COŞKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 65
Özet
Renklerin insanlar üzerinde nasıl bir etki bıraktığı bilim insanlarının ilgisini çekmektedir. Literatürde renklerin algı ve tüketim davranışları üzerinde etkisinin olduğuna dair araştırmalar son zamanlarda ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte; literatürde renklerin yaratıcılık üzerinde nasıl bir etki bıraktığı konusunda deneysel araştırma henüz bulunmamaktadır. Bu araştırmada renklerin beyin fırtınasında yaratıcılık üzerinde etkisi 3 farklı renk (kırmızı, mavi, beyaz) kullanarak incelenmiştir. Literatürde kırmızı rengin bilişsel performansı bozduğuna, mavi rengin yaratıcı davranışları artırdığına dair bulgular mevcuttur. Öte yandan; renklerin beyin fırtınasında yaratıcılık üzerinde etkisinin olup olmadığı ve varsa bu etkinin hangi mekanizmalarla ortaya çıktığı bilinmemektedir. Buna ek olarak; beyin fırtınasında çağrışım örnekleri vermenin etkisi konusunda çok az sayıda araştırma bulunmaktadır. Bu araştırma hem rengin hem de çağrışım türünün (ilgili ve ilgisiz) etkisini birlikte inceleme açısından da özgün bir değere sahiptir. Bu araştırmada ilgili çağrışımların ilgisiz çağrışımlara göre yaratıcılığı daha fazla artıracağı beklenmektedir. Çünkü ilgili çağrışımların bellekte mevcut olan çağrışım ağlarını aktive etmesi beklenmektedir. Öte yandan; ilgisiz çağrışımlara maruz kalan katılımcılar verilen mevcut kavramlar arasında ilişki kurmakta engellenme yaşadıklarından dolayı, bu düşük performansları daha sonraki beyin fırtınasında yaratıcılığı olumsuz olarak etkileyecektir. Bununla birlikte verilen çağrışım sözcüklerinin çeşidi ilgisiz çağrışım koşulunda daha fazla olacağı için bu sözcükler bilişsel uyarılma ortaya çıkarabilirler. Bu açıdan ele alındığında ilgisiz çağrışım koşulundaki katılımcıların, az sayıda sözcüklerin olduğu ilgili çağrışım koşulundaki katılımcılara göre daha az yaratıcı olduğu beklenmektedir. Bu iki farklı hipotezin test edilmesi, bu araştırmanın ana amacıdır. Buna ek olarak; renklerin yaratıcılık üzerinde nasıl bir etkisinin olduğu da bu araştırmada incelenmektedir. Literatürdeki bulgular incelendiğinde kırmızı rengin yaratıcılığı azaltması beklenmektedir. Ayrıca; tüketim davranışları literatürüne göre mavi rengin soğuk renk olduğu için motivasyonu ve sonuç olarak performansı azaltması beklenmektedir. Literatürde yaratıcılık üzerine çeşitli çalışmalar yapılmasına rağmen renk ve çağrışımın bir arada incelendiği bir araştırma bulunmamaktadır. Söz konusu yaklaşımları analiz etmek amacıyla I. koşulda çağrışım türünün (ilgili ve ilgisiz çağrışım) ve II. koşulda renk türünün (kırmızı, mavi ve beyaz) beyin fırtınasında slogan üretimine etkileri incelenmiştir. Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi öğrencilerinden 73 katılımcıya 12 dakika süreyle bir beyin fırtınası etkinliği uygulanmış ve slogan üretmeleri istenmiştir. Araştırmanın bulguları, çağrışımsal olarak ilgili sözcüklerin olduğu düşünce treni etkinliğini inceleyen katılımcıların, ilgisiz sözcüklerin olduğu düşünce treni etkinliğini inceleyen katılımcılara göre daha fazla düşünce ürettiklerini göstermekle birlikte iki grup arasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Öte yandan, beyaz kağıda maruz kalan katılımcıların, kırmızı ve mavi kağıda maruz kalan katılımcılara göre anlamlı şekilde daha fazla düşünce ürettikleri ortaya çıkmıştır. Bu bulgular çoğunlukla çağrışımsal bellek yaklaşımını desteklemektedir. Konuyla alakalı olarak değişkenler manipüle edilerek birkaç defa araştırma üniversite öğrencileri üzerinde yinelenmiş ancak; çağrışımın tek başına anlamlı bir sonuç yaratmadığı gözlenmiştir.
Özet (Çeviri)
How color affects people's perception and behavior has been drawing attention of researchers and practitioners. In the literature there is some research evidence about the influence of color on perception and consumer behaviors. However, there is few studies how color affects creativity. In this research, the possible effect of color on creativity in brainstorming was investigated with three different colors (red, blue and white). In the literature there is evidence that red color diminishes creativity and blue color enhances creativity. On the other hand, how and in which ways color affects creativity is still not known. In addition, there are only few studies on the presentation of associative examples on creativity. This research is unique one in a sense that both color and association effects (relevant and irrelevant) were investigated in a single research paradigm. In this research it was expected that relevant associations would enhance creativity than irrelevant ones. This is because relevant association should activate available associations in the memory. On the other hand, since the participants in the irrelevant associations condition suffer from establishing bonds among concepts, such difficulty will negatively influence the further brainstorming performance. However, since stimuli or word diversity in the irrelevant association condition is high, such stimuli or words in this condition may lead to a high creative performance. In this regard, the performance in the irrelevant condition may be higher than that in the relevant condition. Testing these contrasting hypotheses is the main aim of this research. Moreover, the plausible interaction between color and association is another focus of the research. When the findings in the literature are considered, it is expected that red color should decrease the creativity. Besides, in the view of consumer behavior literature, it is expected that blue color decrease motivation and performance, because such color is a cold one. Despite various studies on creativity in the literature, there is no research that examines color and association together. In order to analyze these approaches, the effects of the type of association (related and irrelevant connotation) as the first variable and type of color (red, blue and white) as the second variable were examined in slogan production in a brainstorming paradigm. The students enrolled in Konya Necmettin Erbakan University, Ereğli Education Faculty, participated in a brainstorming task for 12 minutes and they were asked to produce slogans. The findings of the research showed that the participants, who were exposed to relevant association, created more ideas than those in irrelevant association. On the other hand, participants who were exposed to white paper were found to produce significantly more ideas than participants who were exposed to red and blue paper. These findings mostly support the associative memory approach. Research has been replicated several times on college students by manipulating variables relevant to the topic; it was observed that the association by itself did not produce a significant effect on creativity.
Benzer Tezler
- Warmth perception in association with colour and material
Renk ve malzeme çiftlerinin sıcaklık algısıyla ilişkisi
BEGÜM ULUSOY
Doktora
İngilizce
2016
İç Mimari ve Dekorasyonİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN OLGUNTÜRK
- Müşteri tarafından algılanan marka değeri ve bankacılık sektöründe bir pilot araştırma
The brand equity perception from clients and a sample search in Turkish banking sector
ANIL GÖKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
BankacılıkGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ULUN AKTURAN
- Bolu yöresi kadın başlıklarının göstergebilimsel açıdan incelenmesi
Investigation of women's headwear from Bolu region from a semiogical perspective
CANAN YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Giyim Endüstrisiİstanbul Ticaret ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IRMAK BAYBURTLU ÇETİNSOY
- Tiyatro izleyicilerinin tiyatro reklamlarına yönelik tutum ve davranışları
Attitude and behavior of theater audience about theater advertising
SEVGİ KAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ReklamcılıkBahçeşehir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KEMAL SUHER
- Kurumsal kimlikte simgecilik üçgen simgesi örneği; Üçgen simgesinin belirtge olarak antropolojik bir incelemesi
Symbolism in corporate identity, example of triangle symbol; An anthropological study on triangle symbol as a mark
RUHCAN AKİL