Kırıkhan Sulama Birliği alanında sulama performansının değerlendirilmesi
The evaluation of the irrigation performance in the field of Kirikhan Irrigation Union
- Tez No: 503423
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN DEĞİRMENCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
Bu çalışma Devlet Su İşleri tarafından 1978 yılında kısmen 1988 yılında ise tamamen sulamaya açılan ve 1998 yılında ise Kırıkhan Sulama Birliğine devredilen alanda yapılmıştır. Çalışma alanı Akdeniz Bölgesinin doğusunda Hatay İli Kırıkhan İlçesinde yer alan ve DSİ tarafından sulamaya açılan 4170 ha'dır. DSİ tarafından yapımı tamamlanan ve 1998 yılında tamamen sulama birliğine devri yapılan sulama sisteminin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi amaçlanmış. Aynı zamanda sulama alanında taban suyu gözlemleri yapılarak taban suyu tuzluluk, taban suyu eş derinlik ve eş yükseklik haritalarının oluşturulması dolayısıyla taban suyu durumunun tespiti ve su kalitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Sulama alanında performans değerlendirmesin de araştırma alanında hektara dağıtılan sulama suyu 2008 yılında 3735 m³ ha-1 iken 2013 yılında ise 16651 m³ ha-1, birim alana dağıtılan yıllık sulama suyu miktarı 2008 yılında 5496 m³ ha-1 ile 2013 yılında ise 14238 m³ ha-1, yıllık su temini oranı 2008 yılında 0.70 iken 2013 yılında 1.42 dir. Mali yeterlilik oranı en düşük 2008 yılında %57.49 en yüksek 2010 yılında 108.30 birim alana düşen işletme bakım yönetim masrafları en düşük 2008 yılında 156.17 TL ha-1 en yüksek ise 2013 yılında 237.09 TL ha-1, İstihdam edilen her bir kişiye düşen toplam yıllık masraf en düşük 2011 yılında 16 768.38 TL Kişi-1 en yüksek ise 2013 yılında 38 550.08 TL. Kişi-1, su ücreti toplama performansı %34.42-92.08 oranında gerçekleşmiştir. Üretim performansı olarak incelendiğinde ise 2009 ile 2013 yılları arasında tarımsal üretim değeri 2,205,026.76 – 17,710,618.38 $, birim sulama suyuna karşılık elde edilen gelir 770.72-3719.85 $ ha-1, sulanan birim alana karşılık elde edilen gelir 558.78-4247.15 $ ha-1, tüketilen birim sulama suyuna karşılık 0.009-0.041 $ m-3 arasında gerçekleşmiştir. Araştırma alanı olan Kırıkhan sulama alanında Küresel Konum Belirleme Sistemi (GPS) ile konum ve koordinatları hesaplanmış olup bu kuyulardan 2013 yılında Mayıs, Temmuz ve Eylül aylarında taban suyu ile ilgili olarak gözlemler yapılarak veriler toplanmıştır. Taban suyu tuzluluk seviyesini belirlemek için su örnekleri alınmıştır. Her bir dönem için taban suyu eş yükseklik, taban suyu eş derinlik ve taban suyu tuzluluk haritaları oluşturulmuş ve değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırma alanını kapsayan bölgede sulamanın yoğun olarak yapıldığı Temmuz ayında taban suyu derinliğinin net sulama alanının %1.92'sinde 0-0.5 m., %17.68'inde 0.5-1 m ve %24.75'inde 1-1.5 m derinlikte olduğu belirlenmiştir. Deneme alanın tamamında taban suyu tuzluluğunun 2 dS m-1 den düşük olduğu gözlemlenmiştir. Taban suyu eş derinlik haritaları incelendiğinde Mayıs ayında taban suyu 0.35-1.00 m arasındaki alan %5.87, 1.00-1,50 m arasındaki alan %30.38 düzeyindedir. Sulama yapılan Temmuz ayında ise 0.35-1.00 m arasındaki alan %3.25, 1.00-1.50 m arasındaki alan %26.19'dur. Eylül ayında bu oran bir miktar artış göstermekte 0.35-1.00 m arasındaki alan %3.75, 1.00-1.35 m arasındaki alan ise %52.86 olduğu düzeyine çıktığı görülmektedir. Çalışma alanında EC değerleri 0.75-1.00 dS m-1 arasında olan %7.27, 0.50-0.75 dS m-1 arasında kalan alan ise %92.73 olup çalışma yapılan alanın tamamında taban suyu tuzluluğunun 2 dS m-1 den düşük olduğu gözlemlenmiştir. Bu değerler neticesinde sulama alanında taban suyu tuzluluğunun sorun oluşturmayacağı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This study was carried out in the area which was partially opened to irrigation in 1978 and was completely opened in 1988 by General Directorate of State Hydraulic Works, and was assigned to Kırıkhan irrigation union in 1998. The research area is 41 ha which is located in the East of Mediterranean Region, Kırıkhan/Hatay and was opened to irrigation by General Directorate of State Hydraulic Works. The field opened to irrigation is 4170 hectare. The purpose of the study is to evaluate the irrigation performance of the irrigation system between 2008 and 2013, which was assigned to irrigation union. Additionally, it is targeted to examine the changes in the groundwater depth and saltiness. The analysis of irrigation performance reveals that, the irrigation water in the research area was 3735 m³ ha-1 in 2008 while it was 16651 m³ ha-1 in 2013, the annual amount of irrigation water scattered to the unit area was 5496 m³ ha-1 in 2008 while it was 1.42 in 2013, the ratio of annual water supply was 0.70 in 2008 while it was 1.42 in 2013. The financial capability ratio was %57.49-108.30, the operation maintenance management expenses in unit area was 156.17 - 237.09 TL ha-1, total annual expenses of an employee were 18245.18 TL – 38550.08 TL in 2008, the water rate collection performance was in the range of %34.42 – 92.08. In terms of the production performance, the annual agricultural production value is 2,205,026.76 – 17,710,618.38 $ between 2009 and 2013, the income as for the unit irrigation area is 770.72 – 3719.85 $ ha-1, the income as to the unit irrigation area was 558.78 - 4247.15 $ ha-1, and the income as for the consumed irrigation unit was 0.009 - 0.041 $ m-3. The coordinates of groundwater wells were determined by the irrigation union via using Global Positioning System (GPS). Groundwater saltiness analysis was also conducted in the stated years. With respect to the groundwater of May, July and September in 2013, the mapping of groundwater iso-height, groundwater iso-depth and groundwater saltiness was done and evaluations were conducted from the gathered data for each period. In July when irrigation was dense in the irrigation field the groundwater depth was 0 - 0.5 m in 1.92% of the net irrigation field, 0.5 - 1 m in the 17.68% of the net irrigation field and 1 - 1.5 m in 24.75% of the net irrigation field. In the whole trial area the groundwater saltiness was less than 2 dS m-1. As the mapping of groundwater iso-depth was analysed, on May, the ratio of the field signifying the groundwater closer than 0.35-1.00 m is 5.87% and the ratio of the field indicating the ground water closer than 1.00-1.50 m is %30.38. In July when irrigation was done the ratio of the field signifying the groundwater closer than 0.35-1.00 m is 3.25%, and the ratio of the field indicating the groundwater closer than 1.00-1.50 m is 26.19%. In September the ratio of the field signifying the groundwater closer than 0.35-1.00 is 3.75% and the ratio of the field indicating the ground water closer than 1.00-1.50 m rose to 52.86%. The groundwater area ratio that was threatening for the field crops was 5.87% in May at the beginning of the irrigation season while this ratio is 3.25% in July and in September, the end of the irrigation season, it was 3.75%. In the research area, the EC values between 0.75-1.00 dS m-1 is 7.27%, the EC values between EC 0.50-0.75 dSm-1 is 92.73% and the saltiness level in all of the research area is less than 2 dS m-1. These values indicate no threat for the irrigation field that might result from ground water saltiness.
Benzer Tezler
- İklim değişikliğinin Kırıkhan sulama sahasında bitkisel üretime etkisi
The effect of climate change on plant production in Kirikhan irrigation site
MUSTAFA ÖZBULDU
Doktora
Türkçe
2023
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBiyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET İRVEM
- Kurak koşullarda optimum ürün deseni modelinin geliştirilmesi ve Kırıkhan sulama sahasında uygulanması
Developing optimum crop pattern model in arid conditions case study in Kırıkhan irrigation district
MUSTAFA ERHAN KAHYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBiyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET İRVEM
- Kırıkhan 408 Sulama Kooperatifi pompa randımanlarının belirlenmesi
A Research on the irrigation pump efficiencies of Kırıkhan 408 Irrigation Cooperative
RİFAT GÜÇLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
ZiraatMustafa Kemal ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERMET ÖNDER
- Kırıkhan-Hatay'da bir meyvecilik işletmesinde damla sulama sistem performansının değerlendirilmesi
Drip irrigation system performance evaluation of enterprise of fruit orchard under Kirikhan-Hatay
ÖZGÜR YURTSEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ZiraatMustafa Kemal ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERMET ÖNDER
- Amik ovasında mısır üreticilerinin damla sulama yöntemini benimsemesine etki eden faktörler
Factors affecting adoption of drip irrigation method on maize producers in Amik plain
AYBÜKE KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK BOSTAN BUDAK