Geri Dön

Türkiye'deki sosyal grupların kalıpyargı haritası ve kalıpyargıların değerlerle ilişkisi

A stereotype map of social groups in turkey and stereotypes link to values

  1. Tez No: 495831
  2. Yazar: FATMA KAHRAMAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVİM CESUR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 185

Özet

Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'deki çeşitli sosyal gruplara yönelik bir kalıpyargı haritası oluşturmak, kalıpyargıların sosyal bağlamsal faktörlerle ve değerlerle ilişkilerini, Kalıpyargı İçeriği Modeli'nde öne sürülen sıcaklık, yetkinlik boyutları bağlamında incelemektir. Araştırma bu amacı gerçekleştirmek üzere ikisi ön çalışmalar içeren üç farklı aşamadan oluşmaktadır. Araştırmanın ilk aşaması Türkiye'de en çok söz edilen sosyal grupların belirlenmesini içermektedir. İkinci aşamada ise, kalıpyargı boyutlarını ölçen sıcaklık-yetkinlik ölçekleri ve sosyal yapıyı ölçen statü-rekabetçilik ölçeklerinin farklı gruplara yönelik olarak güvenirliği test edilmiştir. Son olarak da 36 farklı gruba yönelik kalıpyargı haritası oluşturmak amacıyla kümeleme analizleri yapılmıştır. Sonrasında sosyal bağlamsal faktörler, değerler ve kalıpyargı içerikleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Sonuçlara göre; iki farklı örneklemde de tutarlı bir şekilde dört kalıpyargı kümesi gözlenmiştir ve ele alınan sosyal grupların büyük çoğunluğu sıcaklık ve yetkinlik boyutlarında tutarlı kümelerde yer almışlardır. Beklendiği şekilde, pek çok gruba yönelik sıcaklık ve yetkinlik değerlendirmeleri arasında anlamlı fark olduğu ve grupların, yetkinlik/sıcaklık boyutlarının birinde düşükken bir diğerinde yüksek değerlendirildikleri bulgulanmıştır. Grup temelli analizlerde algılanan statü, grupların yetkinlik düzeyini yordarken, algılanan rekabetçilik sıcaklığın eksikliğini yordamaktadır. Bireysel temelli analizlerde ise, statü ve yetkinlik arasındaki ilişki tüm gruplarda doğrulanmış fakat rekabetçilik ve sıcaklık arasındaki negatif ilişki 11 grup için bulunmamıştır, bu grupların da çoğunlukla yüksek sıcaklık kümelerinde konumlandığı görülmüştür. Son olarak, pek çok grup düzeyinde kaygı temelli öz-koruma değerleri (güç, başarı, güvenlik, uyma ve gelenek) ile kalıpyargı içerikleri ve algılanan sosyal yapının ilişkili olmadığı bulgulanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular ve araştırmanın kısıtlılıkları, ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The present dissertation aims to investigate a stereotype map for various social groups in Turkey and to examine the relations between stereotypes and social contextual factors and values in the context of the dimensions suggested in the Stereotype Content Model. To achieve this purpose, the dissertation contains three related sections, two of which involve preliminary studies. In the first section of the research, the most commonly mentioned social groups in society were defined by the respondents. In the second section, the reliability of the warmth-competence scales, measuring stereotype dimensions, and status-competitiveness scales, measuring perceived social structure, were tested for the various social groups. Finally, cluster analyses were conducted to create a stereotype map for 36 different social groups. Relations between hypothesized social contextual factors and values on stereotype content dimensions were examined. As shown by the results, four different clusters of stereotype content were consistently observed in two different samples, with the majority of the groups evidencing consistent clusters in terms of warmth and competence dimensions, across both samples. As shown also, it was found that most groups were perceived ambivalently and evaluated significantly differently across the dimensions of warmth and competence, as either high competence but low warmth, or low competence and low warmth. More specifically, at the group level of analysis, perceived group status predicted competence, and perceived competition toward groups predicted lack of warmth. Individual-level analysis replicated these results for status and competence for all groups, but not for warmth and competitiveness for 11 groups, which were mostly placed high on warmth. Finally, anxiety-based self-protection values (power, success, security, conformity and tradition) were not related to either stereotype content or perceived social structure in most groups. Study findings and limitations are discussed in light of the related literature.

Benzer Tezler

  1. Suriyeli mültecilere ilişkin kalıpyargı içeriği ve davranış ilişkisi: Duyguların ve ahlaki dışlamanın aracı rolü

    Stereotype content–behavior relationship in the context of Syrian refugees: The mediating roles of emotions and moral exclusion

    AHMET DEMİRDAĞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikolojiAnkara Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DERYA HASTA

  2. Stereotype content and emotions about various groups: A test of a structural model

    Değişik gruplarla ilgili kalıpyargıların içeriği ve duygular: Yapısal modelin sınanması

    SABİHA GÖKÇE GÜNGÖR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2003

    PsikolojiBoğaziçi Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BİLGE ATACA

  3. Alevi ve Sünnilerde sosyal kimlik ve önyargı ( Malatya örneği)

    Social identity and prejudice in alevis and sunnis(The sample of Malatya)

    AZİZE DURMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DinDicle Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. CELAL ÇAYIR

  4. Türkiye'de 2000'ler sinemasında taşraya dönüşün sosyopolitik ve kültürel söylem evrenleri

    Sociopolitical and cultural discourse of returning to the provinces in cinema in Turkey after the 2000s

    ZAHİDE NİHAN DOĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Sahne ve Görüntü SanatlarıGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİLGÜN TUTAL

  5. Digital community, fan spaces and gendered emotions: An analysis on Korean pop music (K-POP) fandom in Turkey

    Dijital topluluklar, fan alanları ve cinsiyetlendirilmiş duygular: Türkiye'deki Kore pop müziği fandomu üzerine bir analiz

    BETÜL TOZLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Antropolojiİbn Haldun Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEM KESKİN AKSAY