Upcycling design proposals in urban design competitions: Bandirma Park competition
Kentsel tasarım yarışmalarında tasarım önerilerinin ileri dönüştürülmesi: Bandırma Tasarım Parkı yarışması
- Tez No: 496395
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YÜKSEL DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Şehircilik ve Bölge Planlama, Architecture, Landscape Architecture, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Kentsel tasarım, yarışmalar, ileri dönüştürme, veri analizi, Urban design, competitions, upcycling, data analysis
- Yıl: 2017
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Tasarım önerileri, yarışma süreçlerinin bir sonucu olarak yalnızca yaratıcılık, zaman ve para kaybı mıdır; yoksa bilgi üretimini sağlayacak zengin kaynaklar olarak kullanılabilirler mi? Antik dönemlerden beri uygulanagelen tasarım yarışmaları, aynı şartlar altında aynı sürece yanıt veren birden fazla tasarım ekibinin mümkün olan en iyi tasarım çözümünü elde etmek çalıştığı bir modeldir. Birden fazla yarışmacı olmasına karşın her yarışmada yalnızca bir tane kazanan vardır. Bir yarışmanın sonuçlarını takiben, kazanan hariç tüm tasarım önerileri kullanılmayan birer artık haline gelir. Artık haline gelen tasarım önerileri yalnızca yarışma alanına özel bir tartışma konusu değildir. Hangi proje tedarik süreci olursa olsun tasarım önerileri ne yazık ki uygulanmama ve rafa kaldırılma tehlikesiyle her zaman karşı karşıyadır. Fakat gerçekleştirilen projeler göz önüne alındığında yapılan bu özel çalışmada, yarışmalarda ödül kazanan tasarım teklifleri odak noktasıdır. Tasarım önerisinin teslim tarihi ile başlayıp sonuçların açıklanmasından sonra biten kısa ömrüne -eğer kazanan değilse- bir uzatma olarak bu çalışma, tasarım önerilerinin 'canlanma' ve 'ikinci yaşam' süreçlerini yaratmaya çalışmaktadır. Çalışma kapsamında bir yarışmaya teslim edilen tasarım önerileri kapsamlı ve sistematik bir biçimde analiz edilecek ve ortaya çıkan veriler doğrultusunda kısa ömürlü kaybedenler sınıfından ölümsüz bilgi birikimi alanına geçiş yapacaklardır. Yarışmalar alanı araştırmaları son yıllarda artmış olmasına karşın çeşitli yarışmaların tasarım önerileri üzerine yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır. Ancak, tasarım önerilerinin fark edilen potansiyeli, çoğunlukla, yarışmanın kendisi dışında bir konuya ışık tutmak için kullanılmaktadır. Yarışma ortamı ve ilgili disiplinler dahil pek çok alana ışık tutabilecek olan yarışmalar genellikle kendi kapsamları, eğilimleri ve nitelikleri dahilinde araştırılmamaktadırlar. Sonuç olarak, takip eden soruları araştırmak önemli bir hale gelmektedir: Bir yarışmadaki tasarım önerilerinin sistematik analizinden türetilecek bilgi ile, kente, kentsel tasarıma ve yarışmalar alanına katkıda bulunmak mümkün müdür? Bir yarışmanın trendlerini tanımlamak, sonraki yarışmaların düzenlenmesine katkıda bulunur mu? Tasarım önerileri analizi için takip eden yarışmalarda da kullanılabilecek bir şablon oluşturmak mümkün müdür? Tasarım önerilerini incelemek için düzenlenmiş, rafine ve bütünsel bir sistem nasıl tasarlanabilir? Bu durum, yarışmada raportörlük tarafından yapılan stratejik analitik bir yaklaşımla gerçekleşebilir. Tasarım önerilerinin ileri dönüştürülmesi nasıl yarışma sürecinin bir parçası haline gelebilir? Yarışma sonrasında tasarım önerilerinin ileri dönüştürülmesi hem kente hem mesleğe hem de yarışma ortamına katkıda bulunacak bir bilgi üretecektir. Bu tezin kapsamında, genel konu çerçevesinde bir literatür taraması yapılmış ve 2016 yılında açıklanıp 2017'de sonuçlanan açık uluslararası bir kentsel tasarım yarışmasının teorik bağlantılı vaka incelemesi yapılmıştır: Bandırma Tasarım Parkı Yarışması. Bu çalışma, yarışmalarda ödül kazanmayan tasarım önerilerinin potansiyelini sorgulamaya başlamış ve her tasarım önerisinin yaratıcı, profesyonel ve entelektüel bir kaynak olduğunu iddia ederek belirli bir sistematik dahilinde bir araya getirilip analiz edilen tasarım önerilerinden ortaya çıkacak olan bilgilerden hem kentin hem meslek alanının hem de yarışmaların faydalanabileceğini ileri sürmüştür. Bölüm 1, ana konuyla ilgili yapılmış olan akademik çalışma ve tartışmalara dair detaylı bilgi vererek araştırmanın teorik çerçevesini çizmektedir. Bu bölümde ağırlıklı olarak odaklanılan kısım, israf olarak değerlendirilen ödülsüz tasarım önerilerine karşı olan iki yönlü yaklaşımlardır. Bir taraf yarışmalar sonucunda ortaya çıkan ödülsüz tasarım önerilerini bir kayıp olarak değerlendirirken diğer taraf asıl kaybın ödülsüz projelerin yarışma sonrasında derhal unutulup araştırma aracı olarak kullanılmaması olduğunu ileri sürmektedir. Her iki tarafı da tanıtan çalışma, her tasarım önerisinin yaratıcı, profesyonel ve entelektüel nitelikler içeren zengin bir kaynak olduğu fikrine dayanılarak ilerletilmiştir. Bölüm 2, günümüz literatürüne değinerek ileri dönüştürme kavramını açıklar ve bu düşünceyi kendi araştırma kapsamına uyarlamaktadır. Bu bölümde tasarım önerilerinin serüveni doğum, ölüm ve yeniden canlanma olarak üç bölümde yapılandırılmakta ve bu üç dönem, detaylı olarak açıklanmaktadır. Yarışmanın teslim günü ile doğan tasarım önerileri ödül almadıkları takdirde yarışmadan sonra farklı şekillerde hayatlarını sonlandırmaktadırlar. Yarışma sonrası yapılan kolokyumlar sınırlı bir zaman içerisinde sınırlı bir mekanda yalnızca ödül alanların ve çevrede yaşayanların katıldığı bir etkinlik olarak kalmaktadır. Yarışma sonrası tasarımcılar tarafından bireysel olarak çeşitli web sitelerinde yayımlanan projeler ise yarışmanın bütününü görmeye dair bir veri tabanı sağlayamayıp parçacıl ifadeler ortaya koymaktadır. Yarışma sonrası yayımlanan yarışma kitapları projeler arası karşılaştırma olanağı sağlamakta ancak projelerin sayısal analizine olanak vermemekte bütüncül bir çıkarım yapmamaktadır. Kimi yarışmalar sonuçlanmayı takiben tüm projeleri yarışma web sitelerinde yayımlamışlardır ancak bu durum bir arşiv olmaktan öteye geçememektedir. Tüm bu girişimler bütüncül ya da parçacıl, tasarım önerilerini aktif bir araştırma verisi olarak değil pasif bir sergileme ögesi olarak kullanmaktan öteye gidememektedir. Doğum ve ölüm olarak nitelendirilen süreçlerden sonra tasarım önerilerinin canlandırılması çalışmada 'ikinci yaşam' olarak ifade edilmektedir. Tasarım önerilerini hayata döndürme ihtiyacının nedeni onları kent, meslek alanı ve yarışmalar ortamı tarafından kullanılabilecek bilgilere dönüştürmek ve sonuç olarak onları pasif halden aktif hale yükselterek öncekinden daha iyi bir konuma getirmek yani ileri dönüştürmektir. Bölüm 3, vaka çalışması olarak seçilen Bandırma Tasarım Parkı Yarışması ile ilgili detaylı bilgi vermektedir. Yarışmanın organizasyonel yapısı, şartname nitelikleri ve sonuç başlıklarına dair bilgiler verildikten sonra vaka ile araştırma arasındaki teorik bağ açıklanmaktadır. Açık, uluslararası ve kentsel tasarım yarışması olan Bandırma Tasarım Parkı Yarışması güncel bir yarışma oluşu ve veri erişilebilirliği sebebiyle de vaka konusu olarak araştırma içerisinde sağlam bir zemine oturtulmaktadır. Aynı bölümde incelenen bir sonraki konu, analizin metodu, yapısı ve kapsamıdır. Tasarım önerilerinin analizi için üretilmiş olan analiz şablonu kentsel tasarım kapsamında kent ve proje alanı içeriğinde oluşturulan şartname öncülüğündeki genel parametreleri içermektedir. Analizden somut sonuçlar elde etmek için her genel parametre, yarışmaya özgü değişkenlere bölünmüş ve bu değişkenlerden değerler elde etmek için spesifik sorular üretilmiştir. Bölüm 4, araştırmanın sonuçlarını ve bulgularını ortaya koymaktadır. Bu bölümde analiz şablonunun ürettiği her başlık, haritalar veya tablolar olarak sunulan ham sonuçlar üzerinden incelenmiş ve ardından değerler arasındaki ilişkileri vurgulayan karşılaştırmalı çubuk grafikler ile ifade edilmiştir. Bölüm 5, tüm tez yapısını özetler nitelikteki bir giriş metninden sonra çalışmanın başında üretilmiş olan araştırma sorularını bulgular üzerinden tekrar ele almakta ve yanıtlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Are design proposals as an outcome of the competition processes merely a waste of creativity, time and money; or can they be utilized as the rich resources for knowledge production that they are? Design competitions are an ancient model for obtaining the best possible design solution comprising more than one design team responding to the same brief under the same circumstances. Unlike multiple competition entrants there is only a single winner in every competition. Following the results of a competition all of the design proposals except the winner becomes an unused surplus. Considering the short life of a design proposal which begins by the submission date and ends -If it is not a winner- soon afterward the results are announced, this study tries to construct the so called 'revival' and 'second life' of the design proposals as a research material to find the voice and common sense of a competition. By studying the outcome of a competition through analysing all the entries the design proposals will be upcycled from short-lived underdogs to everlasting knowledge material. Although competition research is an emerging field and there are many studies conducted on design proposals of various competitions, the acclaimed potential of design proposals is mostly evaluated by the authors' specific research questions with regard to shed a light on a subject outside the very competition itself. More often than not we never search for the tendency of the outcome of a competition which can be useful in various ways. Consequently, the following questions seem important to investigate, is it possible to contribute to the city, urban design and competition scene with the knowledge that will be derived from the systematic analysis of design proposals from a competition? Does identifying the trends of a competition contribute to the way in which subsequent competitions are organized? Is it possible to create a template for studying design proposals that is applicable for subsequent competitions with the goal of finding the common sense? How can an ordered, refined and holistic system be designed to study design proposals? This can happen through a strategized analytic approach done by the rapporteurs of the competition. With that being said, how can the attempt upcycling of design proposals become a part of the competition process? The hypothesis is that the upcycling of design proposals after competitions will generate knowledge that will contribute to both the city and the profession as well as the competition environment. After the competition we can create knowledge by refining or distilling the given data on design solutions. The scope of this thesis includes a literary review of the general topic and a theoretically linked case study of an open international urban design competition which was announced in 2016 and resulted in 2017: Bandırma Park Competition.
Benzer Tezler
- Giyilebilir sanat yaklaşımında atık malzeme ve özgün tasarım önerileri
Waste material and original design recommendations in wearable art approach
EMRE ŞİMŞİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiEl Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE NAS
- Sürdürülebilir tasarım yaklaşımıyla ambalajlarda çağdaş dönüşüm yöntemleri: Küçük ölçekli üreticiler için bir kılavuz önerisi
Contemporary transformation methods in packaging with a sustainable design approach: A guide proposal for small-scale manufacturers
HANDE KARS
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri Ürünleri TasarımıMarmara ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVİM ZEYNEP BİNGEL
- Denim giysi tasarımında çevre dostu yaklaşımlar ve bir kapsül koleksiyon önerisi
Eco-friendly approaches in denim clothing design and a capsule collection proposal
FEYZA EROL
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. DR. KEMAL CAN
- Ambalaj tasarımlarındaki artırılmış gerçeklik uygulamalarının incelenmesi: Kahvaltı gevreği ambalajının ileri dönüşümüne yönelik bir uygulama önerisi
Investigation of augmented reality applications in packaging designs: An application proposal for upcycling breakfast cereal packaging
ECE ERSOY YILAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2023
Güzel SanatlarYeditepe ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. DEMET KARAPINAR
- Ambalaj tasarımlarında sürdürülebilirlik alanında sosyal farkındalık yaratma amacıyla artırılmış gerçeklik kullanımı: Bir kozmetik ambalajı önerisi
The use of augmented reality in packaging designs to create social awareness on sustainability: A cosmetic packaging proposal
ATİFET SENA ŞERİFOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarYeditepe ÜniversitesiGrafik Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMET KARAPINAR