Yönetimde karar verme -yaratıcılık ve liderliğin etkileri-
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 5653
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEYZA FURMAN(OBA)
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1989
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Organizasyon ve İşletme Politikaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
- 127 ÖZET Birinci bölümde yönetsel karar hakkında genel bilgiler yer almaktadır. Bunlar, kararın tanımı, yönetim karar ilişki si ve karar özellikleridir. Kararın tanımı, bir amaca vara bilmek için mevcut olanak ve koşullara göre mümkün olabilecek çeşitli hareket tarzlarından en uygun görüneni seçmek şeklin de yapılabilir. Yönetim ile karar verme içice geçmiş iki kavramdır. Etkin kararlar almak ve onların uygulanmasını sağlamak yöne timin temel işlevidir. Bu nedenle karar verme mekanizmasının yer almadığı bir yönetim düşünülemez. Karar verme yönetsel bir işlev olduğu kadar, örgütsel bir süreçtir de. Çünkü bi reysel yöneticiyi aşan grup, ekip ve hatta bilgisayar ürünü bir süreçtir. Yönetsel karar çeşitli özellikler taşır. Bunların ba şında zaman unsuru gelir. Yöneticilerin karar verme sürecine ayırabilecekleri zaman genellikle sınırlıdır. İkinci bir nok ta, yönetici kararların iletilmesinde zamanlamaya dikkat et melidir. Üçüncüsü karar verme geleceğe yöneliktir, geçmiş hakkında ancak yargıda bulunabiliriz. Kararın bir geleceği olduğu gibi aynı zamanda bir geçmişi de vardır. Çünkü verilen kararlar geçmiş kararların üzerine kurulurlar. Yönetsel kara rın ikinci özelliği bir maliyeti olmasıdır. Kararın diğer özelliklerini ise şöyle sıralayabiliriz: Karar verme işlemi bir süreçtir, karar vermek güç ve zordur, kararın etkin olma sı gerekir, karar öznesi davranış özgürlüğüne ve otoriteye sahip olmalıdır, karar vermek doğru veya yanlış olan bir ya nıta ulaşmak değildir, çünkü karar etken olan eylemi seçmek-- 128 - tir. Kararlar çevrenin etkisi altında alınırlar, karar verme işleminde sınırlı rasyonellik ve psikolojik sorunlar ve sı nırlamalar vardır. İkinci bölümde karar verme süreci açıklanmaya çalışıl mıştır. Karar süreci literatürde çeşitli yazarlar tarafından çeşitli aşamalara ayrılmıştır. Örneğin; Simon, karar süreci ni, karar ver'me fırsatını bulmak, olanaklı davranış biçimle rini saptamak ve davranış biçimleri arasında seçim yapmak şeklinde ü£ aşamada toplamıştır. Sarr ise bilgi edinme, for- mülasyon, seçim ve uygulama olmak üzere üç temel aşama belir lemiştir". Karar verme sürecini sistem olarak ele almakta ve geri bildirim mekanizmasıyla ilk aşamaya dönüşü öngörmektedir. Bu konu üzerinde çalışmış yazarların görüşlerinden ya rarlanarak kaar sürecini şu aşamalara ayırabiliriz: 1- Genel amaçların belirlenmesi, 2- Karar probleminin belirlenmesi. Bu aşamada stratejik etmen(ler)in belirlenmesi önemlidir. 3- Bilgi edinme, 4- Uzmanlara danışma, 5- Spesifik amaçların belirlenmesi. Bu aşamada soyut nitelik taşıması muhtemel olan genel amaçları somutlaştıracak alt amaçların belirlenmesi ya pılır. 6- Seçenek bulma ve değerlendirme. Seçeneklerin mümkün olduğunca sayısallaştırılması yapılır. Saptanması olanaklı olmayan etmenler de hesaba katılır. 7- En uygun seçeneği seç me, 8- Geçici kararı değerleme ve deneme. Bu aşamanın sonunda karar kesin şeklini alır. 9- Kararın uygulanması ve kontrolü, aşamalarıdır. Üçüncü bölümde ise, yönetsel karar türleri incelenmiş tir. Kararlar karar organı yönünden; merkezcil ve merkezkaç kararlar; yönetsel, uygulama, danışma kararları; kendi kendi ne alınan kararlar ve başkaları tarafından alman kararlar; bireysel ve grup kararları olarak ayrılabilirler. Dayandıkla rı bilgi derecesi yönünden; belirlilik altında alınan karar lar, risk altında alınan kararlar, belirsizlik altında alınan- 129 kararlar, kxsmi bilgi altında alınan kararlar ve rekabet ha linde karar verme olarak ayrılabilirler. Kapsadıkları zaman süresi yönünden; uzun, orta, kısa dönem kararları; birbirle riyle bağlantı ve ilişkileri yönünden, birinci derecede (ba ğımsız) ve ikinci derecede (bağımlı) kararlar şeklinde ayrı lırlar. Diğer karar ayrımları ise şunlardır: Kararın sürekli liği yönünden; geçici ve sürekli kararlar; hiyerarşi yönünden Ansoff'un stratejik, yönetsel ve işlemsel karar ayrımı, karar süreci yönünden ise Simon'un programlı ve programsız karar ayırımını sayabiliriz. Dördüncü bölümde H. Simon'un programlı ve programsız karar ayırımı temelinde sınıflandırdığı geleneksel ve modern karar tekniklerine yer verilmiştir. Programlı kararların ve rilmesinde kullanılan geleneksel teknikler arasında; alışkan lık, standart çalışma usulleri, örgüt yapısı sayılabilir. Programsız kararların verilmesinde kullanılan geleneksel yön temler ise, yargı, sezgi, yaratıcılık, eğitim programları, yönetici seçme usulleri, yöneticilerin yetiştirilme program ları yer alır. Modern teknikler olarak da programlı kararlar için; yöneylem araştırması, elektronik bilgi sistemleri, programsız kararlarda ise; karar vericilerin eğitimi, heuristic problemler için bilgisayar programları yapma ve sı nama yanılma teknikleri sayılabilir. Beşinci bölüm günümüz işletmelerinde önemli bir yer tutan grup kararlarının incelenmesine ve liderlik türleriyle karar verme süreci ilişkisine ayrılmıştır. Grup halinde karar verme; sorunun belirlenmesini kolaylaştırması, kararın veril mesinde kolaylık, yeni fikirlerin geliştirilmesine olanak sağlaması, katılıma olanak vermesi gibi üstünlükler yanında, grup kararlarının fazla zaman alması, lidere ve grup üyeleri nin birbirlerine aşırı bağlılığı durumlarında ortaya çıkan sorunlar yüzünden etkin kararların alınamaması gibi kimi sa kıncaları da taşımaktadır. Bu yüzden grup kararlarına koşul lara göre yer verilmesi uygun olmaktadır.130 - Bireysel kararlardan katılımcı grup kararlarına doğru uzanan yelpaze içinde farklı karar stratejilerinin izlenmesi farklı liderlik türlerinin uygulanmasıyla sonuçlanmakta, li derlik uygulaması ve karar süreci karşılıklı olarak birbirini etilemektedir. Otokratik karar süreçlerinden, danışman ve ka tılımcı karar süreçlerine doğru farklı liderlik uygulamaları ortaya çıkmakta, liderlik seçiminde liderin, astın, karar probleminin ve diğer koşulların özelliklerine göre davranış göstermek durumsallık teorisine uygun bir yaklaşım olmakta dır. Beşinci bölümde, özellikle programlanamayan kararlar için önemli bir faktör olan yaratıcılığın geliştirilmesine ayrılmış, yaratıcı düşünce ve yaratıcılığı geliştirme teknik leri anlatılmıştır. Tecrübe, hobiler, okuma gibi bireysel ça baya dayalı biçimsel olmayan tekniklerin yanında; liste ha linde hesaplama, girdi-çıktı, kafes analizleri tekniği, son olarakta serbest çağırışım teknikleri (beyin fırtınası, Gordon, Phillips 66), kuvvetli çağırışım tekniği ve örgütsel yaratıcılığı geliştirme konularına yer verilmiştir. Beyin fırtınası tekniği ve Gordon tekniğinin üstünlükleri yanında sakıncaları olduğu da belirtilmiştir. Ancak bu sakıncalar gi der ilebilmektedir. Son bölüm karar verme sürecinde yaratıcılığı ve lider lik seçimini kolaylaştıran yeni tekniklere ayrılmıştır. Etki leşim gruplarının grupsal düşünce (groupthink)den kaynaklanan sorunlarını ortadan kaldırmayı amaçlayan Delphi ve Nominal Grup Teknikleri gruptaki bireylerin grubun baskısında kalma dan yaracıklarını ortaya koymalarını ve grup tartışmasının yararlarını birleştiren tekniklerdir. Delphi tekniğinde yüz- yüze grup toplantısı olmamasına karşın Nominal Grup Tekniğin de grup toplantısı olmakta fakat fikirlerin açıklanması belli biçimsel yöntemlere göre gerçekleşmektedir.- 131 - Wroom-Yetton~Jago Modeli ise, lidere uygulayacağı yö netim stilini belirlemede yardımcı olan ve farklı nitelikli karar problemleri için alternatif karar stratejileri arasında seçim yapmada kullanılabilecek bir karar ağacı ile normatif kurallar geliştirmiştir. Sonuç olarak karar vermenin yönetimdeki önemi nedeniy le, yönetsel karar sürecini yakından tanımak gerektiği ve bi limsel yöntemlere ve bilgilere daha fazla yer verilmesi öne rilmektedir. Yeni fikir ve önerilerin geliştirilmesini sağ layarak etkin karar verilmesini kolaylaştıran yaratıcılığı geliştirme tekniklerinin öneminden bahsedilmiş ve bireysel kararlardan katılımcı grup kararlarına doğru uzanan farklı karar süreçlerinde farklı liderlik tiplerinin orta.ya çıkaca ğı, hangi liderlik tipinin uygun olduğunun liderdeki güçlere, astlardaki güçlere, soruna ve diğer durumdaki güçlere bağlı olduğu belirtilmiştir. Her uygulama için genel geçer bir ka rar sürecinin olmadığı, bunun durumsal değişkenlere bağlı ol duğu belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Female politicians and role-model effects: Evidence from India
Kadın politikacılar ve rol model etkileri: Hindistan örneği
APOORVA ORSU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
Assoc. Prof. Dr. AYŞEGÜL KAYAOĞLU YILMAZ
- Liderliğin cinsiyet ayrımı açısından çalışanlar üzerine etkileri
Effects of leadership on employees in terms of gender discrimination
FATMA GÜL KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeİstanbul Esenyurt Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN KANTARCI
- Karşılaştırmalı olarak islam siyasi düşüncesinde otorite kavramı
Başlık çevirisi yok
HALUK ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NİYAZİ ÖKTEM
- Afete müdahale zekası ve afet liderliği üzerine bir araştırma: Türkiye ve Türk Kızılay örneklemi
A research on disaster response intelligence and disaster leadership: Turkiye and Turkish Red Crescent sample
YEŞİM ARSLANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeOSTİM TEKNİK ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA POLAT
DR. AHMET ÇAKMAK
- Ortaöğretim okullarındaki öğrencilerin gençlik liderlik özelliklerinin öğrenci algıları ve görüşlerine göre incelenmesi
Examining the youth leadership characteristics of students in secondary schools according to student perceptions and opinions
ZERRİN KANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER DOĞAN
- Kriz yönetiminde liderlik ve liderlik özelliklerinin kriz yönetimine etkisi üzerine bir araştırma
A research on the leadership and the effects of leadership skills in crisis managemement
SEMİHA BALABAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeİstanbul Gelişim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZDEN TOPRAK