Ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide stresle çift olarak baş etmenin aracı rolünün incelenmesi
An investigation of the mediator role of dyadic coping in relation between parenting stress and marital quality
- Tez No: 497964
- Danışmanlar: PROF. DR. TURAN AKBAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu araştırmanın temel amacı ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide stresle çift olarak baş etmenin aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu çocuk sahibi, evli bireyler oluşturmuş, analizlere 803 (%59 kadın, %41 erkek) birey dâhil edilmiştir. Araştırmanın dışsal değişkeni ebeveynlik stresi; aracı değişkenleri stresle çift olarak baş etmenin alt boyutları olan duygu odaklı-problem odaklı destekleme, negatif baş etme ve duygu odaklı-problem odaklı ortak baş etmedir. İçsel değişken ise evlilik kalitesidir. Araştırmada belirlenen amaç doğrultusunda üç model oluşturulmuş, birinci modelde ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide stresle çift olarak baş etmeye yönelik bireylerin kendilerine yönelik algısı, ikinci modelde eş'e yönelik algısı, üçüncü modelde ise ortak baş etmelerine yönelik algısı test edilmiştir. Araştırmada ebeveynlik stres düzeyini belirlemek için Anne Baba Stres Ölçeği, stresle çift olarak baş etme düzeyini belirlemek için araştırma kapsamında Türkçe'ye uyarlanan Stresle Çift Olarak Baş Etme Envanteri ve evlilik kalitesini ölçmek için araştırma kapsamında Türkçe'ye uyarlanan Evlilik Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerinin analizinde SPSS 20 ve AMOS 23 paket programlarından yararlanılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde ebeveynlik stresi, duygu ve problem odaklı destekleme, duygu ve problem odaklı ortak baş etme ve evlilik kalitesini negatif yönde, negatif baş etmeyi ise pozitif yönde doğrudan etkilemektedir. Stresle çift olarak baş etmenin alt boyutları ve evlilik kalitesi arasındaki doğrudan ilişkilere bakıldığında, bireyin kendine dair algısı ve eş'e dair algısı modellerinde, duygu odaklı destekleme, problem odaklı destekleme ve negatif baş etmenin evlilik kalitesi üzerinde doğrudan etkisinin bulunmadığı görülmüştür. Modeldeki bazı yolların modele anlamlı katkısı olmayabileceği düşünülerek doğrudan etkisi olmayan yolların etkileri tek tek sıfıra eşitlenerek göz ardı edilmiş, her bir işlemden sonra analiz tekrarlanmıştır. Sonuç olarak bireyin kendine dair algısı ve eş'e dair algısı modelinde duygu odaklı desteklemenin evlilik kalitesini doğrudan etkilediği görülmüştür. Ortak modelde ise duygu ve problem odaklı ortak baş etme evlilik kalitesini doğrudan etkilemektedir. Dolaylı etkilere dair bulgular incelendiğinde ise, ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide kendine dair algı ve eş'e dair algı modellerinde, duygu odaklı desteklemenin kısmi aracılık ettiği; ortak modelde ise ebeveynlik stresi ve evlilik kalitesi arasındaki ilişkide duygu odaklı ve problem odaklı ortak baş etmenin kısmi aracı etkisi olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış, araştırmacı ve uygulayıcılara bazı öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate of the mediator role of dyadic coping in relations between parenting stress and marital quality. The study group consisted of individuals who have children and are married and 803 individuals were included in the analyzes. External variable of the study is parenting stress; mediator variables are emotion-problem focused supportive coping, negative coping, emotion-problem focused common coping which are subscales of dyadic coping with stress. Three models have been created in direction with the purpose of the study, three models were formed. In the first model, the perception of the individuals towards self-perception in order to dyadic coping between the parenting stress and the marital quality was tested. In the second model, the perception towards the partner and in the third model, the perception of common dyadic coping was tested. Parent Stress Scale was used to determine the level of parenting stress in the study, Dyadic Coping Inventory adapted to Turkish within the scope of the research was used to measure the level of dyadic coping and Partnership Questionnaire adapted to Turkish within the scope of the research was used to measure the level of marital quality. SPSS 20 and AMOS 23 software has been used for statistical analyses of research data. When the results were examined, parenting stress, directly effects emotional and problem-focused supportive dyadic coping, emotional and problem-focused common dyadic coping and marital quality in the negative direction; directly effects negative dyadic coping in the positive direction. When the direct relationships between the sub-dimensions of dyadic coping with stress and the marital quality are examined, it has been found that emotion focused support, problem focused support, and negative coping have no direct effect on marital quality in the self-perception and perception models of the partner. Considering that some paths in the model may not be meaningful contribution to the model, the effects of roads without direct effects has ignored by equalizing zero and the analysis repeated after each operation. As a result, in the self-perception of the individual and the perception of the partner model the emotion focused support directly affected the quality of marriage. In the common model, emotional and problem focused common coping directly affected the quality of marriage. When findings related to indirect effects were examined, in the perception of self and in the perception of the partner models, there were partial mediations of emotion focused support in the relation between parental stress and marital quality. It was also found that the relation between parenting stress and marital quality is partially mediated by emotion-focused and problem-focused common dyadic coping, according to the perception that individual's common dyadic coping with their partners. The findings were discussed in the context of the relevant literature and some suggestions were made to the researchers and practitioners.
Benzer Tezler
- Özel gereksinimli çocuğu olan annelerin aile yaşam kaliteleri ebeveynlik stresi ve evlilik yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Analyzing the relationships between the family quality of life parental stress and marital satisfaction of mothers of children with special needs
ZEYNEP ÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM SAĞLAM
- Primiper annelere gebelikte ve doğum sonu bebek bakımı konusunda verilen danışmanlık ve eğitim hizmetinin yaşam kalitesi üzerine etkisinin belirlenmesi
Determination of the effect of the counseling and education program on baby care, wihich is given to the primipar mothers during the last trimester of pregnancy and postpartum period, upon the quality of life
FİLİZ ARSLAN
- Birlikte Ebeveynliğe Geçiş Programı'nın (BEGEP) birlikte ebeveynlik algıları üzerindeki etkisi
The effects of Transition to Coparenting Program on coparenting perception
AYŞE GÜL SEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN ÖZDEMİR
- Crohn hastalığı olan bireylerde yaşam kalitesi ve aile bireylerinin bakım yükü arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between the life quality of peoplewith Crohn's disease and the burden of caregiver family members
SÜLEYMAN DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İç HastalıklarıKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE YALÇIN
- Kronik hastalığa sahip çocukların ebeveynlerinde psikolojik sağlamlık düzeyi
The level of psychological resiliance in parents of children with chronic disease
TUBA ERKEN ÖZGÜR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAkdeniz ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR DUMAN